Trzy dni potrwają lubelskie obchody 30. rocznicy częściowo wolnych wyborów parlamentarnych z 4 czerwca 1989 r. W programie są m.in. dwa plenerowe koncerty, wystawy i debaty o wolności. Specjalnie na tę okazję powstała też książka poświęcona czasowi przemian i portal internetowy z unikalnymi archiwaliami
Główne uroczystości zaplanowane są na wtorek, 4 czerwca. – W przestrzeni miasta pojawią się elementy symboliczne, jak 170 urn na pl. Litewskim – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, zastępca prezydenta Lublina.
– To dzięki urnie wyborczej mogliśmy przeżyć tych wspaniałych 30 lat – wyjaśnia Tomasz Pietrasiewicz, dyrektor Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”. Na miejscu będzie można spisać swoje marzenia o przyszłości Polski i wrzucić do jednej z urn. Pietrasiewicz liczy na to, że nie zabraknie chętnych do wspólnego świętowania. – Dzięki temu, co wydarzyło się 30 lat temu jesteśmy wolnymi ludźmi i powinniśmy tego pilnować.
Przyszłość przeszłości
Na pl. Litewskim zobaczymy też wystawę pokazującą Lublin sprzed 30 lat. Dzisiejsze oblicze miasta już od północy mają dokumentować pracownicy z Bramy Grodzkiej, żeby za 30 lat było co oglądać. Planują uwieczniać miasto, jego mieszkańców, ich mieszkania, przemyślenia, zgiełk ulic, targów… – To będzie 24-godzinny maraton rejestrowania wydarzeń, miejsc, napotkanych ludzi – zapowiada Alina Januszczyk, kierująca tym projektem. Zebrany materiał trafi do internetu na wieczną pamiątkę.
Już teraz w internecie można zwiedzać zakątek pełen lubelskich archiwaliów związanych z przemianami z 1989 r. Efekty mrówczej pracy są dostępne na stronie teatrnn.pl/czerwiec. – W tym portalu będzie docelowo kilkaset zdjęć, kilka tysięcy godzin nagrań – podkreśla Pietrasiewicz. – To często unikalne materiały. Wiele osób, także tworzących Komitet Obrony Robotników, dziś już nie żyje – mówi Joanna Zętar, współtworząca portal. – Pokazujemy też codzienność Lublina w 1989 i 1990 r.
Specjalnie na rocznicę Teatr NN wydał też książkę Małgorzaty Bieleckiej-Hołdy. – To bardzo piękna opowieść o tym, co działo się w Lublinie, bardzo prywatna, ilustrowana zdjęciami z tamtego czasu – mówi dyrektor. Kolejną lekcją lokalnej historii będzie specjalny numer pisma „PARA”. – Częścią tej gazety jest słynny plakat „Tobie się uda” – dodaje Zętar. Pismo ma trafić w tysiącach egzemplarzy do szkół, będzie też rozdawane na pl. Litewskim.
Śpiewanie o wolności
W programie rocznicy są też dwa koncerty, a pierwszy z nich jeszcze w tym tygodniu.
W najbliższą niedzielę w muszli koncertowej Ogrodu Saskiego z koncertem „Chcemy być sobą” wystąpi Ryszard Borkowski, czyli jeden z bardów pierwszej „Solidarności”, młody artysta Łukasz Jemioła, a także Lubelska Federacja Bardów. – Wykona piosenki, które śpiewaliśmy, śpiewamy i pewnie jeszcze długo będziemy śpiewali, gdy mamy poczucie, że nasza wolność jest zagrożona – zapowiada Michał Karapuda, dyrektor miejskiego Wydziału Kultury. Wydarzenie ma się rozpocząć o godz. 18, a podczas występów będzie można dostać egzemplarz pisma „PARA”.
Drugi koncert to „Polska droga do wolności” zaplanowany na wtorek na pl. Litewskim, gdzie wystąpi wystąpi chór Gospel Rain oraz zespoły młodzieżowe. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 18, a tuż po nim oficjalne obchody zostaną zakończone pokazem multimedialnej fontanny.
Rozmowy o wolności
Rocznicowym uroczystościom mają towarzyszyć otwarte debaty intelektualistów. Pierwsza z nich, dotycząca zmian zapoczątkowanych w 1989 r. jest przewidziana na poniedziałek (Trybunał Koronny, godz. 17).
– Naszym celem jest pokazanie, jakie znaczenie miały polskie wybory 1989 r. dla wschodnich sąsiadów Polski i ludzi żyjących na obszarze Związku Radzieckiego – mówi Mirosław Filipowicz, organizator dyskusji, w której będą uczestniczyć Aleksandr Daniel, Mykoła Riabczuk i Bogumiła Berdychowska.
Druga debata (wtorek, Teatr Stary, godz. 18) będzie poświęcona codziennemu życiu w czasach przełomu 1989 r.