Ten stary żydowski cmentarz to ważny punkt ścieżki spacerowej wiodącej po wąwozach Krasnobrodzie. Marna to wizytówka turystyczna.
– Nikt tam nie zagląda, bo trudno przedostać się przez krzaki – denerwuje się 50-latek z Zamościa, miłośnik krasnobrodzkiej przyrody. – Nie wiem ile tych nagrobków pozostało, ale raczej niewiele. Są połupane, a część tkwi wyraźnie głęboko w ziemi. Najbardziej przykre są doły, które wyryto w miejscu dawnych mogił… Ten zabytkowy cmentarz warto uratować.
O krasnobrodzkim kirkucie miejscowi jakoś zapomnieli. Jednak jakiś czas temu wytyczono obok wzgórza ścieżkę, która wiedzie po pobliskich wąwozach i ciekawostkach przyrodniczych. Tablice informacyjne ustawiono m.in. przy ul. Kościuszki. Jednym z punktów programu wycieczki są pozostałości kirkutu.
– Tyle, że wejść się tam nie da – dziwi się Nasz Czytelnik.
Cmentarz żydowski przy drodze do Józefowa (w sąsiedztwie tzw. doliny św. Rocha) założono w XVII w. Czynny był do końca 1942 r.
Jak podaje Danuta Kawałko, w książce pt."Cmentarze województwa zamojskiego” został zdewastowany po ostatniej wojnie. Dziś trudno określić jego granice. Kirkut ma prawdopodobnie trochę ponad pół hektara powierzchni.
Zachowało się na nim kilka fragmentów nagrobków kamiennych z napisami. Wiele podobnych pozostałości płyt prawdopodobnie tkwi nadal w ziemi. W kilku miejscach cmentarza widać ślady plądrowania.
Groby są przekopane, a zamiast nich straszą odwiedzających duże jamy. Całość skrywa gęsty, porośnięty krzakami las sosnowy. Obok dawnego cmentarza widać też ślady po imprezach.
Poniewierają się butelki, śmiecie, a nawet stoi w gotowości grill.
– W ub. roku ten kirkut był uporządkowany – zapewnia Zbigniew Michalski, zastępca burmistrza Krasnobrodu. – Widocznie od tego czasu obiekt, zarósł. Oczywiście sprawdzimy to, a teren uporządkujemy. Jednak o poważniejszych renowacjach na razie nie myślimy.
Dlaczego? – O zwrot tego terenu stara się gmina żydowska – tłumaczy wiceburmistrz. – Rozmowy w tej sprawie trwają. Przedstawiciele gminy prosili nas, żeby tego cmentarza nie naruszać. Jakie są ich plany? Trudno na razie powiedzieć.