Zachęta do zwiedzania XVIII-wiecznych krypt pod bazyliką pw. Narodzenia NMP. Ekspozycja wzbogacona została o najnowsze odkrycia, wieńczące prawie 10-letnie badania archeologiczno-architektoniczne tego unikatowego zabytku.
Jak informują służby konserwatorskie, w pełni dostępne jest pomieszczenie pod północną zakrystią, gdzie wyeksponowany jest XIII-wieczny pochówek kobiety i dziecka oraz podziwiać można m.in. fragment absydy XIII-wiecznej cerkwi prawosławnej.
W kryptach zamontowano oświetlenie i nagłośnienie oraz ustawiono gabloty z ekspozycją wybranych zabytków.
Uwieńczeniem zrealizowanych prac było ustawienie w tzw. krypcie biskupów unickich współczesnego, kamiennego sarkofagu, w którym złożono doczesne szczątki Porfiriusza Skarbka-Ważyńskiego, biskupa unickiego chełmskiego i bełskiego w latach 1790-1804 oraz naczelnika Komisji Porządkowej Ziemi Chełmskiej w insurekcji kościuszkowskiej.
Inicjatorem badań, uporządkowania i udostępnienia unikatowych krypt pod chełmską bazyliką jest ks. kanonik Andrzej Sternik, proboszcz Parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia NMP w Chełmie oraz kustosz Sanktuarium Matki Bożej Chełmskiej. Badania archeologiczne prowadził zespół archeologów pod kierownictwem dr. Stanisława Gołuba. Badaniami architektonicznymi kierował mgr inż. arch. Wojciech Filip. W badaniach uczestniczyli także naukowcy z Ukrainy. Tegoroczny etap prac w kryptach był dotowany z budżetu miasta.