Przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej toczy się postępowanie, którego wynik będzie miał ogromne znaczenie dla polskich kredytobiorców. To właśnie lubelska Kancelaria Lexitor kolejny już raz występować będzie w TSUE w ochronie praw konsumentów. Z tego też powodu o znaczenie wyroku TSUE dla kredytobiorców postanowiliśmy zapytać Wiceprezesa Kancelarii Lexitor, Pana Grzegorza Grygiel.
Na początek, proszę powiedzieć wszystkim czego w ogóle dotyczy sprawa, którą TSUE rozstrzygnie w najbliższych tygodniach.
Postępowanie przed TSUE jest efektem naszych działaniach dotyczących sankcji kredytu darmowego, która jako narzędzie ochrony konsumentów ma zastosowanie w sytuacji, w której bank dopuścił się pewnych uchybień w umowie z klientem względem ustawy o kredycie konsumenckim. W takim przypadku, naruszenia przez bank przepisów ustawy, klient ma prawo do spłaty kredytu bez żadnych kosztów, w tym także kosztów odsetkowych. Innymi słowy – klient otrzymuje darmowy kredyt, a bank zostaje zobowiązany do zwrotu klientowi wszelkich poniesionych przez niego kosztów kredytu.
Dlaczego zatem ten wyrok Trybunału jest tak ważny dla polskiego konsumenta?
Wyrok TSUE będzie niezwykle istotny z dwóch powodów. Po pierwsze stanowić on będzie bardzo solidne podstawy do odwrócenia sił w relacjach pomiędzy kredytobiorcami, a bankami. Mimo wielu zmian jakie zaszły w naszym prawie w ostatniej dekadzie, polscy kredytobiorcy nadal nie mogą liczyć na takie samo traktowanie przez banki jak chociażby nasi zachodni sąsiedzi. Nie tylko mamy jedne z najdroższych kredytów w całej Unii Europejskiej, ale także to właśnie na polskim rynku występuje tak szerokie zjawisko naruszeń w umowach kredytowych.
Kolejnym powodem, dla którego wyrok Trybunału jest tak istotny jest fakt ujednolicenia i utrwalenia korzystnego dla kredytobiorców orzecznictwa sądów powszechnych. Mimo, iż już teraz sądy dostrzegają szereg naruszeń, jakich banki dopuszczają się w umowach z klientami, ta kwestia nadal wymaga pewnego ujednolicenia oraz umocnienia. Dzięki wyrokowi TSUE polskie sądy otrzymają jasne wskazówki dotyczącego tego, jak powinna kształtować się ochrona praw kredytobiorców.
To nie pierwszy raz kiedy Kancelaria Lexitor występuje przed TSUE w sprawie dotyczącej sporu z bankami, prawda?
Tak, to prawda. Kiedy w 2017 roku rozpoczynaliśmy naszą działalność w zakresie obsługi prawnej konsumentów, nie spodziewaliśmy się nawet, że to wszystko zabrnie tak daleko, jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Tymczasem już po dwóch latach od rozpoczęcia działalności mieliśmy na koncie wielkie sukces jakim był wyrok Trybunału z 2019 roku, dotyczący możliwości uzyskania zwrotu prowizji w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego. Ten wyrok raz na zawsze odmienił oblicze polskiego sektora bankowego i praw jakie przysługują kredytobiorcom. Tym wyrokiem wypłynęliśmy na szerokie wody, nie tylko wytyczając trendy w Polsce, ale także w innych częściach Europy.
Do dzisiaj ten wyrok Trybunału sprawia, że coś co wcześniej wydawało się niemożliwe, teraz jest standardem – kredytobiorcy zaczęli wygrywać spory z bankami na niespotykaną dotąd skalę.
Jakie są zatem rokowania w kwestii obecnego postępowania i jakie szanse ono stwarza dla polskiego rynku?
Osobiście nie mam najmniejszych wątpliwości, że Trybunał ponownie opowie się po stronie kredytobiorców. Wskazują na to nie tylko orzeczenia kończące postępowania w innych krajach Unii Europejskiej, ale także te, które zapadły w ostatnim czasie w sprawach pytań prejudycjalnych polskich sądów. Weźmy na przykład sprawę kredytów frankowych – jeszcze nie tak dawno budziła ona sporo wątpliwości w polskich sądach. A dzisiaj? Po wyrokach Trybunału nikt już nie ma wątpliwości, że praktyki banków w zakresie kredytów denominowanych były nieuczciwe. Takich wątpliwości nie mają przede wszystkim polskie sądy, które tego typu spory rozstrzygają na korzyść konsumenta.
Z tego samego powodu jesteśmy przekonani, że nasze działania ponownie przyczynią się w bardzo zdecydowany sposób do zwiększenia zakresu ochrony kredytobiorców. Liczymy, że wyrok TSUE w naszej sprawie okaże się nie tylko kolejnym krokiem na drodze do umocnienia pozycji konsumenta w sporze z wielką instytucją finansową, ale także otworzy szansę do kolejnych korzystnych orzeczeń. Musimy bowiem pamiętać, że to nie tylko walka o prawa konsumenckie, ale także stwarzanie przyjaznych warunków dla biznesu. To właśnie dzięki takim wydarzeniom rośnie świadomość społeczeństwa w kwestii przysługujących mu praw, co stwarza doskonałe warunki dla rozwoju takich podmiotów jak nasz.