Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
W województwie lubelskim jest ponad sto pomników, obelisków bądź tablic upamiętniających komunizm. Właściciele terenów, na których się znajdują – w zdecydowanej większości lokalne samorządy – czas na ich usunięcie mają do końca marca.
Chodzi o zapisy tzw. ustawy dekomunizacyjnej, która nakazuje usunięcie z przestrzeni publicznej pomników, obelisków czy tablic upamiętniające komunizm lub inny ustrój totalitarny, bądź osoby z nim związane. Pierwotnie miało to nastąpić do 22 października, ale w wyniku nowelizacji ustawy ten termin został skrócony do 31 marca.
– Na terenie naszego województwa rozpoznaliśmy 103 przypadki, w których obiekty naruszają postanowienia ustawy dekomunizacyjnej. W większości z nich gminy przystąpiły już do realizacji zapisów ustawy, część pomników czy tablic już została zdemontowana – mówi Lucjan Osiecki z Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Skarbu Państwa w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim.
Mowa m.in. o tablicach na dworcu PKP w Parczewie, Urzędzie Gminy w Jabłonnej czy siedzibie delegatury LUW w Chełmie, które już zostały usunięte. Nieco inaczej było w przypadku pomnika przy ul. Śląskiej w Zamościu, na którym wystarczyło usunąć znak sierpa i młota i doprecyzować napis. Do końca marca zniknąć mają też tablice przy ulicach Bernardyńskiej i 1 Maja w Lublinie oraz ta w Zamościu, która upamiętnia Różę Luksemburg.
Jeśli samorządy nie zrealizują zapisów ustawy w wyznaczonym terminie, decyzję nakazującą usunięcie obiektów wyda wojewoda. Jeśli i to nie przyniesie skutku, zostaną one zdemontowane na koszt Skarbu Państwa. Właściciele nieruchomości będą jednak musieli zwrócić wydane na ten cel pieniądze.
– Można powiedzieć, że to drugi etap dekomunizacji – podkreśla wojewoda lubelski Przemysław Czarnek. - Mamy za sobą dekomunizację ulic, która w województwie lubelskim na tle innych województw przebiegła spokojnie. Wydaje mi się, że podeszliśmy do tego roztropnie i nowe propozycje nie budzą większych wątpliwości. Liczę na to, że podobnie będzie w przypadku pomników i tablic upamiętniających totalitarny system komunistyczny i osoby z nim związane.
Okazuje się jednak, że nie wszyscy patroni, którzy w wyniku dekomunizacji „stracili” swoje ulice, nie mogą być upamiętniani na pomnikach. Przykładem może tu być Józefów w powiecie biłgorajskim, gdzie na początku roku z mapy zniknęła ulica Miszki Tatara. Pozostał jednak monument upamiętniający radzieckiego żołnierza, który zginął broniąc mieszkańców tej miejscowości.
– Pomnik symbolizuje dwie osoby: Miszkę Tatara i jednego z żołnierzy Armii Krajowej, którzy zginęli w obronie Józefowa i jest poświęcony konkretnemu wydarzeniu. Natomiast ulica Miszki Tatara dotyczyła całego jego życiorysu. Staramy się rozdzielić te dwa konteksty i skłaniamy się ku pozostawieniu pomnika – mówi dr Rafał Drabik z lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
Podobnie może być w przypadku popiersia Grzegorza Leopolda Seidlera. Były rektor UMCS niedawno przestał być patronem skweru w centrum miasteczka akademickiego, na którym pozostało przedstawiające jego wizerunek popiersie. – Tu mamy do czynienia z przedstawieniem szeregu byłych rektorów i prorektorów uczelni. Jesteśmy w trakcie analizy tego przypadku. Nie wydaliśmy jeszcze ostatecznej opinii – dodaje dr Drabik.
Wątpliwości jest jednak więcej. – U nas sytuacja jest dość niezręczna. W parku miejskim od lat stoi pomnik upamiętniający polskich i radzieckich żołnierzy. Nawet, gdybyśmy chcieli, to nie wiemy, którą połowę należałoby rozebrać. W mojej ocenie nie jest to monument hołubiący miniony ustrój, a prostych żołnierzy, których część zginęła na naszych ziemiach. Wydaje mi się, że ten obiekt pozostanie na swoim miejscu – mówi nam Dariusz Szustek, burmistrz Łukowa.
Lista istniejących obiektów mogących propagować komunizm na terenie gmin woj. lubelskiego - stan: 30 sierpnia 2017 r.
|
Lp. |
Obiekt i jego usytuowanie |
Uwagi |
Kwota zmiany/ usunięcia |
|
|
POWIAT BIALSKI |
|
|
|
|
Gmina Drelów |
|
|
|
1 |
Pomnik - obelisk z tablicą pamiątkową przy wyjeździe z lasu (drogą wojewódzką nr 813 Międzyrzec Podlaski – Parczew – Łęczna) z Zahajek do Międzyrzeca Podlaskiego po lewej stronie, po prawej stronie rezerwat „Liski”. Napis „Wieczna cześć i chwała bohaterom walk o utrwalenie władzy ludowej, sierż. SB Małagocki Stefan poległ 24.05.1951 r., sierż. MO Puchacz Stefan poległ 27.05.1951 r. Społeczeństwo Międzyrzecza w XXV rocznicę MO i SB” |
Propozycja gminy: usunięcie pomnika |
2 200 zł |
|
2 |
Pomnik - obelisk z tablicą pamiątkową przy wjeździe z lasu do miejscowości Żerocin z Zahajek (drogą powiatową nr 1111L Wólka Plebańska – Witoroż – Zahajki) po lewej stronie drogi. Napis: „Wieczna chwała bohaterom funk. MO i SB poległym w walce o utrwalenie władzy ludowej w Żerocinie w 1946 r. (lista nazwisk)”. |
Propozycja gminy: usunięcie pomnika |
2 200 zł |
|
|
Gmina Kodeń |
|
|
|
3 |
Obelisk w centrum miasta Kodnia na skwerze naprzeciwko Bazyliki pw. Św. Anny. Napis: „Bohaterom radzieckim poległym w walce z okupantem hitlerowskim o wyzwolenie Kodnia w 1944 r. mieszkańcy Kodnia”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
25 000 zł |
|
4 |
Pomnik w centrum wsi Zabłocie przy Wiejskim Domu Kultury. Napis: „Funkcjonariuszom MO i SB poległym w walce o utrwalenie władzy ludowej w latach 1944-1947” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
20 000 zł |
|
5 |
Pomnik w centrum wsi Zabłocie po przeciwnej stronie drogi Wiejskiego Domu Kultury. Napis: „Żołnierzom armii czerwonej poległym w walce o wyzwolenie Zabłocia 1944” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
25 000 zł |
|
|
Gmina Piszczac |
|
|
|
6 |
Pomnik w Piszczacu Kolonii. Napis: „Ku czci poległych żołnierzy Armii Czerwonej” „w latach 1941-1944” – obecnie częściowo zniszczony, brak tablicy z treścią. |
Brak propozycji gminy |
brak |
|
7 |
Pomnik usytuowany w Piszczacu na Placu Rynek. Napis: „W XXXIV rocznicę zwycięstwa w uznaniu wybitnych zasług mieszkańców gminy poległych w walkach z faszyzmem hitlerowskim podczas II wojny światowej oraz za szczególny wkład w dzieło kształtowania i umacniania władzy ludowej, Rada Państwa na wniosek Biura Politycznego KC PZPR uchwałą w dniu 9 maja 1978 r. nadała gminie Piszczac, Order Krzyża Grunwaldu II Klasy”. |
Brak propozycji gminy |
brak |
|
|
Gmina Janów Podlaski |
|
|
|
8 |
Pomnik zlokalizowany przy ul. Siedleckiej przy zespole szkół w Janowie Podlaskim. Napis: „żołnierzom armii czerwonej poległym w walce o wyzwolenie Janowa Podlaskiego – 1944”. |
Propozycja gminy: usunięcie pomnika |
10 000 zł |
|
|
POWIAT BIŁGORAJSKI |
|
|
|
|
Gmina Goraj |
|
|
|
9 |
Tablica na budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zagrodach. Napis: „Dla uczczenia pamięci mieszkańców Gminy Goraj członków PPR którzy oddali swe życie w obronie władzy ludowej, tow. Jan Słomka s. Walentego lat 35, sekr. KG PPR, zginął dn. 13.03.1945 r. pod Gorajem, por. Józef Kosik s. Pawła lat 32, Komendant Powiatowy MO, zginął w Tywani Pow. Jarosław dn. 14.05.1951 r., por. Władysław Malec s. Jana lat 24 zginął koło Waręża Pow. Hrubieszów dn. 23.08.1947 r., tow. Paweł Grabowski s. Pawła lat 26 Komendant Posterunku MO w Wólce Lubelskiej, zginał dn. 12.01.10947 r., tow. Aleksander Dziura s. Walentego lat 28 Komendant Posterunku MO w Suchowań zginał w Ostrówku Pow. Lubartów dn. 30.02.1951 r., ob. Jan Dubaj s. Pawła lat 22 Komendant ORMO w Jędrzejówce, zginął dn. 3.10.1947 r. w Jędrzejówce. W rocznicę XXX-lecia Polski Ludowej i XXX rocznicę powołania MO i SB mieszkańcy wsi Zagrody”. |
Tablica została już zdemontowana przez pracowników IPN (na wiosnę 2017 r.) |
1 000 zł Koszt ten nie powinien być uwzględniony |
|
|
Gmina Łukowa |
|
|
|
10 |
Pomnik – obelisk w Józefowie upamiętniający sowieckich partyzantów stacjonujących w tym miejscu w latach 1942-1944. |
Teren Lasów Państwowych Nadleśnictwa Józefów. Propozycja gminy: ewentualne usunięcie pomnika |
3 000 zł |
|
|
Gmina Potok Górny |
|
|
|
11 |
Obelisk naprzeciwko budynku Szkoły Podstawowej. Napis: „Bohaterom, funkcjonariuszom MO poległym od kul band reakcyjnych w walce o utrwalanie władzy ludowej w latach 1945-1946”. |
Propozycja gminy: pozostawienie obiektu i umieszczenie innego napisu |
brak |
|
|
Gmina Tereszpol |
|
|
|
12 |
Pomnik upamiętniający członków ORMO w dniu 16.12.1946 r. znajdujący się na cmentarzu parafialnym przy Kościele ul. Długa - jest to mogiła zbiorowa. |
nd – ustawowe wyłączenie, obiekt na cmentarzu |
nd |
|
|
Gmina Turobin |
|
|
|
13 |
Tablica na budynku Urzędu Gminy Turobin. Napis: „Bohaterom – członkom ORMO zamordowanym przez wrogów władzy ludowej w latach 1944-1948 w 15-tą rocznicę ORMO – społeczeństwo powiatu krasnostawskiego”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
2 000 zł |
|
|
Miasto Józefów |
|
|
|
14 |
Kamień upamiętniający partyzanta sowieckiego na obrzeżach Józefowa. Napis: „W hołdzie dowódcy oddziału partyzanckiego Michaiłowi Atamanowi ps. „Miszka Tatar” poległemu dn. 1 czerwca 1943 roku wraz z grupą partyzantów polskich w walce z okupantem hitlerowskim”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
1 500 zł |
|
15 |
Obelisk w Siedliska - Dlugi Kąt przy drodze wojewódzkiej nr 853 poświęcony 3 lotnikom sowieckim, którzy zostali zestrzeleni przez Niemców w 1944 r. Napis: „Lotnikom radzieckim niosącym pomoc partyzantom poległym za waszą i naszą wolność”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
|
|
|
POWIAT CHEŁMSKI |
|
|
|
|
Gmina Dorohusk |
|
|
|
16 |
Obiekt w miejscowości Berdyszcze. Napis: „22 VII 1944 w tym miejscu oddziały Armii Wojska Polskiego sforsowały rzekę Bug wyzwalając pierwszy skrawek polskiej ziemi”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy z obiektu |
3 000 zł netto |
|
17 18 |
Na terenie gminy znajdują się jeszcze dwa obiekty, które budzą wątpliwości, co do genezy ich powstania, w związku z czym gmina wystąpi z zapytaniem do IPN w celu wyjaśnienia sprawy. |
Propozycja gminy: ewentualne usunięcie obiektów |
6 000 zł netto |
|
|
Gmina Dubienka |
|
|
|
19 |
Pomnik – czołg- znajdujący się na skwerze w centrum Dubienki. Napis: „1944-1974 – w lipcu 1944 r. główne siły 1 armii Wojska Polskiego we współdziałaniu z wojskami radzieckimi przekroczyły Bug i rozpoczęły walki o wyzwolenie kraju”. |
Propozycja gminy: pozostawienie obiektu i umieszczenie innego napisu. Na wniosek Wójta IPN opracował nową wersję napisu. |
brak |
|
20 |
Tablica upamiętniająca utrwalenie władzy ludowej i działalność ORMO – na budynku Urzędu Gminy w Dubience. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
brak |
|
|
POWIAT JANOWSKI |
|
|
|
|
Gmina Batorz |
|
|
|
21 |
Pomnik w miejscowości Aleksandrówka upamiętniający poległych w lipcu 1944 roku dwóch żołnierzy radzieckich. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
POWIAT KRAŚNICKI |
|
|
|
|
Gmina Annopol |
|
|
|
22 |
Pomnik usytuowany przy drodze wojewódzkiej Nr 824 Żyrzyn-Puławy-Opole Lubelskie-Annopol w miejscowości Świeciechów Duży. Napis: „W hołdzie wymordowanym przez okupanta hitlerowskiego członkom PPR, Partyzantom GL i AL. Społeczeństwo Powiatu Karśnickiego”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
3 000 zł |
|
|
Gmina Trzydnik Duży |
|
|
|
23 |
Obelisk na placu w pobliżu cmentarza przy drodze powiatowej Trzydnik Duży – Potoczek. Napis: „Bohaterom PPR, GL i AL. Działającym na terenie Rzeczycy Ziemiańskiej w latach 1942-1944” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
12 000 zł |
|
|
Gmina Zakrzówek |
|
|
|
24 |
Obelisk w Zakrzówku przy ul. Kościuszki 15, plac przy Spółdzielni Rolniczo -Handlowej „Jutrzenka”. Napis: „Poległym w walce z bandami reakcyjnymi w obronie władzy ludowej w 1945 r.”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu. Obecnie nie posiada tablicy. Wójt w konsultacji z IPN przygotuje nową Tablicę. |
10 000 zł - dotyczyła usunięcia obiektu |
|
|
Miasto Kraśnik |
|
|
|
25 |
Tablica na grobie milicjantów na cmentarzu parafialnym przy ul. Kościuszki poległych w obronie posterunku MO w Zakrzówku. Napis: „Miejsce spoczynku funkcjonariuszy MO i SB i obywateli cywilnych poległych w walce o utrwalanie władzy ludowej w obronie posterunku MO w Zakrzówku – powiat kraśnicki, w dniu 23.06.1945 r.” |
nd – ustawowe wyłączenie, obiekt na cmentarzu |
nd |
|
|
Miasto Urzędów |
|
|
|
26 |
Pomnik na placu Szkoły Podstawowej w miejscowości Moniaki. Napis: „W hołdzie poległym o Polskę Ludową w latach 1939-1947 – społeczeństwo gromady Moniaki, Moniaki 1970 r.”. Fundatorami są mieszkańcy Moniak |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
20 000 zł |
|
lub zmiana napisu wraz z remontem |
lub 17 000 zł |
||
|
|
POWIAT LUBARTOWSKI |
|
|
|
|
Gmina Firlej |
|
|
|
27 |
Tablica na budynku Szkoły Podstawowej w Nowym Antoninie. Napis: „W hołdzie poległym w walce o Polskę Ludową w 30-stą rocznicę powstania P.P.R. – społeczeństwo powiatu lubartowskiego”. |
Propozycja gminy: usuniecie tablicy |
5 000 zł |
|
|
Gmina Serniki |
|
|
|
28 |
Pomnik przy drodze powiatowej Serniki-Kolechowice, przy ogrodzeniu cmentarza parafialnego w Sernikach. Napis: „Pamięci Z.W.M-ców poległych dn. 1 maja 1947 r. w walce o utrzymanie władzy ludowej, (lista 7 nazwisk) ZNP-owcy Lubelszczyzny w X rocznicę powstania ZWM”. |
Propozycja gminy: usunięcie pomnika |
1 500 zł |
|
|
Gmina Uścimów |
|
|
|
29 |
Pomnik z tablicą pamiątkową na trenie lasów państwowych przy drodze gminnej w Rudce Starościańskiej. Napis: „Bohaterom PPR GL i AL. Działającym na terenie Rudki Starościańskiej w latach 1942-1944. Składa hołd społeczeństwo Lubelszczyzny 1958 r.”. |
Zlokalizowany na gruntach Wspólnoty Gruntowej Wsi Rudka Starościańska (nr ewidencyjny działki 4, obręb Rudka Starościańska). Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
30 |
Obelisk z płytą pamiątkową przy drodze Ostrów – Białka w Jedlance Podleśnej. Napis: „Chwała pamięci st. sierż. Krawczyk Władysław żył lat 25 funkc. Służby Bezpieczeństwa poległ 4.1.1953 r. z rąk bandy reakcyjnego podziemia o utrwalanie władzy ludowej 25 rocznica MO i SB 7.10.1969 r.”. |
Zlokalizowany na działce nr ewidencyjny 207, obręb Jedlanka Stara – własność Powiat Lubartowski. Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
Miasto Kock |
|
|
|
31 |
Tablica na skraju wsi Annówka przy drodze krajowej Lublin – Białystok nr 19, na skraju lasu. Napis: „12 funkcjonariuszy MO i SB, którzy zginęli w walce z oddziałem AK (1 V 1945 r.)”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
2 000 zł |
|
|
Miasto Ostrów Lubelski |
|
|
|
32 |
Tablica umieszczona na ścianie w byłym budynku straży pożarnej w miejscowości Bójki gmina Ostrów Lubelski.Napis: „PAMIĘCI BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM ARMII LUDOWEJ I BATALIONÓW CHŁOPSKICH KTÓRZY STOCZYLI ZWYCIĘSKI BÓJ Z BRYGADĄ SS „WIKING” W DNIU 6 MAJA 1944 ORAZ POMORDOWANYCH W AKCJACH I OBOZACH ZAGŁADY W ROCZNICĘ BITWY SPOŁECZEŃSTWO POWIATU LUBARTOWSKIEGO 6.V.1969”. |
Propozycja gminy: brak |
brak |
|
33 |
Tablica umieszczona na ścianie budynku Zespołu Szkół w Ostrowie Lubelskim należącym do powiatu lubartowskiego, ul. Unicka 5.Napis: „CZEŚĆ CHWAŁA BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM ARMII LUDOWEJ I GWARDII LUDOWEJ KTÓRZY WALCZYLI I GINĘLI W WALCE Z NAJEŹDŹCĄ HITLEROWSKIM O ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI SPOŁECZEŃSTWO POWIATU LUBARTOWSKIEGO 9.V.1969”. |
Propozycja gminy: brak |
brak |
|
34 |
Obelisk na placu przed budynkiem Zespołu Szkół w Ostrowie Lubelskim należącym do powiatu lubartowskiego Napis: „1942 1945 BOHATEROM GL AL.”. |
Propozycja gminy: brak |
brak |
|
35 |
Pomnik przy ul. Królewskiej w Ostrowie Lubelskim.Napis: „DLA UPAMIĘTNIENIA AKCJI ZBROJNEJ, STOCZONEJ PRZEZ PARTYZANTÓW „BCH” GARNIZON OSTRÓW LUBELSKI Z HITLEROWCAMI W DNIU 6.V.1944R. W AKCJI TEJ POLEGLI: WAWRZYNIEC KOWAL ZYGFRYD KOROL STANISŁAW DASIUK LUDWIK KLEPKA EDWARD STRADOWSKI ZDZISŁAW ZIMNICKI CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”. |
Propozycja gminy: brak |
brak |
|
|
POWIAT LUBELSKI |
|
|
|
|
Gmina Jabłonna |
|
|
|
36 |
Tablica na budynku Urzędu Gminy. Napis: „ Bohaterom ORMO zamordowanym przez bandytów reakcyjnego podziemia”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
4 000 zł |
|
|
Gmina Krzczonów |
|
|
|
37 |
Obelisk w miejscowości Żuków Drugi – Zastawie. Napis: „Tu polegli żołnierze Batalionów Chłopskich w walce z okupantem o Polskę Ludową dnia 24.07.1944 r.” oraz tablica z orłem bez korony z napisem: „Cześć bohaterom poległym, o wolność Ojczyzny”. Upamiętnia żołnierzy BCh i AK poległych w akacji Burza w 1944 r. |
Propozycja gminy: zmiana tablic – wykonano projekt nowych tablic |
6 620 zł |
|
|
POWIAT ŁĘCZYŃSKI |
|
|
|
|
Gmina Spiczyn |
|
|
|
38 |
Tablica przy wejściu do budynku Szkoły Podstawowej w Charlężu. Napis: „ Bohaterom członkom ORMO wymordowanym w d. 19.IV.1946 r. przez bandę „Szatana” „Uskoka” (9 nazwisk) Cześć ich pamięci w XII rocznicę powołania ORMO Społeczeństwo powiatu lubartowskiego”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
500 zł |
|
|
POWIAT ŁUKOWSKI |
|
|
|
|
Gmina Łuków |
|
|
|
39 |
Pomnik partyzantów polskich i sowieckich w miejscowości Jata Rezerwat. Napis: „Pamięci polskich i radzieckich partyzantów zgrupowanych w tych lasach w latach 1942-1944 walczących z hitlerowskim okupantem. Społeczeństwo Ziemi Łukowskiej – 1969”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
5 000 zł |
|
|
Gmina Stanin |
|
|
|
40 |
Tablica na ścianie zachodniej budynku nr 54 w pobliżu wejścia głównego tablica z czarnego granitu (wymiary 50 cm x 80 cm) – działka nr 215/5 i 215/3 będące własnością Gminy Stanin. Napis: „Poległym bohaterom M.O. w walce z bandami reakcyjnymi w obronie władzy ludowej w 1945 r. sierż. Minonowicz Kaz. K-nt. post. l. 34, szer. Orzeł Edward Milic. l. 20, szer. Bergiel Władysł. Milic. l. 33, szer. Gajowy Stanisł. Milic. l 23, szer. Osial Wacław Milic. l. 30, szer. Skwarek Jan Milic. l. 32, kpr. Zabłocki Czesław Milic. l. 22, szer. Pytlak Bronisł. Milic. l. 42. W XIII rocznicę powstania M.O. składa hołd społeczeństwo Pow. Łukowskiego”. |
Propozycja gminy: brak |
brak |
|
|
Miasto Łuków |
|
|
|
41 |
Pomnik na ternie parku miejskiego przy ul. Dr A. Rogalińskiego – ściana z napisem oraz płyta pozioma. Napis: „Bohaterskim żołnierzom Armii Radzieckiej i Polskiej poległym w walkach o wyzwolenie Ziemi Łukowskiej – Łukowianie z okazji 1000 lecia państwa Polskiego”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
1 500 zł |
|
42 |
Tablica umieszczona na ścianie frontowej budynku Starostwa Powiatowego w Łukowie (Łuków ul. Piłsudzkiego 17). Napis: „Bojownikom o wolność i demokrację ludową w Polsce. W dniu Święta Pracy, Łukowianie. Łuków 1 maja 1947 r.”. |
Miasto Łuków nie posiada żadnych praw do tej tablicy. |
brak |
|
|
POWIAT OPOLSKI |
|
|
|
|
Gmina Chodel |
|
|
|
43 |
Tablica na budynku Napis: „W XXV rocznicę MO i SB. Poległym Milicjantom w walce o utrwalenie władzy ludowej dn. 22 III 1946 r. w Godowie kpr. Adam Ostrowski lat 39, kpr. Franciszek Litwin lat 24, szer. Czesław Stawiarski lat 25. Cześć ich pamięci. Społeczeństwo pow. opolskiego, 11 X 1964 r.”. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
300 zł netto |
|
|
Gmina Łaziska |
|
|
|
44 |
Pomnik w miejscowości Głodno. Napis: „W walce o wyzwolenie społeczne i narodowe zginęli dnia 13.05.1944 r. Lipa Franciszek „Mały” 1 sekretarz KP PPR, Wrona Jan „Klepa” czł. KP PPR. Cześć ich pamięci”. |
Pomnik ten znajduje się na prywatnej działce. Z rozmów z mieszkańcami wsi Głodno wynika, ze pomnik upamiętnia poległych w czasie trwających działań wojennych. Zgodnie z napisem na jednej z płyt fundatorem pomnika jest osoba prywatna. |
brak |
|
|
Gmina Wilków |
|
|
|
45 |
Obiekt - płyta na kamieniu - na ternie Szkoły Podstawowej w Wilkowie. Napis: „Tu spoczywają żołnierze armii radzieckiej polegli w walce z hitlerowskimi Niemcami jasień 1944 chwała ich pamięci”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
700 zł |
|
|
POWIAT PARCZEWSKI |
|
|
|
|
Gmina Dębowa Kłoda |
|
|
|
46 |
Obelisk na trasie Dębowa Kłoda – Stępków, w odległości 1 km od Dębowej Kłody, po lewej stronie drogi. Napis: „Upamiętnienie poległych funkcjonariuszy MO dnia 17.06.1949 r.” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
12 300 zł |
|
47 |
Pomnik na trasie Uhnin – Białka ( w odległości 1 km od Białki, po lewej stronie drogi. Napis: „Ku czci poległym w dniu 24.04.1947 r. w walce z reakcyjnym podziemiem o utrwalenie władzy”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
|
|
48 |
Pomnik partyzantów polskich i sowieckich w Lasach parczewskich. |
Propozycja gminy: nie zamierza usuwać |
nd |
|
|
Miasto Parczew |
|
|
|
49 |
Tablica na budynku dworca PKP w Parczewie Napis: „Cześć i Chwała Funkc. Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa kpr. Andrzejowi Prusakowi lat 45, kpr. Jerzemu Rafałowi lat 28, ob. Janinie Pawłowskiej lat 27 uprowadzonym i zamordowanym w dniu 17-XII-1946 r. przez bandę reakcyjnego podziemia. W XXV - rocznicę. Społeczeństwo Powiatu Parczewskiego. 7-X-1969 r.” |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
0 zł |
|
|
POWIAT PUŁAWSKI |
|
|
|
|
Gmina Końskowola |
|
|
|
50 |
Pomnik/obelisk usytuowany w miejscowości Wronów, obszary leśne przy drodze Puławy – Żyrzyn. Napis: „W XXV rocznicę powołania ORMO. Poległym członkom w walce o utrwalanie władzy ludowej na terenie powiatu Puławskiego. W hołdzie społeczeństwo. 21.11.1971 r.” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
5 000 zł |
|
|
Gmina Markuszów |
|
|
|
51 |
Pomnik przy drodze w pobliżu miejscowości Olempin. Napis: „W listopadzie 1946 r. zginęli w walce o Polskę Ludową z rąk bandy NSZ członkowie ZWM: Stasiak Jan, Pecio Czesław, Stasiak Stanisław, Zadora Kazimierz, Piech Władysław, Wojtowicz Józef. Cześć ich pamięci. ZMS Puławy 1956 r.” |
Propozycja gminy: ewentualne usuniecie obiektu |
30 000 zł |
|
|
Miasto Kazimierz Dolny |
|
|
|
52 |
Pomnik żołnierzy armii czerwonej poległych o wyzwolenie Polski Ludowej na cmentarzu żołnierzy armii radzieckiej, gdzie złożono szczątki ponad 8 tys. Żołnierzy poległych w walkach na Lubelszczyźnie. Napis: „Wieczna chwała bohaterskim żołnierzom i oficerom armii radzieckiej poległym w walkach o wyzwolenie Polski Ludowej 1941 – 1945 Kazimierz Dolny” (napis po polsku i rosyjsku). |
nd – ustawowe wyłączenie, obiekt na cmentarzu |
nd |
|
|
Miasto Puławy |
|
|
|
53 |
Pomnik na skwerze przy ul. Piłsudskiego w centrum Puław przedstawiający żołnierzy Armii Czerwonej z figurami żołnierza sowieckiego i polskiego. Napis: „Bohaterom wspólnych walk o wyzwolenie Puław. Społeczeństwo miasta”. Pomnik znajduje się na działce nr 691/5 własność Skarbu Państwa, działka zarządzana przez GDDKiA. |
Znajduje się na działce Skarbu Państwa – zarządzanej przez GDDKiA. Propozycja gminy: usunięcie obiektu. |
15 000 zł |
|
|
POWIAT RADZYŃSKI |
|
|
|
|
Gmina Czemierniki |
|
|
|
54 |
Pomnik - tablica usytuowana przy drodze Czemierniki – Radzyń w obrębie Czemiernik poświęcona funkcjonariuszom MO i UB. Napis: „Wieczna chwała funkcjonariuszom MO i UB poległym dnia 9.VIII.1945 r. w walce o utrwalanie władzy ludowej w XV rocznicę P.K.W.N. – społeczeństwo Czemiernik (lista 11 nazwisk)”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
7 000 zł |
|
|
POWIAT ŚWIDNICKI |
|
|
|
|
Gmina Rybczewice |
|
|
|
55 |
Pomnik w miejscowości Rybczewice Drugie na ternie szkoły. Napis: „W hołdzie poległym bojownikom KPP PBR Lewica i bezpartyjnych o wolność i socjalizm – Społeczeństwo Gminy dnia 01.V.1950 r.” |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
10 000 zł |
|
|
POWIAT TOMASZOWSKI |
|
|
|
|
Miasto Lubycza Królewska |
|
|
|
56 |
Obelisk w miejscowości Zażyle. Napis: „W miejscu tym w dniu 11.XII.1944 r. polegli Funkcjonariusze MO Stefan Pokrywka, Stanisław Kraszewski i Jan Wywrotki w walce z nacjonalistyczną Bandą UPA”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
500 zł |
|
57 |
Obelisk przy drodze krajowej Nr 17 Potoki – Hrebenne. Napis: „W miejscu tym w dniu 28.II.1945 r. polegli Funkcjonariusze MO piotr Łuszczyński i Wasyl Stecyna od kuli nacjonalistycznej Bandy UPA”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
500 zł |
|
58 |
Obelisk w miejscowości Ruda Żurawiecka Napis: „Bohaterom poległym w walce z bandami UPA 22.III.1945 r.”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
500 zł |
|
59 |
Obelisk w miejscowości Nowosiółki Przednie. Napis: „W miejscu tym w dniu 5.V.1945 r. poległ Funkcjonariusz MO Władysław Górnicki od kuli nacjonalistycznej bandy UPA”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
500 zł |
|
60 |
Obelisk w miejscowości Lubycza Królewska. Napis: „W miejscu tym w dniu 1.VII.1947 r. poległ Funkcjonariusz MO plut. Tadeusz Czuraba przy zdobywaniu bunkru bandy UPA”. |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
500 zł |
|
|
Gmina Telatyn |
|
|
|
61 |
Obelisk w miejscowości Telatyn. Napis: „W walce o utrwalenie władzy ludowej w Tealtynie w dniu 30.IV.1949 r. poległ członek ORMO Władysław Ślęzak. Cześć jego pamięci”. |
Propozycja gminy: usuniecie napisów lub usunięcie obiektu |
5 000 zł |
|
|
Miasto Tomaszów Lubelski |
|
|
|
62 |
Pomnik „Bohaterom Czerwonej Armii” znajdujący się na cmentarzu wojennym w Tomaszowie Lubelskim – kwatera wojenna. Napis: „Bohaterom czerwonej armii poległym w walce z niemieckim faszyzmem za wolność i niezależność narodu polskiego”. |
nd – ustawowe wyłączenie, obiekt na cmentarzu |
nd |
|
63 |
Tablica umieszczona na budynku Biblioteki przy ul. Zamojskiej 2 w Tomaszowie Lubelskim. Napis: „Pomnik Dom Kombatanta II Wojny Światowej wybudowany z inicjatywy MRN i MKFJN przy finansowym poparciu społeczeństwa Ziemi Tomaszowskiej. Kamień Węgielny położono w dniu odznaczenia m. Tomaszowa Lub. Krzyżem Grunwaldu II Klasy 22 VII 1977. Obiekt Oddano do użytku w 40-tą rocznicę PRL, 22 VII 1984” |
Propozycja gminy: zmiana napisu |
3 000 zł |
|
|
Miasto Łaszczów |
|
|
|
64 |
Obelisk w miejscowości Dobużek Kolonia. Napis: „Pamięci ofiarom faszyzmu jeńcom radzieckim pomordowanym w Przejściowym obozie jenieckim w pikulinie w 1941 roku. W XXX lecie zwycięstwa – maj 1975 rok”. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
POWIAT WŁODAWSKI |
|
|
|
|
Gmina Wola Uhruska |
|
|
|
65 |
Tablica pamiątkowa (metalowa) na kamieniu polnym, wniesionym na murowanym cokole i wygrodzeniem metalowym łańcuchem na słupkach żelbetowych. Obiekt znajduje się w miejscowości Zbereże (dz. Nr 170/02, obręb 0016), własność Gmina Wola Uhruska.Tablica skradziona w 2014 r., aktualnie bark tablicy. Napis: „Dla uczczenia pamięci por. Tadeusza Chachaja oficera WUBP w Lublinie oraz żołnierzy 3 brygady KBW w Lublinie por. Józefa Daczkowskiego, kpr. Czesława Matysiaka, szer. Feliksa Brzękały, szer. Władysława Sereja poległych w walce z bojówką „Żelaznego” w dniu 6 października 1951 r. 06.X.1951 – 06.X.1974 Społeczeństwo Ziemi Włodawskiej, Kadra jednostek MSW. |
Propozycja gminy: nowa tablica ze zmieniona treścią |
2 000 zł |
|
66 |
Pomnik murowany z ciosanych kostek granitowych, z czterema tablicami umiejscowiony w Woli Uhruskiej (dz. Nr 237/21, obręb 0015), własność SP, użytkownik wieczysty Gmina Wola Uhruska. Napisy: „1905 Pokój Wolność Socjalizm ZBOWID 1945” , Żołnierzom polskim i radzieckim oraz ludności cywilnej poległym w walce z faszystowskim najeźdźcą na terenie Gminy Wola Uhruska, 1985 rok Społeczeństwo”. |
Propozycja gminy: usunięcie obiektu |
5 000 zł |
|
67 |
Obelisk upamiętniający żołnierzy rosyjskich w II wojnie światowej w latach 1941-1945 umiejscowiony w Siedliszczu (dz. Nr 288, obręb 0011), własność Gmina Wola Uhruska. Napis: w języku rosyjskim częściowo nieczytelny. |
Propozycja gminy: odnowienie tablicy |
1 000 zł |
|
|
Gmina Urszulin |
|
|
|
68 |
Pomnik przy drodze powiatowej Hańsk-Urszulin-Sosnowica. Pomnik upamiętnia wydarzenia z listopada 1944 r. – zastrzelenie w tym miejscu czterech funkcjonariuszy MO i radzieckiego oficera. Na pomniku nie ma obecnie tablicy z napisem, został zdemontowana. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
Gmina Wyryki |
|
|
|
69 |
Obelisk w miejscowości Wyryki-Połód. Napis: „Kpr. Stefan Cabaj komendant posterunku Milicji Obywatelskiej lat 20 poległy w obronie Władzy Ludowej dn. 27.11.1950 r. Cześć Jego Pamięci. Wyryki 1987 r.” |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
Miasto Włodawa |
|
|
|
70 |
Pomnik poświęcony ORMO, skwer przy ul. Partyzantów. Brak na nim tablicy, symbolów i napisów. |
Pomnik obecnie stanowi element ozdoby skweru i otoczony jest zielenią. Propozycja gminy: pozostawienie obiektu. |
nd |
|
|
POWIAT ZAMOJSKI |
|
|
|
|
Gmina Adamów |
|
|
|
71 |
Pomnik 29 żołnierzy Armii Czerwonej, którzy zginęli w walce z Niemcami w lipcu 1944 r. – obecnie został cokół pomnika, zły stan. |
Propozycja gminy: usuniecie obiektu |
2 000 zł |
|
72 |
Tablica na budynku szkoły w Szewni Górnej upamiętniająca polskich i sowieckich partyzantów. |
Propozycja gminy: usunięcie tablicy |
|
|
|
Gmina Komarów-Osada |
|
|
|
73 |
Pomnik w miejscowości Zubowice, na ternie byłego obozu jenieckiego. Napis „Miejsce uświęcone męczeńską krwią narodu polskiego i armii czerwonej w walce z okupantem hitlerowskim w latach 1941-1942 Chwała Bohaterom”. Propozycja gminy: „Pomnik ku czci żołnierzy poległych w walce z okupantem hitlerowskim w latach 1941-1942. Cześć ich pamięci! |
Propozycja gminy: zmiana tablicy na pomniku |
10 000 zł |
|
|
Miasto Zwierzyniec |
|
|
|
74 |
Tablica zamieszczona na ścianie frontowej budynku zlokalizowanego w Zwierzyńcu przy ul. Wachniewskiej 5, dawny posterunek milicji. Napis: „Cześć pamięci bohaterskim członkom ORMO poległym w tym miejscu 16 XII 1946 r. w walce z bandami faszystowskimi o utrwalenie władzy ludowej w Polsce w 10-tą rocznicę powstania PPR”. |
Tablica zamieszczona na budynku prywatnym |
brak |
|
|
MIASTO BIAŁA PODLASKA |
|
|
|
75 |
Pomnik – kopiec w lesie Hola ok. 2 km od drogi krajowej nr 2 na Tarsie Biała Podlaska – Terespol. Napis: „Upamiętnienia miejsc kaźni 40 tysięcy jeńców radzieckich pomordowanych przez faszystów hitlerowskich. Społeczeństwo Powiatu Bialskiego”. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
76 |
Obelisk z tablicą Żołnierzy Armii radzieckiej – ofiar zbrodni hitlerowskiej w latach 1941-01944 przy ul. Kościuszki w Białej Podlaskiej. Napis: „Miejsce kaźni na radzieckich jeńcach wojennych dokonanych przez hitlerowców w latach 1941-1942”. Obelisk z tablicą znajduje się przy ul. Kościuszki w Białej Podlaskiej. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
brak |
|
|
MIASTO CHEŁM |
|
|
|
77 |
Pomnik braterstwa broni i wdzięczności 1944-1964 r. – w centrum miasta pl. Gdański (został zdemontowany w 1991 r. w 2 elementach). Obecnie zlokalizowany jest na Cmentarzu wojennym jeńców sowieckich w lesie Borek w Chełmie, ul. Wojsławicka (obr. 30 na działce nr 4). Napis: „1944-1964 wieczna chwała bohaterom poległym w walkach o wolność i niepodległość związku radzieckiego i polski ludowej w XX rocznicę powstania polski ludowej społeczeństwo Ziemi Chełmskiej” (napis po polsku i rosyjsku”. |
Rzeźba metaloplastyka wykonana przez plastyka – prawa autorskie. Działka jest własnością Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych Nadleśnictwo Chełm (obr. 30, działka nr 4). Propozycja gminy: demontaż z utylizacją lub umieszczenie tablicy informacyjnej zgodnej z prawdą historyczną |
14 704,27 zł |
|
|
MIASTO LUBLIN |
|
|
|
78 |
Pomnik – poświecony pamięci H. Raabego i L. Czugały, odsłonięty w 1967 r. przy ul. Akademickiej/Raabego. Tablice z napisami: „Walka, Nauka, Praca” oraz „H. Raabe – L. Czugała” zostały zdemontowane po 1983 r. Pomnik ujęty jest w wojewódzkiej ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
Łączny koszt ewentualnego demontażu tablic ok. 3 000 zł |
|
79 |
Popiersie S. Krzykały na skwerze przy ul. Radziszewskiego, odsłonięty w 1980 r. Napis: został zdemontowany. Pomnik ujęty jest w wojewódzkiej ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
80 |
Popiersie L. Czugały na skwerze przy ul. Radziszewskiego, odsłonięty w 1980 r. Napis: został zdemontowany. Pomnik ujęty jest w wojewódzkiej ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
81 |
Tablica upamiętniająca pierwsze posiedzenie komitetu obwodowego PPR w 1942 r., odsłonięta w 1952 r. przy ul. Bernardyńskiej 18. Nie jest ujęta indywidualnie w ewidencji zabytków, położona jest na obszarze wpisanym do rejestru zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
82 |
Tablica okolicznościowa upamiętniająca wykonanie wiaduktu przy Drodze Męczenników Majdanka w 1964 r. – odsłonięta „z woli władzy ludowej w XX PRL”, ale także upamiętniająca osoby zamordowane na Majdanku. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
83 |
Tablica upamiętniająca posiedzenia lubelskiej rady delegatów robotniczych w 1918-1919 r., odsłonięta w 1954 r. przy Placu Króla Władysława Łokietka 1. Znajduje się na obiekcie wpisanym do rejestru zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
84 |
Tablica upamiętniająca zebrania komitetu miejskiego PPR, odsłonięta w 1961 r. przy ul. 1 Maja 19. Tablica ujęta w wojewódzkiej ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
85 |
Tablica upamiętniająca B. Bieruta przy ul. Sierocej 2a. Tablica ujęta w wojewódzkiej ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
86 |
Tablica upamiętniająca siedzibę naczelnego dowództwa WP w latach 1944-1945 przy ul. Spokojnej 3. Umieszczona jest na obiekcie ujętym w gminnej ewidencji zabytków, położonym na obszarze wpisanym do rejestru zabytków. Sama tablica nie jest ujęta w ewidencji zabytków. |
Propozycja gminy: brak propozycji |
|
|
|
MIASTO ZAMOŚĆ |
|
|
|
87 |
Tablica na budynku Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. Józefa Piłsudskiego w Zamościu. Napis: „W latach 1940-1943 na terenie tej szkoły okupanci hitlerowscy wymordowali kilka tysięcy ludności żydowskiej i jeńców radzieckich, cześć ich pamięci Zamość – listopad – 1966”. |
Propozycja gminy: usuniecie tablicy |
500 zł |
|
88 |
Pomnik przy ul. Śląskiej w Zamościu, miejscu obozu jenieckiego Stalag 325 osiedle „Karolówka”. Napis: „Pamięci ponad 20 000 jeńców radzieckich pomordowanych przez hitlerowców na ternie obozu Karolówka w listopadzie 1941 roku – społeczeństwo Zamościa”. |
Propozycja gminy: usuniecie obiektu Po konsultacji z IPN pomnik ma zostać przebudowany, opracowano także nową wersję tablicy |
32 648,21 zł - kwota dotyczyła usunięcia obiektu |
|
Łączne szacowane koszty na terenie woj. lubelskiego: |
|
333 672,48 zł |
|
