80. rocznica zbrodniczej Akcji "Reinhardt". Oficjalne obchody w Lublinie [zdjęcia]

Operacja ta rozpoczęła się w nocy z 16 na 17 marca 1942 roku i trwała do jesieni 1943 roku. Jak podaje Instytut Pamięci Narodowej, jej celem było wymordowanie Żydów, którzy mieszkali w pięciu dystryktach Generalnego Gubernatorstwa: warszawskim, radomskim, krakowskim, lubelskim i galicyjskim, a od końca 1942 roku również w Okręgu Białostockim. Akcja została nazwana na cześć Reinharda Heydricha, szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, zabitego przez czeski ruch oporu w maju 1942 roku w Pradze.

– Akcja przewidywała deportację z gett i obozów setek tysięcy Żydów, wykorzystanie ich jako siły roboczej, a następnie unicestwienie w obozach zagłady – podaje lubelski IPN.

Szacuje się, że na skutek działań Niemców zginęło ok. 2 mln osób. Masową eksterminacją Żydów bezpośrednio kierowali dowódca SS i policji dystryktu lubelskiego Odilo Globocnik oraz jego zastępca Hermann Höfle, szef sztabu sztab akcji, ulokowanego w Lublinie. W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku rozpoczęła się likwidacja getta w Lublinie. Pierwsze pociągi z deportowanymi Żydami przybyły do Bełżca z Lublina i ze Lwowa.

– Tak jak 80 lat temu demony sprawiły, że rozpoczęła się ta zbrodnicza akcja, tak w tej chwili budzą się demony tych, których obrazem jest to, co dzieje się w Ukrainie. W ciągu 21 dni, od 24 lutego, granice województwa lubelskiego przekroczyło 914 tys. uchodźców, w skali całego kraju jest to już ponad 1 mln 900 tys. To jest najlepszy dowód na to, że te demony, które sprawiły, że mieliśmy do czynienia z tymi wydarzeniami, które zapoczątkowane były 80 lat temu, że one w dalszym ciągu w przestrzeni istnieją i to upamiętnienie wydarzeń sprzed 80 lat jest równoczesnym wezwaniem do podjęcia wszelkich działań, aby słowo "pokój" nie oznaczało teoretycznego określenia – mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka, nawiązując do aktualnej sytuacji geopolitycznej.

Obchody 80. rocznicy Akcji "Reinhardt" będą trwały do jesieni 2023 roku. Oficjalnie zainaugurowano je w środę w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Jeszcze tego samego dnia były m.in. marsz z lampionami młodzieży oraz potomków i rodzin ofiar Akcji “Reinhardt” oraz złożenie wieńców przy tablicy pamiątkowej na dawnej rampie – Instalacja Nie/Pamięć Miejsca. Natomiast dzień później zagraniczni goście przebyli trasę "Szlakiem lubelskich sztetli".