Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

23 lutego 2024 r.
10:32

Dolina niesamowitości, cyfrowy szum i lubelskie marzenia

0 0 A A

Rozmawiamy z dr Marcinem Badurowiczem z Katedry Informatyki na Politechnice Lubelskiej, badaczem wirtualnej rzeczywistości, zaawansowanym użytkownikiem współczesnych narzędzi opartych na technologii sztucznej inteligencji i miłośnikiem filmów SF.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Coraz częściej w internecie spotykamy różnego rodzaju przerobione komputerowo grafiki, np. zdjęć ludzi lub filmy z podłożonym głosem. Jak bronić się przed ewentualnym oszustwem, jak rozróżniać prawdziwe i fałszywe obrazy, dźwięki lub materiały wideo?

Rozpoznawanie fałszywek, "deep fake", to bardzo poważny problem, co do którego nie ma w tym momencie dobrego rozwiązania. Producenci próbują sobie z tym radzić dodając mechanizmy cyfrowych "znaków wodnych" oznaczających, że dany materiał został przygotowany z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Ale ani ich ujednoliconego standardu, ani narzuconych wymagań prawnych dotyczących konieczności ich stosowania w tym momencie nie ma.

W przypadku obrazów warto zwracać uwagę na tzw. artefakty, drobne zmiany, które pokazują, że dany obraz nie jest prawdziwym zdjęciem. Wiele systemów miało i do dziś ma problem na przykład z wygenerowaniem realistycznych dłoni – tworzyły dłonie ze zbyt dużą liczbą palców lub w nienaturalnych pozach. Systemy generowania obrazów średnio radzą sobie także z realistycznymi cieniami lub odbiciami. Niektóre z nich (np. DALL-E, Midjourney) mają swój domyślny styl i po obejrzeniu wielu obrazów generowanych przez nie da się zauważyć ich charakterystyczne cechy.

W przypadku nagrań wideo warto zwracać uwagę na twarz, policzki i czoło – czasami ich ruch jest nie do końca naturalny, są zbyt statyczne lub nienaturalnie się marszczą, a skóra jest zbyt gładka. Ważne również są oczy, mruganie oczami, odbicia w okularach i inne elementy fizyki świata rzeczywistego. Czasami ludzki mózg wychwytuje pewne cechy materiału wideo i odczuwany jest efekt tzw. doliny niesamowitości ("uncanny valley") – niejako na granicy świadomości widzimy, że coś jest "nie tak", nawet nie do końca potrafiąc ocenić co to jest. Jeśli chodzi o nagrania audio, to powinniśmy zwrócić uwagę na nienaturalną intonację, oddech i akcent, ale najważniejszy jest kontekst - czy nagranie zostało opublikowane na oficjalnym kanale i przez wiarygodne źródła, czy nie zawiera znacząco innej zawartości niż wcześniejsze, podobne.

Dlaczego dzisiaj dostępne są narzędzia, które potrafią tzw. deep fake, a jeszcze kilka lat temu ich nie było lub stosowano je na znacznie mniejszą skalę? Co takiego zmieniło się w naszej technologii?

Przede wszystkim chodzi o dostępność dużej mocy obliczeniowej, głównie dzięki dostępowi do szybkich kart graficznych. Te potrafią nie tylko wyświetlać grafikę, ale także przeprowadzać obliczenia w bardzo wydajny sposób. Upraszczając: jeżeli nasze komputery posiadają procesory, które mają po kilka rdzeni, to karty posiadają ich tysiące. To ważne bo przetwarzanie algorytmów SI (sztucznej inteligencji) to w przeważającej mierze właśnie obliczenia. Różnica w mocy obliczeniowej kart sprzed 5 lat i dziś jest astronomiczna. Rozwinęły się także same algorytmy. W internecie są nieznliczone ilości danych, miliony zdjęć i tekstów. Algorytmy SI przetwarzały je, uczyły się ich rozpoznawania i tworzenia nowych. Przełomem było powstanie architektury transfomeru w 2017 roku, co dało początek generatorowi tekstu ChatGPT od Open AI. Dzisiaj jego konkurentami są np. Mixtral, czy Llama2 od Mety. Wyścig o budowę tego najlepszego narzędzia cały czas trwa.

Ostatnio popularne stają się również generatory grafiki takie jak Dall-e, czy darmowe narzędzia do przerabiania zdjęć w rodzaju transformixa, z którego sami korzystaliśmy tworząc galerię znanych polityków i samorządowców. One też bazują na tych algorytmach?

Nie korzystałem wcześniej z transformix, ale wydaje mi się, że działa on na dość prostym mechanizmie rozpoznawania twarzy i jej cech, a następnie aplikuje te dane do kolejnych obrazów. Generatory obrazów jak Dall-e działają nieco inaczej. Tworząc daną grafikę korzystają z tzw. szumu, który stopniowo jest usuwany na podstawie obliczeń tego, co pasuje do zadanego polecenia. Następnie szczegóły obrazka są poprawiane aż do finalnego efektu. Podstawą działania wielu mechanizmów SI jest rozpoznawanie wzorców, czyli tego, co ludzie robią naturalnie ucząc się od dziecka. Generatory również są uczone, ale zamiast lat dzieciństwa, szybko poznają miliony różnych obrazków dzięki czemu "wiedzą", że np. kot ma cztery łapy. Kluczowe jest tutaj dobranie właściwych, różnorodnych danych, bo jeśli system nauczymy tego, że kot zawsze jest czarny, wygenerowanie rudego będzie później niemożliwe.

Które narzędzia lub strony oferujące usługi bazujące na sztucznej inteligencji uważa pan za najciekawsze i najbardziej użyteczne? Z których z nich sam korzysta i jak bardzo ułatwiają one panu pracę?

W tym momencie zdecydowanie ChatGPT, bo pomaga w pisaniu kodu programów, potrafi podsumowywać tekst i tworzyć notatki, a nawet radzi sobie w tłumaczeniu tekstu na inny język. Jest też oczywiście bazą wiedzy, chociaż zdarzają mu się tzw. halucynacje, czyli podawanie informacji nieprawdziwych. Pod tym względem lepsze są systemy takie jak Bing i Gemini, które podpierają się źródłami z internetu. ChatGPT to natomiast świetny mechanizm do pracy z długimi artykułami, czy dokumentacjami systemów, bo po ich wczytaniu można zadawać mu konkretne pytania zamiast przeglądać kolejne strony szukając odpowiedzi.

Używam także systemu Whisper, który zamienia mowę na tekst, co w połączeniu z GPT można stosować na przykład do automatycznego tworzenia podsumowań spotkań w firmie - na podstawie nagrań dyskusji uczestników. Cenię sobie również LanguageTool czy Grammarly, które automatycznie oznaczają błędną gramatykę, błędy ortograficzne i stylistyczne w pisanych tekstach. W wolnych chwilach korzystam natomiast ze StableDiffusionXL i podobnych modeli do generowania grafik. Nie jestem artysta, ale pozwala mi to samodzielnie opracować ikony oraz inne potrzebne elementy. Z kolei GPT sprawdza się jako pomocnik pisarza. Zasugeruje dziury faburalne, czy wątki warte uwzględnienia. Korzystałem z tego przy próbie napisania scenariusza gry komputerowej.

Jak pan sądzi, czy tego rodzaju narzędzi w przyszłości będziemy mieli wokół siebie więcej, a jeśli tak, gdzie jeszcze widzi pan zastosowanie sztucznej inteligencji z perspektywy zwykłego użytkownika, np. mieszkańca Lublina?

Zdecydowanie tak. W tym momencie wszystkie korporacje wbudowują narzędzia SI do swoich produktów, systemów na komputery, telefony, do edytorów tekstu i przeglądarek internetowych, więc będzie tego typu systemów coraz więcej. Myślę, że wraz z ich rozwojem będziemy wreszcie mogli mieć w kieszeni smartfon z czymś w rodzaju super-eksperta znającego odpowiedzi na wszystkie, nawet najgłupsze pytania. Inne systemy umówią nas na wizytę u fryzjera, czy zarezerwują stolik w restauracji. Już dzisiaj np. ChatGPT pomaga w uczniom i studentom w nauce, tłumaczy konkretne zagadnienia, a nawet potrafi rozmawiać w naturalny sposób w dowolnym języku, tworząc świetne narzędzie do ich opanowania. Oczyma wyobraźni widzę, jak w przyszłości w Lublinie systemy SI planują ruch uliczny, regulują sygnalizację świetlną, wybierają ulice do naprawy, czy zmieniają trasy autobusów na optymalne dla pasażerów.

Czy tak szybki rozwój technologii jest dla nas, w sensie ludzkości, bezpieczny? Nie obawia się pan tego, że pewnego dnia te samouczące się twory, sztuczne sieci neuronowe, zyskają coś na kszałt świadomości i przestaną nas "słuchać"?

Już teraz niektórzy sugerują, że nie do końca rozumiemy w jaki sposób systemy przeznaczone do pracy z tekstem takie jak ChatGPT potrafią rozumować dość logicznie, a nawet rozwiązują zagadki matematyczne. Być może jesteśmy świadkami powstawania AGI (Artificial General Inteligence), pełnoprawnej Sztucznej Inteligencji, niczym właśnie Skynet z „Terminatora”, HAL9000 z „Odysei Kosmicznej 2001” czy JARVIS z „Iron Mana”. Kultura masowa pokazywała nam, że tego typu systemy będą nas postrzegać jako zagrożenie. Wielu ekspertów zgadza się z tym, że hodujemy gatunek, który nas ostatecznie przewyższy. Firma OpenAI, twórca ChatGPT, jawnie twierdzi, że ich celem jest stworzenie AGI. Póki co sami nie rozumiemy do końca czym właściwie jest inteligencja, a nasze komputery nie są wystarczająco wydajne, aby symulować działanie mózgu, czy pamięci długotrwałej. Jeśli zatem ten problem się pojawi, to zaczekamy na niego jeszcze wiele lat. Przyznam natomiast, że sam jestem optymistą. Uważam, że te systemy, które uczymy na własnym przykładzie poznają nie tylko zło tego świata, ale także dobro. Do mnie przemawiają produkcje SF, gdzie ludzie razem ze sztuczną inteligencją przemierzają kosmos "ramię w ramię" odkrywając wspólnie nowe światy.

Sztuczna inteligencja bywa kreatywna. Nie dajmy się nabrać

Przed dwoma tygodniami opublikowaliśmy nietypową galerię zdjęć przedstawiającą znane osoby z województwa lubelskiego, które komputerowo przenieśliśmy do przeszłości. Było to możliwe dzięki internetowym narzędziom wykorzystującym algorytmy sztucznej inteligencji. Te stają się coraz doskonalsze oszukując nasze zmysły w sposób, którego dotychczas nie znaliśmy. 

Starożytna Grecja, Egipt, Rzym, czasy prehistoryczne, okres renasansu, baroku - obecna technologia pozwala modyfikować zdjęcia w niemal dowolny sposób pozwalając użytkownikom na wirtualne podróże. Na cyfrowe przywdzianie historycznego kostiumu, łącznie z pasującą do konwencji fryzurą i otoczeniem. Coś, co jeszcze dekadę temu wymagałoby od nas opanowania zaawansowanych programów graficznych lub zatrudnienia dobrej klasy grafika komputerowego - dzisiaj otrzymujemy po zaledwie minucie, za darmo.

Narzędzia takie jak darmowa strona transformix, codziennie zdobywają tysiące nowych użytkowników. My za jej pomocą postanowiliśmy sprawdzić, jak w dawnych czasach wyglądaliby politycy i samorządowcy z województwa lubelskiego. Zdjęcia, które pokazaliśmy spotkały się z pozytywnym przyjęciem ze strony wyróżnionych w ten sposób lokalnych polityków. Część z nich, jak choćby prezydent Chełma, czy kilko puławskich radnych, podzieliło się nimi w swoich mediach społecznościowych. 

Wygląda na to, że lata 20-te XXI wieku w zakresie cyfrowych technologi to początek czegoś zupełnie nowego. Zdjęcia, o których mówimy to tzw. deep fake, a dokładnie face swap - podmiana twarzy. Narzędzia, które to potrafią, poza funkcją czysto rozrywkową mogą pomagać nam w codziennym życiu. Dzięki nim przykładowo kobiety mogą błyskawicznie sprawdzić w jakiej fryzurze lub stylizacji im do twarzy, a policjanci dzięki nim stworzą doskonalsze portrety pamięciowe.

Sztuczna inteligencja potrafi o wiele więcej, a liczba jej zastosowań ciągle rośnie. Poza zabawkami w rodzaju transformixa, do dyspozycji internautów są generatory obrazów w rodzaju Dall-E od firmy Open AI. To narzędzie tworzy grafikę komputerową na podstawie naszych wytycznych. Jeśli polecimy mu narysować np. niebieskiego kota, który będzie gonił zieloną mysz komputerową trzymając w łapce zabawkę - to dostaniemy właśnie takie dzieło. W odróżnieniu od wyszukiwarek typu Google, nie otrzymamy zdjęcia, które już istnieje. Generator nam je stworzy, niczym zatrudniony przez nas artysta-malarz. I to nie byle jaki, bp jeśli zechcemy - otrzymamy podróbkę np. Van Gogha, czy Picassa.

SI to także dźwięk. W internecie od co najmniej kilkunastu lat popularne są filmiki, na których znane osoby mówią podstawionym głosem odczytywanym przez generatory mowy. Znając czyjś oryginalny głos, łatwo było rozpoznać, że mamy do czynienia z fałszywym. Od niedawna technologia robi to sposób znacznie doskonalszy. Pozwala na "kradzież" czyjegoś głosu, a następnie odczytanie nim dowolnej treści. Jeśli dodamy do tego algorytmy pozwalające dopasować do niego ruch warg i mimikę, otrzymamy materiał wideo, który łatwo pomylić z rzeczywistym obrazem zarejestrowanym przez kamerę i mikrofon. Takie narzędzia pozwalają usłyszeć np. prezydenta USA, który "mówi" płynną polszczyzną lub polskich celebrytów wypowiadających się w egzotycznych językach, których w rzeczywistości nie znają. Być może obserwujemy właśnie początek końca filmów z lektorem i aktorów dubbingowych.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Dlaczego warto zmienić opony na zimowe?

Dlaczego warto zmienić opony na zimowe?

Zbliżająca się zima to doskonały moment, aby zastanowić się nad zmianą opon na zimowe. Wiele osób zastanawia się, czy to konieczne. Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak, szczególnie jeśli zależy nam na bezpieczeństwie jazdy zimą. Opony zimowe są zaprojektowane tak, aby zapewnić lepszą przyczepność na śliskiej nawierzchni, co jest kluczowe podczas jazdy po oblodzonych czy zaśnieżonych drogach.

Hojność coraz większa. Rekordowa kwesta na cmentarzu
galeria

Hojność coraz większa. Rekordowa kwesta na cmentarzu

O blisko 3 tys. zł więcej niż rok temu trafiło do puszek kwestarzy podczas zorganizowanej w weekend w Zwierzyńcu zbiórki pieniędzy na ratowanie zabytkowych nagrobków.

Szymon Ładniak będzie miał okazję na występ w Grand Prix Makau

Szymon Ładniak wystartuje w prestiżowym wyścigu Grand Prix Makau

Szymon Ładniak idzie śladami Roberta Kubicy. Lublinian w listopadzie będzie miał okazję wystąpić w prestiżowym Grand Prix Makau.

Kury w ogrodzie - nowa moda w Polsce na woliery z siatki

Kury w ogrodzie - nowa moda w Polsce na woliery z siatki

W ostatnich latach rosnącą popularność zdobywa trend hodowania kur w przydomowych ogrodach. Moda ta, choć inspirowana przede wszystkim względami ekologicznymi i praktycznymi, nieustannie rozwija się w całej Polsce. Jednym z kluczowych elementów takiej hodowli są woliery z siatki z drobnym oczkiem, które pozwalają na utrzymanie ptaków w kontrolowanych i bezpiecznych warunkach. W niniejszym artykule opowiemy o tym, dlaczego kury w ogrodzie stają się tak popularne oraz jakie zalety niosą przydomowe woliery. Musimy jeszcze nadmienić, że przygotowując się do napisania tego artykułu odwiedziliśmy kilku hodowców kur – hodowców hobbystów, którzy utrzymują swoje ptaki w celach rekreacyjnych i kulinarnych. Jak mówią Państwo Kosterscy z Ostrzeszowa którzy na działce ROD maja mały kurnik i wolierę – nic nie zastąpi swojego jajka, a tylko rosół z własnej kury smakuje wyśmienicie.

Atrakcje na event firmowy - jak zaskoczyć pracowników?

Atrakcje na event firmowy - jak zaskoczyć pracowników?

Zastanawiasz się, jakie atrakcje wybrać na event firmowy? Ta decyzja może przesądzić o sukcesie wydarzenia! Trafnie dobrane aktywności zapewnią świetną zabawę, wzmocnią integrację zespołu i poprawią atmosferę w firmie.

Mazury - drogie czy budżetowe?

Mazury - drogie czy budżetowe?

To pytanie nurtuje wielu turystów, zwłaszcza wobec rosnących cen. Mazury mogą być kosztowne, szczególnie jeśli wybierzesz luksusowe opcje. Na szczęście istnieją sposoby, aby cieszyć się urokami tego regionu bez nadwyrężania portfela. Pokażemy Ci, jak zaplanować budżet na Mazurach i gdzie szukać oszczędności!

Jak oświetlić dom na święta? Poznaj nasze pomysły!

Jak oświetlić dom na święta? Poznaj nasze pomysły!

Święta Bożego Narodzenia to czas radości, magii i chwile spędzane z najbliższymi. Oświetlenie odgrywa ważną rolę w tworzeniu wyjątkowej atmosfery, która sprawia, że każdy zakątek Twojego domu staje się przytulny i pełen ciepła. Wybór odpowiednich dekoracji świetlnych może być jednak wyzwaniem, szczególnie gdy chcesz połączyć tradycję z nowoczesnym stylem. W tym artykule podzielimy się sprawdzonymi pomysłami na oświetlenie, które wprowadzą świąteczną magię do Twojego domu. Zainspiruj się i stwórz niezapomnianą atmosferę!

Jak wybrać kolczyki dla dzieci, by uniknąć alergii – przewodnik

Jak wybrać kolczyki dla dzieci, by uniknąć alergii – przewodnik

Zamierasz wybrać pierwszy kolczyki dla swojego dziecka? Ta decyzja jest niezwykle ważna dla wielu rodziców. Aspekt bezpieczeństwa i komfortu pociechy jest jednak ważniejszy niż aspekt estetyczny przekłucia. Jak wybrać kolczyki dla dzieci, by nie dostało reakcji alergicznej? Przedstawiamy praktyczne wskazówki, które pomogą dokonać najlepszego wyboru. Dowiedz się więcej!

Pasjans klasyczny - co warto wiedzieć na temat tej gry?

Pasjans klasyczny - co warto wiedzieć na temat tej gry?

Pasjans klasyczny to gra karciana, która cieszy się niesłabnącą popularnością od dziesięcioleci. Pomimo dostępności smartfonów i nowoczesnych gier komputerowych, pasjans pozostaje jednym z ulubionych sposobów na relaks dla wielu osób. Często kojarzony jest z chwilą odpoczynku oraz sposobem na rozwijanie umiejętności koncentracji i strategii. Pasjans to idealne połączenie zabawy i wyzwania, które pozwala oderwać się od codziennych obowiązków. Co jeszcze warto wiedzieć na jego temat? O tym poniżej.

Nowoczesne obrazy – doskonała dekoracja do każdego wnętrza

Nowoczesne obrazy – doskonała dekoracja do każdego wnętrza

Nowoczesne wzornictwo to przede wszystkim prostota i czystość formy. Modne obrazy i grafiki doskonale wpisują się w ten styl, łącząc dynamikę z minimalizmem. Dzięki temu idealnie komponują się z wnętrzami w stylu skandynawskim, nowoczesnym czy loftowym, dodając im charakteru i energii. Co więcej, nowoczesne obrazy są w stanie ożywić klasyczne stylizacje, wnosząc do nich nutę współczesności i unikalnego klimatu.

Jak przechowywać bransoletki, żeby się nie plątały?

Jak przechowywać bransoletki, żeby się nie plątały?

Bransoletki to nie tylko piękne dodatki. Często są to również cenne pamiątki, które zasługują na odpowiednie przechowywanie. Chcesz uniknąć ich plątania? Mam dla Ciebie kilka sprawdzonych sposobów, które nie tylko ochronią Twoją biżuterię, ale także pozwolą ją ładnie wyeksponować.

Budżet Lublina 2025. Ile pieniędzy brakuje w kasie miasta?
film

Budżet Lublina 2025. Ile pieniędzy brakuje w kasie miasta?

Jak powstaje budżet miasta Lublin na 2025 rok? Na jakim etapie są prace? Czy grozi nam bankructwo oraz ile pieniędzy nam brakuje? Na te pytania w programie Dzień Wschodzi odpowiada radny Lublina i przewodniczący komisji ekonomiczno-budżetowej Bartosz Margul. Jak sam mówi, budżet jest mniej więcej w połowie tworzenia, więc sprawdźcie co już teraz wiemy.

Michał Król w sobotę strzelił swoje pierwsze gole na poziomie PKO BP Ekstraklasy

Szczęśliwa trzynastka, czyli Michał Król z pierwszymi golami dla Motoru w PKO BP Ekstraklasie

Michał Król w sobotę, przy okazji meczu z Pogonią Szczecin zaliczył debiutanckie trafienia na poziomie PKO BP Ekstraklasy.

Udział w koncercie patriotycznym w hip- hopowym stylu jest całkowicie darmowy.

Patriotyczne koncerty na chełmskiej scenie

Już w tym tygodniu Chełmski Dom Kultury rozpoczyna obchody Narodowego Święta Niepodległości występem TADKA, który zaprezentuje patriotyczne utwory w hip-hopowym stylu. Wkrótce potem także lokalni artyści, w tej samej formie, oddadzą hołd wolnej ojczyźnie.

Przemocowiec w rękach policji

Przemocowiec w rękach policji

Włodawscy policjanci podczas awantury domowej zatrzymali 42-letniego mężczyznę. Jak się okazało, to nie pierwsza awantura i nie pierwsze groźby w kierunku swojej partnerki.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!