Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Lubelskie

8 lipca 2024 r.
12:26

Lipiec ‘80 w naszej pamięci

Bez kolejarzy nie byłoby iskry wolności, która podpaliła cały kraj
Bez kolejarzy nie byłoby iskry wolności, która podpaliła cały kraj (fot. DW/Archiwum)

AKCJA DZIENNIKA WSCHODNIEGO Zbliża się czas wielkich rocznic, które otworzyły nam drogę do post-PRL-owskiej normalizacji życia w Polsce. Warto pamiętać, że ciąg wydarzeń historycznych zwanych Polskim Sierpniem 1980 de facto miał początek w Lubelskim Lipcu 1980. Wraz z Oddziałem Lubelskim IPN chcemy propagować pamięć o tamtych dniach wyrażaną we wspomnieniach świadków

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Dziennik Wschodni chce ocalić od zapomnienia czas określany przez historyków jako Lipiec 80 w Lublinie i Świdniku. Dlatego poszukujemy świadków tamtych wydarzeń. Interesują nas zarówno relacje mówione, jak i zapisy pamiętnikarskie czy inne świadectwa. Ciekawią nas fotografie dotychczas niepublikowane - własne, jak i te zebrane z innych źródeł. Prosimy je nadsyłać na adres redakcji 20-076 Lublin, ul. Krakowskie Przedmieście 55, e-mailem: redakcja@dziennikwschodni.pl, lub osobiście po umówieniu się telefonicznym tel. 81 4626800

Materiał ten Dziennik Wschodni opublikuje zarówno w wydaniach papierowych, jak i na stronach www.dziennikwschodni.pl czy na profilu Facebookowym. To co możliwe nasza redakcja zaprezentuje też multimedialnie w formie filmów, rolek, zdjęć etc. Niedługo tych naocznych świadków może zabraknąć.

 

Przypomnijmy

 

„Lubelski Lipiec 1980” był swoistym prologiem w polskiej drodze do wolności. Bo „Sierpień 1980” - a więc wybuch strajków w skali całego kraju - nastąpił już po wydarzeniach na Lubelszczyźnie w lipcu 1980 roku.

Iskra do wybuchu protestów była dość prozaiczna: to podwyżka wprowadzona 1 lipca 1980, która objęła niektóre gatunki mięs i wędlin. Wprowadzona bez wcześniejszej zapowiedzi i zwyczajowych rekompensat okazała się być kamieniem początkującym lawinę.

Pierwsi na wprowadzenie podwyżki zareagowali pracownicy Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL w Mielcu, ogłaszając protest. Następne godziny tego dnia przyniosły strajki w innych pojedynczych zakładach: w Sanoku, Tarnowie, Ursusie i Tarnobrzegu. Robotnicy wysuwali tam żądania płacowe. A władze dość szybko ustępowały: częściowo wycofywały się z podniesionych cen, decydowały się na wzrost płac. Te nagłe sukcesy strajkujących sprawiły, że wkrótce protesty objęły dalsze zakłady pracy. Kolejne dni rozszerzyły je na wszystkie regiony kraju.

 

W regionie lubelskim…

 

„Tu pierwszy strajk wybuchł 8 lipca. Około godziny 9.30 w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku grupa około 80 pracowników rozpoczęła protest. Bezpośrednią przyczyną była również podwyżka cen artykułów w zakładowym bufecie. Wzrost tych cen był stosunkowo duży, nawet do 60%. W Lublinie tego samego dnia zastrajkowała Autoryzowana Stacja Obsługi Pojazdów „Polmozbyt”. Następnego dnia do strajku przystąpili pracownicy Fabryki Maszyn Rolniczych „Agromet” i kolejne grupy pracowników „Polmozbytu” – pisze Małgorzata Choma-Jusińska (IPN Lublin). I kontynuuje: „10 i 11 lipca zastrajkowały kolejne wielkie zakłady w regionie: Lubelskie Zakłady Naprawy Samochodów, Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie i Zakłady Azotowe w Puławach. W następnych dniach do strajku przystąpiło Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania oraz przedsiębiorstwa transportowe. 16 lipca 1980 roku do protestu dołączyły strategiczne dla miasta zakłady: Węzeł PKP Lublin i MPK Lublin.”

Jak twierdzi lubelski pracownik IPN dr Marcin Dąbrowski, protesty miały tu swoje apogeum 18 lipca. Tego dnia w całym regionie lubelskim strajkowało około 18 tys. ludzi z 79 zakładów pracy. Historyk wylicza, że w lipcu 1980 na Lubelszczyźnie (w obszarze dawnych województw lubelskiego, chełmskiego, zamojskiego i bialskopodlaskiego) strajkowało łącznie około 40-50 tys. ludzi z ponad 150 zakładów. Aż 91 z nich były to przedsiębiorstwa Lublina. Warto więc podkreślić nasz lokalny wkład w dziejowe przemiany roku 1980. Ponieważ w tym czasie na mapie Polski było 177 strajkujących przedsiębiorstw, można mówić, że to właśnie lubelskie zakłady pracy zdominowały w skali kraju ów obywatelski opór robotników.

Strajki miały charakter spontaniczny, jednak były odpowiednio przygotowane. Obejmując konkretne miejsca pracy nie powodowały zakłóceń porządku publicznego. Był to pierwszy w dziejach PRL przypadek, gdy tym sposobem przełamano dotychczasowe bariery strachu robotników przed komunistyczną władzą.

Właśnie dlatego Biuro Polityczne KC PZPR w Warszawie zdecydowało się jeszcze w lipcu powołać Komisję Rządową do rozpatrzenia postulatów protestujących lubelskich zakładów.

Fot, Archiwum/DW

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Przemysław Kusiak to jeden z liderów Matematyki

LNBA: Potrzebne będą trzecie mecze

W sobotę rozegrano drugie mecze półfinałowe w Konferencji A. Zwycięstwa odniosły w nich zespoły Patobasket i Matematyki, co oznacza, że do wyłonienia finalistów będą potrzebne trzecie spotkania.

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie
koncert
5 kwietnia 2025, 19:00

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie

W lubelskiej Fabryce Kultury Zgrzyt w sobotę, odżyje duch Seattle lat 90. Ze sceny popłyną brudne gitarowe brzmienia i chropowate wokale – zupełnie jak w klubach Seattle sprzed trzech dekad. Znów powrócą wspomnienia przy takich utworach jak: „Smells Like Teen Spirit”, „Would”, „Jeremy”, „Alive”, „Black Hole Sun” i innych. To nie będzie zwykły koncert, lecz muzyczna podróż w czasie: w rocznicę śmierci Kurta Cobaina i Layne’a Staleya Lublin odda im szczególny hołd.

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Szybkie, drogie i luksusowe. Przerobione i dopieszczone. Plus pokazy stuntu i driftu, czyli dwa dni z motoryzacją w najlepszym wydaniu. W weekend w Lublinie: Moto Session 2025.

Filip Wójcik to kolejny zawodnik, który zostaje w Motorze na następny sezon

Kolejny piłkarz Motoru Lublin podpisał nowy kontrakt

W ostatnich dniach Motor Lublin przedłużył umowy z trzema piłkarzami. Najpierw nowe kontrakty podpisali: Michał Król i Mathieu Scalet, a we wtorek żółto-biało-niebiescy poinformowali, że w klubie zostaje także Filip Wójcik. Wszyscy związali się z beniaminkiem PKO BP Ekstraklasy na kolejny rok.

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.
foto
galeria

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.

Trwają przygotowania do sobotniej premiery „Niewiarygodnej historii Małej S.” w lubelskim Teatrze im. J. Osterwy. Będzie to pierwszy – po dłuższej przerwie – spektakl przeznaczony dla najmłodszej widowni.

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi
ZDJĘCIA

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi

Egzamin jest bardzo długi i trudny - mówi przewodniczący komisji. Po studiach i trzech latach aplikacji przyszedł czas na cztery dni egzaminów z różnych zagadnień prawa. W Lublinie rozpoczął się egzamin adwokacki.

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Zakończono negocjacje umowy pomostowej z wykonawcami pierwszej elektrowni jądrowej – poinformował we wtorek premier Donald Tusk. Obecny plan zakłada, że prąd z pierwszej polskiej elektrowni jądrowej popłynie do sieci w 2036 roku.

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS
ZDJĘCIA
galeria

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS

Cukiernik, optyk, ratownik medyczny, czy klasa psychologiczno-medyczna. Przed nami egzamin ósmoklasisty, a potem wybór szkoły średniej. Zespół Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego zaprosił swoich potencjalnych, przyszłych uczniów.

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji
ZDJĘCIA
galeria

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji

Magia i Fantazja – takie było hasło tegorocznej, XIV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Fryzjerskiego „Najlepszy uczeń w zawodzie fryzjer”. Uczestnicy konkursu puścili wodzę fantazji i swoje wyobrażenia przełożyli na włosy modelek.

Łukowskie PEC

Brakuje milionów i nie mogą ruszyć z budową elektrociepłowni. Będzie wniosek

Łukowskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej nie może ruszyć z budową nowej elektrociepłowni, bo oferty firm są droższe niż założony kosztorys. Miasto szuka nowych możliwości w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie
(Nie)Wyparzona Gęba
film

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie

Po 25 latach milczenia Igor Jaszczuk wraca na scenę – bez presji wytwórni, za to z wielką autentycznością. Jego najnowszy singiel „Baobab” to nostalgiczna podróż do czasów młodości, spotkań pod drzewem, które stało się symbolem twórczych początków. Artysta, znany jako autor hitów dla innych, zaśpiewa własnym głosem.

Aleksandra Tomczyk

Aleksandra Tomczyk zostaje w Lublinie

Chociaż od dłuższego czasu nie ma jej w składzie MKS FunFloor, to Paweł Tetelewski nie wahał się przedłużyć umowy z Aleksandrą Tomczyk. 30-letnia rozgrywająca podpisała nowy kontrakt, chociaż na razie musi skupić się na leczeniu kontuzji.

Jedną z atrakcji Dnia otwartego na Politechnice Lubelskiej był tunel aerodynamiczny
galeria

Politechnika Lubelska: Informatyka, innowacje i rekrutacja

Był tunel aerodynamiczny i programowanie robotów. Były długopisy 3D i e-oko w inżynierii. A przede wszystkim: była możliwość lepszego poznania uczelni. Jak wyglądał Dzień Otwarty na Politechnice Lubelskiej?

Inspektor Andrzej Mioduna
KADRY

Komendant Wojewódzki Policji w Lublinie ma nowego zastępcę

Inspektor Andrzej Mioduna był komendantem w Janowie Lubelskim i w Zamościu. Teraz objął stanowisko p.o. Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego Policji w Lublinie.

Cztery dni egzaminów i droga do zostania radcą prawnym otwarta
ZDJĘCIA
galeria

Cztery dni egzaminów i droga do zostania radcą prawnym otwarta

Blisko 100 osób, cztery dni egzaminów, trudne zadania, a na końcu upragniony tytuł. W Lublinie rozpoczął się egzamin radcowski. Po jego zdaniu aplikanci będą mogli nazywać się radcami prawnymi.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium