Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kraj Świat

1 maja 2023 r.
16:29

UE bierze się za korupcję. Wielkie pieniądze i duże zmiany

Marcin Waszak.
Marcin Waszak. (fot. Newseria Biznes)

Ten rok będzie przełomowy pod względem nowych pomysłów Unii Europejskiej na walkę z korupcją – mówi Marcin Waszak, specjalista etyki biznesu z Linii Etyki. Chodzi zarówno o regulacje ogólnorynkowe, które będą zapobiegać nadużyciom np. przy wydatkowaniu środków unijnych z nowej perspektywy, jak i wewnętrzne procedury w instytucjach UE.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Potrzebę wypracowania nowych standardów w tym zakresie uwidoczniła niedawna afera w Parlamencie Europejskim, tzw. Katargate, w której aresztowana została wiceprzewodnicząca Eva Kaili. Część antykorupcyjnych przepisów w UE ma już ok. 20 lat i nie uwzględnia nowych form korupcji dotyczących np. nadużywania władzy, sprzeniewierzenia publicznych środków czy płatnej protekcji.

Indeks i fundusze

Według ostatniego Indeksu Percepcji Korupcji (CPI, Corruption Perception Index), opublikowanego przez Transparency International pod koniec stycznia, na globalnym tle Unia Europejska całkiem dobrze radzi sobie z problemem korupcji. Uzyskała w rankingu 66 na 100 pkt, podczas gdy Ameryki (USA, Kanada, Ameryka Południowa i Centralna) otrzymały średni wynik na poziomie 43 pkt, a Europa Wschodnia i Azja Centralna: 35 pkt.

Z indeksu wynika też, że wśród państw członkowskich UE z korupcją najlepiej radzi sobie Dania (90 pkt), która jest jednocześnie najmniej skorumpowanym krajem świata. Polska uzyskała w nim 55 pkt, natomiast na ostatnim miejscu w Unii znalazły się Węgry, którym zresztą UE w ubiegłym roku wstrzymała z tego powodu część funduszy.

– Korupcja w UE jest narastającym problemem, przede wszystkim w kontekście funduszy unijnych. Tutaj antyprzykładem dla innych państw są Węgry, gdzie sprzeniewierzanie funduszy europejskich nabrało już właściwie systemowego charakteru. To jest po prostu wpisane w system polityczny i instytucjonalny tego kraju. Środki europejskie wydatkowane są nie w celu poprawy infrastruktury czy zniwelowania różnic w ramach polityki spójności, ale w celu umocnienia władzy partii rządzącej. One bardzo często trafiają różnymi pokrętnymi drogami do kieszeni polityków – mówi agencji Newseria Biznes Marcin Waszak. – Unia Europejska się temu przygląda, monitoruje, stąd też pomysł wydawania raportów dotyczących praworządności, gdzie wątek korupcji jest bardzo istotny.

Pakty uczciwości

Rekordowo wysoki budżet na lata 2021-27 w kwocie 1,8 bln euro oznacza, że w kolejnych latach do państw członkowskich napłynie dużo środków inwestycyjnych, wraz z koniecznością ich szybkiego wydawania. To zaś może oznaczać większe ryzyko nadużyć i korupcji. Dlatego UE uzupełnia istniejące mechanizmy i proponuje otwarte środki nadzoru, czyli pakty uczciwości – zbiór zasad koniecznych do przestrzegania przy wydatkowaniu funduszy europejskich, dzięki czemu wszystkie strony procesu zyskują na transparentności.

Opublikowany na początku tego roku raport UN Global Compact pokazuje, że korupcja jest obecna we wszystkich 27 krajach UE i przybiera różne formy: od konfliktu interesów przy udzielaniu zamówień rządowych, bezprawny wpływ biznesu na politykę, po łapówki i wykorzystywanie osobistych koneksji podczas uzyskiwania dostępu do usług publicznych.

– Unia swoim zwyczajem stara się również szacować koszty, które niesie korupcja dla gospodarki i budżetu, i wynika z nich, że budżet unijny może tracić nawet do 6 proc. PKB rocznie – mówi Marcin Waszak.

OLAF, Europol, Eurojust

Globalny Barometr Korupcji (GCB) Transparency International pokazuje też, że mieszkańcy UE są świadomi korupcji. 62 proc. uważa, że korupcja rządu jest dużym problemem w ich kraju, a trzy na 10 osób (czyli 106 mln mieszkańców Unii) płaci łapówki lub korzysta z kontaktów osobistych, aby uzyskać dostęp do usług publicznych. Powszechne jest przekonanie, że korupcja się pogłębia, rządy słabo sobie z nią radzą, a przestępstwa korupcyjne są zbyt rzadko zwalczane i karane.

– Czy nowy urząd antykorupcyjny mógłby zwiększyć skuteczność przeciwdziałania korupcji w Unii Europejskiej? Moim zdaniem tych organów, które zajmują się ściganiem korupcji unijnych, jest już dosyć dużo. Mamy przecież OLAF, który zajmuje się korupcją, nadużyciami, nieprawidłowościami na szkodę funduszy unijnych, mamy Europol, Eurojust, które współpracują z organami ścigania w krajach członkowskich po to, aby zwalczać zorganizowaną przestępczość, w tym też właśnie taką, która działa w oparciu o przestępstwa korupcyjne. Mamy od niedawna Prokuraturę Europejską, która również ma kompetencje w zakresie ścigania przestępczości zorganizowanej, oszustw, nadużyć finansowych na dużą skalę, ale też właśnie przestępstw związanych z korupcją. Wypadałoby więc pomyśleć najpierw o zwiększeniu skuteczności istniejącej już infrastruktury instytucjonalnej – ocenia Marcin Waszak.

Sankcje i rewizja

Jak wskazuje Marcin Waszak, ten rok ma być przełomowy, jeśli chodzi o nowe pomysły Unii Europejskiej na walkę z korupcją.

– Z dokumentów strategicznych, z programu pracy Komisji Europejskiej wynika, że zmiany będą zmierzać w dwóch kierunkach. Po pierwsze, instrumenty sankcyjne, które UE ma już teraz i które stosuje wobec osób i podmiotów zaangażowanych np. w naruszanie praw człowieka, ludobójstwo, będą stosowane również w kontekście przestępstw korupcyjnych. Mówimy tutaj o takich sankcjach jak m.in. zakaz wjazdu do Unii Europejskiej, sankcjach finansowych, zamrożeniu aktywów spółek, które są jakoś powiązane ze sprawcami korupcji – wylicza Waszak. – Drugim trendem jest generalna rewizja przepisów antykorupcyjnych w UE, ponieważ część z nich ma już ok. 20 lat i nie uwzględnia nowych form korupcji, które dojrzewają w państwach członkowskich, dotyczących np. nadużywania władzy, sprzeniewierzenia publicznych środków czy płatnej protekcji. Tego rodzaju przestępstwa pewnie jeszcze będą doregulowane w nowych aktach unijnych.

Katargate

Do ograniczenia problemu korupcji w UE mają się także przyczynić dwie nowe regulacje. Pierwszą jest dyrektywa 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa (sygnalistów), którą Parlament Europejski przyjął jesienią 2019 roku. Wszystkie państwa członkowskie zostały zobligowane do wdrożenia jej do krajowego prawodawstwa do grudnia 2021 roku, ale kilka z nich – w tym Polska – nadal z tym zwleka.

– Drugą regulacją jest dyrektywa Anti-SLAPP, która jest dopiero na etapie projektu. Ta regulacja ma chronić osoby publicznie wypowiadające się m.in. na temat korupcji przed pozwami, które mają mieć efekt zastraszający – mówi Marcin Waszak.

Zmienią się również procedury wewnątrz instytucji unijnych. Ekspert wskazuje, że do wypracowania nowych standardów antykorupcyjnych skłoniła urzędników niedawna afera w Parlamencie Europejskim, tzw. Katargate, w której aresztowana została była już wiceprzewodnicząca parlamentu Eva Kaili i kilka innych osób. Oskarżeni są m.in. o działania na korzyść Kataru, który miał kupować ich przychylność wielomilionowymi łapówkami.

– Tutaj można wspomnieć m.in. o regulacjach dotyczących rejestru lobbystów. Chodzi o to, żeby trafiało do niego więcej informacji i żeby nie był on – tak jak teraz – pełen luk, które można wykorzystać, a parlamentarzyści w bardziej dokładny i rzetelny sposób rozliczali się ze swoich kontaktów z biznesem.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Bogdanka LUK Lublin wygrała na wyjeździe z ZAKSĄ Kędzierzy-Koźle 3:0

Bogdanka LUK Lublin pozostaje w grze o półfinał

W drugim meczu ćwierćfinałowym play-off Bogdanka LUK Lublin pokonała ZAKSĘ Kędzierzyn-Koźle 3:1. Tym samym do wyłonienia półfinalisty konieczne będzie trzecie spotkanie, w niedzielę, w Lubinie. Początek o godzinie 14.45

Przemysław Kusiak to jeden z liderów Matematyki

LNBA: Potrzebne będą trzecie mecze

W sobotę rozegrano drugie mecze półfinałowe w Konferencji A. Zwycięstwa odniosły w nich zespoły Patobasket i Matematyki, co oznacza, że do wyłonienia finalistów będą potrzebne trzecie spotkania.

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie
koncert
5 kwietnia 2025, 19:00

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie

W lubelskiej Fabryce Kultury Zgrzyt w sobotę, odżyje duch Seattle lat 90. Ze sceny popłyną brudne gitarowe brzmienia i chropowate wokale – zupełnie jak w klubach Seattle sprzed trzech dekad. Znów powrócą wspomnienia przy takich utworach jak: „Smells Like Teen Spirit”, „Would”, „Jeremy”, „Alive”, „Black Hole Sun” i innych. To nie będzie zwykły koncert, lecz muzyczna podróż w czasie: w rocznicę śmierci Kurta Cobaina i Layne’a Staleya Lublin odda im szczególny hołd.

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Szybkie, drogie i luksusowe. Przerobione i dopieszczone. Plus pokazy stuntu i driftu, czyli dwa dni z motoryzacją w najlepszym wydaniu. W weekend w Lublinie: Moto Session 2025.

Filip Wójcik to kolejny zawodnik, który zostaje w Motorze na następny sezon

Kolejny piłkarz Motoru Lublin podpisał nowy kontrakt

W ostatnich dniach Motor Lublin przedłużył umowy z trzema piłkarzami. Najpierw nowe kontrakty podpisali: Michał Król i Mathieu Scalet, a we wtorek żółto-biało-niebiescy poinformowali, że w klubie zostaje także Filip Wójcik. Wszyscy związali się z beniaminkiem PKO BP Ekstraklasy na kolejny rok.

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.
foto
galeria

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.

Trwają przygotowania do sobotniej premiery „Niewiarygodnej historii Małej S.” w lubelskim Teatrze im. J. Osterwy. Będzie to pierwszy – po dłuższej przerwie – spektakl przeznaczony dla najmłodszej widowni.

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi
ZDJĘCIA

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi

Egzamin jest bardzo długi i trudny - mówi przewodniczący komisji. Po studiach i trzech latach aplikacji przyszedł czas na cztery dni egzaminów z różnych zagadnień prawa. W Lublinie rozpoczął się egzamin adwokacki.

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Zakończono negocjacje umowy pomostowej z wykonawcami pierwszej elektrowni jądrowej – poinformował we wtorek premier Donald Tusk. Obecny plan zakłada, że prąd z pierwszej polskiej elektrowni jądrowej popłynie do sieci w 2036 roku.

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS
ZDJĘCIA
galeria

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS

Cukiernik, optyk, ratownik medyczny, czy klasa psychologiczno-medyczna. Przed nami egzamin ósmoklasisty, a potem wybór szkoły średniej. Zespół Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego zaprosił swoich potencjalnych, przyszłych uczniów.

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji
ZDJĘCIA
galeria

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji

Magia i Fantazja – takie było hasło tegorocznej, XIV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Fryzjerskiego „Najlepszy uczeń w zawodzie fryzjer”. Uczestnicy konkursu puścili wodzę fantazji i swoje wyobrażenia przełożyli na włosy modelek.

Łukowskie PEC

Brakuje milionów i nie mogą ruszyć z budową elektrociepłowni. Będzie wniosek

Łukowskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej nie może ruszyć z budową nowej elektrociepłowni, bo oferty firm są droższe niż założony kosztorys. Miasto szuka nowych możliwości w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie
(Nie)Wyparzona Gęba
film

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie

Po 25 latach milczenia Igor Jaszczuk wraca na scenę – bez presji wytwórni, za to z wielką autentycznością. Jego najnowszy singiel „Baobab” to nostalgiczna podróż do czasów młodości, spotkań pod drzewem, które stało się symbolem twórczych początków. Artysta, znany jako autor hitów dla innych, zaśpiewa własnym głosem.

Aleksandra Tomczyk

Aleksandra Tomczyk zostaje w Lublinie

Chociaż od dłuższego czasu nie ma jej w składzie MKS FunFloor, to Paweł Tetelewski nie wahał się przedłużyć umowy z Aleksandrą Tomczyk. 30-letnia rozgrywająca podpisała nowy kontrakt, chociaż na razie musi skupić się na leczeniu kontuzji.

Jedną z atrakcji Dnia otwartego na Politechnice Lubelskiej był tunel aerodynamiczny
galeria

Politechnika Lubelska: Informatyka, innowacje i rekrutacja

Był tunel aerodynamiczny i programowanie robotów. Były długopisy 3D i e-oko w inżynierii. A przede wszystkim: była możliwość lepszego poznania uczelni. Jak wyglądał Dzień Otwarty na Politechnice Lubelskiej?

Inspektor Andrzej Mioduna
KADRY

Komendant Wojewódzki Policji w Lublinie ma nowego zastępcę

Inspektor Andrzej Mioduna był komendantem w Janowie Lubelskim i w Zamościu. Teraz objął stanowisko p.o. Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego Policji w Lublinie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium