Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

8 maja 2022 r.
12:43

Szparagi na widelcu. Jak przyrządzić te jarzyny? [przepisy]

Do Polski trafiły za sprawą królowej Bony, która wprowadziła do naszej kuchni kalafiory, karczochy i właśnie szparagi. Szparagi stały się ulubioną jarzyną i prawdziwym skarbem w kuchni. A ponieważ najlepiej smakują w maju, podpowiadamy jak je przyrządzić.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Ale najpierw trochę inspiracji historycznych. I receptura sprzed dwustu lat.

„Potrawa dla chorych. Szparagi i chmiel młody na wiosnę dla chorych barzo dobry tak nagotowany. Wziąć szparagów abo chmieli młodego sosików, obwarzyć, polewkę odcadzić, a zalać rosołkiem kapłunim abo cielęcym. Wedle upodobania zaprawić, podać choremu” – podaje prof. Jarosław Dumanowski, znawca kuchni staropolskiej.

O młodych pędach chmielu całkiem zapomnieliśmy, a wszakże wystarczy ruszyć się z Lublina w kierunku Karczmisk, gdzie Paweł Piłat uprawia kilka odmian chmielu.

Tak ceniono szparagi, że w XVIII wieku nauczono się je przechowywać. „Jak szparagi zachować. Obkrój szparagi po samę zieloność, opłucz, włóż w gorącą wodę, niech się raz zagotują. Gdy wyjmiesz i przestygną, włóż je w dużą butel, wlej tej wody, w której się gotowały, zatkaj korkiem butelki i wstaw do piwnicy w piasek, a dotrzymają świeżości.” – podaje prof. Jarosław Dumanowski.

Szparagi po włosku

A wracając do królowej Bony: często podróżowała traktem litewskim, gościła na zamku w Janowcu nad Wisłą, w królewskim orszaku byli włoscy kucharze. Włoscy mistrzowie zaczęli stosować w kuchni migdały, orzeszki pistacjowe, ryż, daktyle, cytrusy i granaty. A mięsa doprawiać sosem z białego wina, octu jabłkowego, imbiru i goździków.

Na deser podawali marcepany: pastę z mielonych migdałów wymieszanych z cukrem. We włoskim przepisie z XV wieku na doskonały aromatyczny sos możemy przeczytać, że należy wziąć goździki, cynamon i kardamon, dodać pieczone orzechy laskowe, ubić w moździerzu, wymieszać z miąższem chleba i cukrem i dodać ocet. Taki sos dodawało się do wszelkich pieczeni. Także do szparagów.

Do orientalnych, korzennych przypraw włoscy kucharze dołączyli włoski koper, miętę, szałwię, rozmaryn, oregano, tymianek, koper, bazylię i szalotkę. Oraz warzywa: por, szpinak, bób, szparagi, karczochy, kabaczki, melony i bakłażany. Także groch, fasolę, ciecierzycę, soczewicę, pomidory i chili.

Mikołaj Rej łapał się za głowę, a na zamku w Janowcu nad Wisłą podawano szparagi w orientalnych sosach. Niech to będzie dla nas inspiracja przy przygotowywaniu majowych szparagów. W naszej opowieści wracamy do rodzimej kuchni.

Szparagi po polsku

W „Zielniku” Syreniusza, profesora Akademii Krakowskiej mamy adnotację, że szparagi się w jego czasach (Zielnik ukazał się w 1613 roku) mocno rozpowszechniły, trafiając na „stoły obżarłe i pańskie”. Podawano je w potrawkach, łączono z rybami, dodawano do zup i chłodników, kiszono, suszono, solono.

W przepisie Wojciecha Wincentego Wielądko czytamy: „Obgotuj szparagi piękne i grube, osól trochę, dasz potym na półmisku lub z masłem zrumienionym podlane lub z sosem białym, który się tak robi: weź kilka żółtków z jajec, rozbij je mocno, wlej trochę octu, wsyp cukru, soli i masła kawałek włóż, razem to zagotuj, przydawszy trochę do tego bullionu, tym sosem podlejesz, dasz na stół.
(W. Wielądko, Kucharz doskonały, Warszawa 1800).

Szparagi po polsku w interpretacji Macieja Nowickiego

Składniki: pęczek grubych zielonych szparagów, 8 żółtek, 80 ml esencjonalnego wywaru warzywnego, 40 ml octu jabłkowego dobrej jakości, parę liści bazylii, sól, pieprz.

Wykonanie: żółtka łączymy w metalowej misce z cukrem, octem, wywarem warzywnym, odrobiną soli i pieprzu. Podgrzewamy w kąpieli wodnej (miskę ustawiamy na garnku z wrzącą wodą), cały czas mieszając. Gdy zacznie wyraźnie gęstnieć zdejmujemy miskę. Dodajemy drobno posiekaną bazylię. Podajemy ze szparagami gotowanymi przez 1 minutę we wrzątku.
(Jarosław Dumanowski, Maciej Nowicki, Kuchnia polska Tradycja, teraźniejszość, wspólnota)

Makaron ze szparagami

Składniki: 1 opakowanie makaronu, wiązka szparagów, 4 ząbki czosnku, śmietana, oliwa, natka pietruszki, świeże zioła, sól, pieprz, parmezan.

Wykonanie: ugotować makaron w osolonej wodzie z dodatkiem oliwy z oliwek. Na patelnię wlać oliwę, zeszklić czosnek. Następnie dodać posiekane szparagi. Gdy się uduszą, podlać śmietaną, doprawić ziołami, solą i świeżo zmielonym pieprzem. Gdy sos jest gorący, dać posiekanej natki pietruszki i jeszcze chwilę podgrzewać. Odcedzić makaron, przełożyć na półmisek, polać sosem, posypać resztą pietruszki. Osobno podać parmezan.

Pierogi ze szparagami i białym wędzonym serem

Składniki: ciasto na pierogi. Na farsz: po jednym pęczku białych i zielonych szparagów, jedna cebula, łyżka masła, pół opakowania wędzonego białego sera, łyżka bułki tartej, sól, pieprz, cukier, mleko.

Wykonanie: obrane szparagi ugotować w wodzie z odrobiną cukru i mleka. Po odcedzeniu pokroić na drobne kawałki, podsmażyć na maśle z cebulą. Doprawić solą z pieprzem. Po wystygnięciu wymieszać z serem wędzonym, dodać trochę tartej bułki, doprawić pieprzem i solą. Nakładać farsz na krążki ciasta, sklejać, wrzucać na wrzątek, gotować do wypłynięcia. Podawać z masłem lub śmietaną.

Szparagi pod beszamelem

Składniki: pęczek szparagów, 50 g startego żółtego sera. Na sos: pół szklanki mleka, 30 g masła, 30 g mąki, sól, cukier, pieprz, gałka muszkatołowa.

Wykonanie: ugotować szparagi al dente. Na patelni zrobić zasmażkę z prażonej mąki oraz masła i energicznie mieszając wlewać gorące mleko. Doprawić startym serem, solą, gałką i pieprzem, polać ugotowane szparagi. Można podać z młodymi kartoflami.

Szparagi z pietruszkowym masłem

Składniki: kilogram szparagów, 150 g masła, 2 jajka, natka pietruszki, 3 ząbki czosnku, sól i pieprz.

WYKONANIE: szparagi ugotować al dente. Drobno posiekać ugotowane jajko, wrzucić na roztopione masło, dodać posiekaną pietruszkę, roztarty czosnek, zamieszać i natychmiast wyłożyć na szparagi.

Włoska zupa królowej Bony

Składniki: 1 pęczek białych szparagów, 1 pomidor malinowy, pół litra bulionu warzywnego, 3 łyżki śmietany kremówki, sól, pieprz, szczypta gałki muszkatołowej, kardamonu i utartych goździków.

Wykonanie: szparagi obrać, obciąć grube końce, wrzucić z obierkami na bulion. Gotować 15 minut, odcedzić. Wrzucić pokrojone szparagi, dodać przyprawy, gotować kilka minut. Zdjąć z ognia, zaprawić zupę kremówką. Pomidor sparzyć, obrać, pokroić, usunąć pestki, pokroić w drobną kostkę, posolić, wymieszać z oliwą. Rozlać zupę do miseczek, do każdej dodać po małej łyżeczce pokrojonego pomidora. Podawać z bagietką posmarowaną masłem czosnkowym.

Zapiekane szparagi ze smardzami

Na finał danie ze smardzami, które się już pojawiły i wolno je zbierać w wyznaczonych miejscach.

Składniki: 1 wiązka szparagów, kilka smardzy, 3 szalotki, masło, śmietanka, parmezan, sól, pieprz.

Wykonanie: szparagi obrać, odciąć zdrewniałe końce, wrzucić na 2 minuty do wrzątku. Szalotki zeszklić, dodać pokrojone smardze, dusić kilka minut. Szparagi ułożyć w żarodopornym naczyniu, dodać smardze z cebulką, zalać śmietanką, posypać parmezanem. Zapiec w piekarniku, wyjąć, gdy ser się rozpuści.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Joanna Andruszak była bohaterką potyczki w Elblągu

PGE MKS FunFloor pokonał Energę Start Elbląg

Początek meczu w Elblągu zdecydowanie nie poszedł po myśli szczypiornistek PGE MKS FunFloor. Lublinianki przegrywały z Energą Startem aż 3:8. Do przerwy było jednak 13:13, a w drugiej połowie wszystko potoczyło się już zgodnie z planem i przyjezdne wygrały 33:25.

ChKS Chełm pokonał na wyjeździe KPS Siedlce 3:0 i awansował do finału PLS 1. Ligi

ChKS Chełm w finale PLS 1. Ligi, po zwycięstwie nad KPS Siedlce

W drugim meczu półfinałowym play-off ChKS Chełm pokonał KPS Siedlce 3:0 i awansował do finału PLS 1. Ligi

Majówka tuż-tuż. Poznaj nieoczywiste miejsca w województwie lubelskim

Majówka tuż-tuż. Poznaj nieoczywiste miejsca w województwie lubelskim

Majówka zbliża się wielkimi krokami. Biorąc zaledwie trzy dni urlopu zyskujemy aż 9 dni odpoczynku. Co przez ten czas można robić w województwie lubelskim? Podpowiadamy nieoczywiste, ale bardzo ciekawe miejsca turystyczne na Lubelszczyźnie.

Bazylika św. Piotra w Watykanie. Trumna z ciałem papieża i długa kolejka wiernych

Watykan przygotowuje się do pogrzebu papieża Franciszka

Plac Świętego Piotra został zamknięty w piątek około godz. 17 w ramach przygotowań do sobotniego pogrzebu papieża Franciszka. W bazylice wierni nadal oddają hołd przed trumną papieża.

Miał być remont ulicy Bazylianówka. Może być za drogo

Miał być remont ulicy Bazylianówka. Może być za drogo

W ramach XI edycji Budżetu Obywatelskiego mieszkańcy lubelskiej dzielnicy Ponikwoda zdecydowali, że nadszedł czas wyremontować ulicę Bazylianówka. Dzisiaj miasto poznało oferty. Okazuje się, że 400 tys. zł może nie wystarczyć.

Okradali drogerie w całym kraju. Namierzyli ich w Poniatowej

Okradali drogerie w całym kraju. Namierzyli ich w Poniatowej

W krótkim czasie trzej mężczyźni dorobili się na kradzieżach blisko 140 tys. zł. Ich łupem padły również towary z terenu naszego województwa.

Wisła Puławy jedzie do Bytomia. Każdy punkt będzie niezwykle cenny

Wisła Puławy jedzie do Bytomia. Każdy punkt będzie niezwykle cenny

Przed świętami Wielkanocnymi Wisła Puławy pokonała na swoim stadionie Skrę Częstochowa i wciąż plasuje się tuż nad strefą spadkową. W sobotę podopiecznych trenera Macieja Tokarczyka czeka bardzo ciężkie spotkanie. Duma Powiśla zagra w Bytomiu z tamtejszą Polonią

Bezpłatny powrót z obchodów Tysiąclecia Korony Polskiej pociągami PKP Intercity

Bezpłatny powrót z obchodów Tysiąclecia Korony Polskiej pociągami PKP Intercity

Już w najbliższą niedzielę, 27 kwietnia, Warszawa będzie gospodarzem centralnych obchodów „Tysiąclecia Korony Polskiej”. Z tej okazji PKP Intercity przygotowało dla uczestników wyjątkową promocję – bezpłatny powrót do domu pociągami przewoźnika.

Jedną z chełmskich szkół, która przejdzie termomodernizację jest I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie

Kolejne miliony na termomodernizację szkół i przedszkoli w Chełmie

Miasto Chełm kontynuuje ambitny plan poprawy efektywności energetycznej swoich placówek oświatowych. Aż 53,5 mln złotych trafi do miasta na termomodernizację dziewięciu kolejnych szkół i przedszkoli. To kolejny krok w realizacji programu, który zmienia nie tylko wygląd budynków, ale i komfort nauki najmłodszych mieszkańców.

Napadli i zrabowali pół miliona złotych. Grozi im 15 lat więzienia

Napadli i zrabowali pół miliona złotych. Grozi im 15 lat więzienia

39-latek planował napad już pół roku wcześniej, a we wszystkim pomogła mu żona. Po całym zdarzeniu małżeństwo uciekło z Polski. Długo jednak nie cieszyli się wolnością ani skradzionymi pieniędzmi.

Seszele – 4 pomysły na idealne wakacje
film

Seszele – 4 pomysły na idealne wakacje

Ciężko wyobrazić sobie bardziej rajski kierunek ekskluzywnej podróży niż gorące, tropikalne Seszele. Ten kraj wyspiarski z roku na rok zyskuje coraz większą rzeszę fanów wśród turystów z Polski, a jednocześnie pozostaje egzotyczny i trudno dostępny ze względu na swoje położenie na mapie.

Państwowa Straż Rybacka ma już 40 lat. Były medale i odznaczenia
ZDJĘCIA
galeria

Państwowa Straż Rybacka ma już 40 lat. Były medale i odznaczenia

W Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim odbyły się uroczyste obchody 40-lecia Państwowej Straży Rybackiej w Lublinie. Jubileusz był okazją do podsumowania czterech dekad działalności formacji oraz uhonorowania jej funkcjonariuszy.

Jest areszt dla mężczyzny, który na hulajnodze potrącił 13-latkę

Jest areszt dla mężczyzny, który na hulajnodze potrącił 13-latkę

36-latek, który w minionym tygodniu potrącił nastolatkę, dzisiaj trafił do prokuratury. Usłyszał zarzuty spowodowania wypadku i ucieczki z miejsca zdarzenia, za co może mu grozić do 4,5 roku więzienia.

Duże ilości marihuany przechowywał w domu

Duże ilości marihuany przechowywał w domu

Ponad 3 kg marihuany znaleźli łukowscy policjanci w domu 38-letniego mieszkańca powiatu radzyńskiego. Mężczyzna zarzekał się, że z narkotykami nie ma nic wspólnego.

Dajcie rowerom drugie życie. III Lubelski Rowerowy Pchli Targ
26 kwietnia 2025, 12:00

Dajcie rowerom drugie życie. III Lubelski Rowerowy Pchli Targ

Jeśli zalegają Wam niepotrzebne już części, czy też akcesoria rowerowe albo rowerowe ciuchy lub nieużywane już rowery, a nie macie czasu by wystawiać je na aukcjach, to przyjdźcie w sobotę na III Lubelski Rowerowy Pchli Targ.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium