Ekologia

3 grudnia 2021 r.
11:45

Jak zmienia się klimat w Polsce?

Z analiz danych z ostatnich 70 lat niekoniecznie wynika, że w Polsce pojawia się więcej zjawisk ekstremalnych: burz, tornad czy gradu.
Z analiz danych z ostatnich 70 lat niekoniecznie wynika, że w Polsce pojawia się więcej zjawisk ekstremalnych: burz, tornad czy gradu.

Czeka nas coraz więcej dni z uciążliwymi upałami, mniej dni bardzo mroźnych i nieco więcej opadów. Nastąpi również wydłużenie okresu wegetacyjnego. Ponad 30 klimatologów przeanalizowało różne aspekty zmian klimatu w naszym kraju.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

W ramach prac nad obszerną monografią „Climate Change in Poland” ponad 30 polskich klimatologów z kilkunastu ośrodków naukowych przeprowadziło kompleksowe badania nad kilkoma kwestiami: jak na terenie dzisiejszej Polski klimat zmieniał się przez ostatnie tysiąc lat, jak zmienia się od czasu prowadzenia regularnych pomiarów (od końca XVIII w.), i jak wyglądają scenariusze na przyszłość.

Naukowcy przyglądali się zmianom temperatury i opadów, ale również trendom czasowym innych elementów klimatu (jak np. usłonecznienie, wiatr, pokrywa śnieżna), typom pogody i zjawiskom atmosferycznym.

– Trzeba jednak się z tym, że straty związane z globalnym ociepleniem będą znacznie wyższe niż korzyści – podsumowują badacze.

Kiedyś i dziś

Na podstawie badań szerokości słojów drzew oraz osadów jeziornych potwierdzono, że w średniowieczu na terenie dzisiejszej Polski wystąpił okres ocieplenia, nazywany średniowiecznym optimum klimatycznym (Mediewal Warm Period)., kiedy temperatura była porównywalna z dzisiejszą. Później nastąpiła zaś mała epoka lodowa (Little Ice Age) trwająca do około 1850 r. Temperatura zimy w tym okresie była o około 2 stopnie C niższa niż obecnie.

– Od połowy XX w., a szczególnie w ostatnich trzech dekadach, zmiany klimatu w Polsce następowały wyjątkowo szybko. Na tak szybkie tempo zmian składają się dwa czynniki: naturalne zmiany w cyrkulacji atmosfery i promieniowaniu słonecznym, a także zmiany wywołane oddziaływaniem człowieka – podsumowuje główna redaktor książki, klimatolog prof. Małgorzata Falarz z Uniwersytetu Śląskiego.

Badacze przeanalizowali też dwa scenariusze przyszłych zmian klimatu - w okresie do 2050 oraz do 2100 roku.

– Choć istnieją różne scenariusze zmian globalnych, które mogą dawać nieco rozbieżne wyniki - to zgodnie pokazują wzrost temperatury powietrza na obszarze Polski – mówi badaczka.

Mniej śniegu, więcej słońca

Jeśli chodzi o zmiany zarejestrowane w ostatnich 70 latach, to w okresie zimowym częściej napływa do nas porze roku ciepłe, bardziej wilgotne powietrze znad Atlantyku. To sprawia, że zimy są zwykle łagodniejsze i rzadziej widujemy śnieg.

Temperatura powietrza cechuje się dodatnim trendem we wszystkich porach roku, z największym wzrostem w okresie wiosennym.

Zmiany średniej rocznej temperatury powietrza wynoszą około 0,2-0,3 stopnie C na 10 lat. Istotny statystycznie jest również dodatni trend maksymalnej i minimalnej temperatury powietrza, widoczny zwłaszcza w trzech ostatnich dekadach lat.

Z mniej oczywistych wniosków - naukowcy zauważyli, że od lat 80. XX w. w Polsce - podobnie jak i w innych krajach Europy - więcej jest dni słonecznych, a mniej - pochmurnych.

– To znaczący trend, zauważalny we wszystkich porach roku, najmniej zimą – mówi klimatolożka.

Klimat a zdrowie

Badacze analizowali też wskaźniki bioklimatyczne, które obrazują wpływ pogody na zdrowie i samopoczucie człowieka.

– I tak w lecie wzrosła liczba czynników obciążających organizm człowieka, więcej jest dni, kiedy jest zbyt gorąco i parno – mówi klimatolożka z UŚ.

To przekłada się na liczbę incydentów zdrowotnych i zgonów związanych z upałami.

Z drugiej jednak strony notujemy ujemny trend liczby dni z odczuciem zimna. Łagodniejsze zimy (ale i cieplejsze jesienie) przekładają się na mniejszą śmiertelność związaną z chłodem.

– Inne współczesne badania na obszarze Polski wskazują na zmniejszenie umieralności w listopadzie związane z częstszym występowaniem temperatury powyżej 10 stopni C w tym miesiącu.

Więcej burz na południowym wschodzie

Czy możemy się spodziewać w Polsce więcej okresów susz?

– To zależy. Jeśli chodzi o dane z ostatnich 70 lat, to w bardzo dużym uproszczeniu Polskę można podzielić na część południową, gdzie suma opadów maleje. I część północną, gdzie pada trochę więcej lub brak jest znaczących zmian. Jeśli zaś chodzi o stepowienie (w kontekście suszy), to mówi się o nim zwłaszcza w odniesieniu do Wielkopolski.

Z analiz danych z ostatnich 70 lat niekoniecznie wynika, że w Polsce pojawia się więcej zjawisk ekstremalnych: burz, tornad czy gradu.

– Nieznaczny wzrost częstości występowania burz widać w południowo wschodniej Polsce. W pozostałej części Polski to zmiany nieznaczące – komentuje.

Klimat a gospodarka

Pytana o to, jak przyszłe zmiany mogą się przełożyć na gospodarkę? Scenariusze zmian wskazują, że mniej energii zużywanej będzie zimą na ogrzewanie budynków. Jednocześnie więcej energii potrzebna będzie latem do klimatyzacji.

Jeśli zaś chodzi o rolnictwo: wydłużać się będzie okres wegetacji roślin - o 15-30 dni dla scenariusza zakładającego wzrost globalnej temperatury o około 2 stopnie C.

– To może się wiązać z wyższymi plonami, możliwością szerszego wprowadzenia poplonów i uprawy nowych odmian roślin. I dawałoby nam pewne szanse, ale sprawa jest skomplikowana, dużo zależy też od opadów – ocenia prof. Falarz.

Branżą, która może stracić na zmianach klimatu jest turystyka, w której dochody zależą od sportów zimowych. Ponieważ w Polsce i innych krajach Europy śniegu i mrozu jest coraz mniej.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

MKS FunFloor Lublin pokonał MKS Urbis Gniezno

MKS FunFloor Lublin lepszy od MKS URBIS Gniezno

W spotkaniu 18. kolejki MKS FunFloor Lublin pokonał MKS URBIS Gniezno 27:21. Po zakończeniu tej serii gier tabela zostanie podzielona na dwie części: górną, która powalczy o mistrzostwo Polski oraz dolną, której celem będzie utrzymanie w elicie

Financial Times: Porozumienie Ukrainy i USA. Chodzi o minerały
świat

Financial Times: Porozumienie Ukrainy i USA. Chodzi o minerały

Przełom w sprawie ukraińskich minerałów. Według Financial Times, na który powołuje się PAP, Ukraina przystała na amerykańskie warunki współpracy w zakresie ich wspólnego wydobycia. Waszyngton miał zrezygnować z najsurowszych żądań obliczonych na 500 miliardów dolarów.

"Zaginiony" sam się odnalazł. To, co zrobił może zaskoczyć
film

"Zaginiony" sam się odnalazł. To, co zrobił może zaskoczyć

Na komendę policji w Opolu Lubelskim w sobotę tuż po południu pojawił się zaniepokojony mężczyzna, który zgłosił zaginięcie syna. Ten sam przyjechał na policję prosić, by nie wszczynali poszukiwań. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że miał 1,5 promila.

Prawie 12 tysięcy kibiców obejrzało zwycięstwo Motoru nad GKS Katowice
ZDJĘCIA
galeria

Prawie 12 tysięcy kibiców obejrzało zwycięstwo Motoru nad GKS Katowice

Po dwóch wyjazdach do Kielc i Białegostoku spragnieni emocji kibice licznie odwiedzili Motor Lublin Arenę nawet mimo poniedziałkowego terminu spotkania z GKS Katowice. Na trybunach pojawiło się 11856 widzów. Był dodatkowy powód, żeby odwiedzić stadion, bo Motor przy okazji zawodów pożegnał oficjalnie swojego byłego kapitana Rafała Króla.

Większy prestiż i szansa na unijne dotacje. Kolejna gmina chce być miastem

Większy prestiż i szansa na unijne dotacje. Kolejna gmina chce być miastem

Jeśli wszystko pójdzie dobrze, za rok Janów Podlaski będzie miastem. Gmina rozpoczyna starania od konsultacji z mieszkańcami.

Znany komik, Bartosz Gajda wystąpi w Domu Kultury LSM
stand-up
10 marca 2025, 19:00

Znany komik, Bartosz Gajda wystąpi w Domu Kultury LSM

Komik, konferansjer, kabareciarz, stand-uper, youtuber, autor i reżyser widowisk komediowych. Człowiek wielu talentów. Występował w niezapomnianym i wielokrotnie nagradzanym kabarecie Łowcy.B. Bartłomiej Gajda wystąpi 10 marca w DK LSM.

Prezydent Zamościa zapewnia, że jeśli podpisuje decyzję o wycince, to zawsze stara się, by była w pełni odpowiedzialna. Na zdjęciu pozostałość po dużym drzewie w Parku Miejskim
Zamość

Drzewa do wycinki? Radni chcą się temu przyglądać

Nie tylko dendrolog wydający opinię i nie tylko prezydent miasta podpisujący decyzję, ale również radni miejscy mają mieć swój wkład w kwestie wycinek i nasadzeń drzew w Zamościu.

Lubelskie ciepło coraz czystsze. LPEC stawia na źródła odnawialne
ZDJĘCIA
galeria

Lubelskie ciepło coraz czystsze. LPEC stawia na źródła odnawialne

Rozpoczęła się kolejna edycja konferencji Rynek Ciepła Systemowego. LPEC jako pionier w energii cieplnej dzieli się swoimi doświadczeniami na temat ekologicznych form dostarczania ciepła do mieszkań i domów.

Muzyczne zakończenie ferii z funk-rockowym Whisky
koncert
28 lutego 2025, 20:30

Muzyczne zakończenie ferii z funk-rockowym Whisky

W najbliższy piątek (28 lutego) niestrudzona, lubelska funk-rockowa załoga Whisky zagra energetyczny koncert na zakończenie ferii.

Tłusty Czwartek zbliża się wielkimi krokami. Gdzie w Lublinie kupić dobre pączki?
galeria

Tłusty Czwartek zbliża się wielkimi krokami. Gdzie w Lublinie kupić dobre pączki?

Powiedział Bartek, że dziś Tłusty Czwartek. A Bartkowa uwierzyła, no i pączków nasmażyła! Tłusty Czwartek wprawdzie dopiero za dwa dni, ale lublinianie rozglądają się już za dobrymi i domowymi pączkami. A gdzie kupić najlepsze pączki w Lublinie? Podpowiadamy.

Jak mądrze wybrać leasing w 2025 roku? Jakich błędów unikać?

Jak mądrze wybrać leasing w 2025 roku? Jakich błędów unikać?

Chcesz wziąć leasing w 2025 roku? Świetnie się składa – w poniższym poradniku wyjaśnimy, jak wybrać leasing, który będzie dla Ciebie najkorzystniejszy. Przyjrzymy się także najczęściej popełnianym błędom i doradzimy, jak ich unikać. Pamiętaj, że najlepszy leasing to taki, który jest dopasowany do Twoich indywidualnych potrzeb i możliwości finansowych, a także oparty na maksymalnie przejrzystych zasadach.

Jak zadaszenie może zwiększyć funkcjonalność Twojego tarasu?

Jak zadaszenie może zwiększyć funkcjonalność Twojego tarasu?

Przestrzeń tarasowa przestała być miejscem wykorzystywanym wyłącznie w słoneczne, letnie dni. Współczesne rozwiązania zadaszeniowe zamieniają sezonowy zakątek w całoroczny salon na świeżym powietrzu. Odpowiednio zaprojektowana osłona stwarza komfortowe warunki do relaksu i spotkań towarzyskich niezależnie od pogody.

Na spotkaniu w lutym atmosfera była gorąca

Burza wokół likwidacji przejazdu. Będzie drugie spotkanie z mieszkańcami

Zamiast kolizyjnego przejazdu, tunel pod torami – te plany bialskich urzędników wywołują ostry sprzeciw mieszkańców osiedla Za Torami. Ratusz nie zamierza przedłużać konsultacji społecznych, ale obiecuje coś innego.

Najpopularniejsze w historii kwartety smyczkowe zabrzmią w Filharmonii Lubelskiej
koncert
7 marca 2025, 19:00

Najpopularniejsze w historii kwartety smyczkowe zabrzmią w Filharmonii Lubelskiej

Już 7 marca, w ramach III Międzynarodowego Konkursu Muzyki Polskiej – Nagroda Filharmonii Lubelskiej odbędzie się koncert kameralny, który wypełni muzyka smyczkowa. Wystąpi Shoven Quartet, który tego zagra utwory: Haydna, Schubera i Debussyego.

Nowy skwer w Lublinie. Siłownia dla seniorów i plac zabaw dla dzieci

Nowy skwer w Lublinie. Siłownia dla seniorów i plac zabaw dla dzieci

Nowy skwer integracyjny powstanie w Lublinie. W rejonie ul. Herbowej miasto utworzy kolejne „Miejsce dla Ciebie”, przeznaczone głównie dla seniorów i dzieci. Wśród atrakcji znajdzie się siłownia plenerowa oraz drewniany domek w kształcie liścia.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium