Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
(fot. ISz)
Wielkanoc na Lubelszczyźnie to nie tylko święto religijne, ale też czas pełen barwnych obrzędów.
Pisanki to nieodłączny element wielkanocnych tradycji. Na Lubelszczyźnie zdobienie jajek odbywa się różnymi technikami, w tym batikową, polegającą na nanoszeniu wzorów woskiem. Kolorowe jajka symbolizują odrodzenie i nowe życie. W niektórych opowieściach ludowych pisanki miały magiczne właściwości, a ich barwy i wzory niosły ze sobą konkretne znaczenia.
– Płacono nimi za wielkanocne kolędowanie oraz zalotnie panny wręczały je kawalerom lub odwrotnie – opowiada Izabela Giza z Centrum Kultury Gminy Jabłonna,
Wielki Tydzień to okres intensywnych przygotowań do świąt. W Wielki Czwartek i Piątek wierni uczestniczą w nabożeństwach upamiętniających mękę Jezusa. W czwartek podczas mszy ksiądz obmywa nogi 12 mężczyznom, a tego dnia w kościołach na Lubelszczyźnie milkły dzwony. W piątek wszystko powiązane było z adoracją krzyża. Na Lubelszczyźnie tego dnia panował zwyczaj, że nie pożyczano nic, bo wróżyło to wynoszenie szczęścia z domu. A by zapewnić sobie bogactwo w roku myto się w miskach, a do wody wrzucano monety. W Wielką Sobotę święci się pokarmy, które następnie spożywane są podczas uroczystego śniadania wielkanocnego. Święconka składała się więc z dużej ilości jaj, bochenka chleba (aby nigdy w domu go nie zabrakło), kiełbasy, boczku, sera, masła, korzenia chrzanu, soli. Oprócz tego święciło się także wodę oraz ogień. Wielka Niedziela to czas radości i wspólnego świętowania z rodziną.
W wielu regionach Lubelszczyzny w wielkanocny poniedziałek biegali po wsi chłopcy, tak zwani dyngusie lub dynguśniki i wykrzykiwali wierszyki, często o satyrycznym charakterze: „Gospodarze mili, Dajcie nam sperkę albo dziewkę, Dajcie nam, dajcie tę całą kiełbasę, niech ja se gaik trzy razy opasę". W zamian otrzymywali świąteczne przysmaki.
W naszym regionie praktykowano również wielkanocne kolędowanie, podczas którego kawalerzy odwiedzali domy, śpiewając pieśni i zbierając drobne upominki.
– W Wielkanoc wieczorem lub w Poniedziałek Wielkanocny młodzi chłopcy chodzili po wsi, kolędując wielkanocnie i śpiewali: „Ładną pannę w domu macie, wesela się spodziewacie” – mówi Izabela Giza. – No i jeszcze inne przyśpiewki były, a po nich panna zapraszała kawalerów do mieszkania, częstowała ich między innymi babką i czymś do babki. To było takie jakby było życzenie, że ona wyjdzie niedługo za mąż.
