Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

20 września 2019 r.
21:23

Potęga kulinarnej historii w Lublinie. Ugotuj coś według przepisu sprzed 450 lat

0 0 A A

Jean Bos ugotował dla 300 historyków 3 dania z czasów renesansu. Receptury opracował prof. Jarosław Dumanowski, znawca literatury staropolskiej. Rekonstrukcja stołu z czasów Jadwigi i Jagiełły uświetniła jubileuszowy, XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich zwołany do Lublina w 450 rocznicę Unii Polsko-Litewskiej.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Pokaz kulinarny Jeana Bosa zatytułowany został „Potęga historii” i nawiązywał do wykładu inauguracyjnego zjazdu, który wygłosił prof. Jan Pomorski z UMCS. Do Lublina przyjechali historycy z całej Europy. W Centrum Spotkania Kultur pojawił się także prezydent Andrzej Duda z małżonką, dla którego Jean Bos przygotował obiad i stół przekąsek, co miało stanowić przedsmak tego, co wieczorem zjedli uczestnicy bankietu na otwarcie festiwalu. Pokaz „Potęga historii” był ostatnim akcentem Europejskiego Festiwalu Smaku.

Unia kulinarna

Dania były trzy. Na pierwsze była polewka piwna Zygmunta Augusta (z kaszą gryczaną), potem kapłon po polsku z puree z pasternaku i deser gruszki króla Jagiełły. Czarna Dama fascynowała, królowa Jadwiga przyciągała. Inscenizację kolacji historycznej przygotowała Małgorzata Sulisz, kurator strefy sztuki na Europejskim Festiwalu Smaku. W roli królowej Jadwigi wystąpiła Natalia Majczak, aktorka Stacji Teatr w Konopnicy, w roli Czarnej Damy Urszula Plewik, także ze Stacji Teatr.

W daniach przygotowanych przez Jeana Bosa odbijały się akcenty litewskie. Jakie? 

– Plemiona zamieszkujące region dzisiejszego Wilna stworzyły w okresie od XI do XIII w. nie tylko Litwę jako państwo, ale także niezwykłą, oryginalną litewską kuchnię. Z punktu widzenia tożsamości kulinarnej ważne jest to, że zamieszkane przez nie ziemie były zalesione, pełne jezior, położone daleko od morza i na dodatek bardzo nieurodzajne. Te uwarunkowania przyrodnicze przyczyniły się do specyficznego sposobu odżywiania się, który po powstaniu państwa litewskiego i przemienieniu się plemiennych wodzów w książąt został podniesiony do rangi kuchni wysokiej: książęcej oraz magnackiej – pisze w książce „Unia Lubelska. Przewodnik od kuchni” Rimvydas Laužikas z Uniwersytetu Wileńskiego.

– Unia Lubelska była także unią kulinarną. Oto połączyły się dwie kuchnie, kuchnia Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony. Lublin stał się wówczas Europejską Stolicą Gastronomii i to chcieliśmy na zjedzie historyków zaprezentować – mówi Jean Bos, szef kuchni restauracji Eco Hotelu Agit, który przez 15 lat gotował dla króla Belgów.

A my mamy dla was historyczne przepisy do pogotowania w domu, które znalazły się w książce „Unia Lubelska. Przewodnik od kuchni”.

Rosół polski [1682]

Sposób polskiego rosołu gotowania taki. Weźmij materyją mięśną wołową albo cielęcą, jarząbka albo kuropatwę, gołębie i cokolwiek mięśnego jest, co być może do rosołu gotowano i zwierzyny wszytkie. Wymocz, wysoluj pięknie i ułóż w garnku, ociągniej. Ten zaś rosół, w ktorymeś ociągał, kiedy się podstoi, przecedź przez sito i wlej w tę materyją mięśną, włóż pietruszki, masła, przysól, odszymuj. A gdy dowre, daj gorąco na stół.

Trzeba też wiedzieć, że na każdy rosół włożyć co potrzeba, żeby wodą albo wiatrem nie śmierdział, to jest pietruszki albo kopru, cebule albo czosnku, kwiatu muszkatowego albo rozmarynu, albo całkiem pieprzu, według smaku albo upodobania. Limonia też i rozmaryn żadnego nie oszpeci rosołu.

• S. Czerniecki, Compendium ferculorum albo zebranie potraw, wydali i opracowali J. Dumanowski i M. Spychaj „Monumenta Poloniae Culinaria”, tom I, Warszawa 2009

Potrawa z migdałowem saporem [1682]

Weźmij kapłona, rozbierz w członki, odbierz skórkę osobno, tak żeby się kości trzymała, a mięso odkraj od kości. Usiekaj to mięso drobno, weźmij łoju kruchego, usiekaj także drobno, przydaj chleba białego, tartego, jajec kilka, pieprzu, imbieru, gałki, rożenków drobnych. Zmieszaj to wszytko pospołu, soli nie przepominając, nakładaj tym miejsca te, z których mięso odebrałeś, a przykładaj skóreczkami.

Weźmij blachę albo dek, potrząśnij trochę łojem siekanym, ułóż to na deku, a wsadź do pieca i piecz. A gdy się upiecze, zbierz w rynkę albo kociołek, miej migdały uwiercione, które rozpuść rosołem mięśnym jako polewkę albo winem, wlej w tę potrawę, przydawszy masła płokanego, pieprzu i kwiatu. Przywarz, a daj gorąco na stół.

• (Compendium ferculorum…)

Kapłon kwaśny [ok. 1686]

Upiecz kapłona, rozbierz go, upiekszy. Cybulę skraj drobno, usmażże ją w maśle, włóż kapłona, wlejże octu winnego, trochę wody, pieprzu zaraz wsyp, limonii w talerzyki, masła młodego łyżek dwie, oliwek włóż, chleba białego troszeczkę wkrusz, niechże to się smaży dobrze, coby jeno polewki trochę było. Dajże go do stołu.

• (Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów...)

Kapłon po polsku [ok. 1780]

Upiekłszy na rożnie kapłona, weź świeżego masła funt, dobrego bulionu szklankę, skórki cytrynowej, pieprzu, zagotuj to dobrze, zasypawszy tartem chlebem lub wsypawszy pół łyżki mąki. Serdeli 5 usiekaj i urządź je tak, jak jest przepisano pod Nm 7, włóż je w sos, wpuść cytrynę i polej kapłona.

• Przepis Paula Tremo, kucharza Stanisława Augusta Poniatowskiego

Bigos jezuicki [ok. 1686]

Ma być tak gotowany z pieczeni wołowej: weź pieczenią dobrą wołową przerastałą, upiecz ją pięknie, a polewaj masłem onę często. Kiedy się upiecze pięknie, pokrajać w niemałe sztuki, nakrajże cybuli niemało i smaż ją w maśle. W panew rybną piękną włóż ten bigos i cybulę. Wlejże wina kwartę, octu pół kwarty winnego, małmaziej pół kwarty. Rozynków drobnych i wielkich wsyp, limonię całą w talerzyki wkraj, oliwek garść, cukru przygarstnie, pieprzu wsypać, coby było dobrze korzenno, goździków całkowych kilka, pieprzu całkowego trochę, cytryny świeżej w kostkę, masła młodego łyżek dwie. Niechże wre dobrze w panwi, coby jeno trochę polewki było.

• (Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów…)

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Sygnatariusze listu intencyjnego. Intencją jest odbudowa polskich zdolności do produkcji materiałów wybuchowych, w tym prochów strzelniczych
zbrojenia

Polska potrzebuje własnego prochu do amunicji. Pomoże Grupa Azoty

Grupa Azoty będzie współpracowała z Polską Grupą Zbrojeniową, Mesko oraz Agencją Rozwoju Przemysłu. Celem jest rozwój bazy surowcowej i zdolności do produkcji polskiej amunicji. Docelowo chodzi o budowę fabryki nitrocelulozy.

U zbiegu ulicy Nałęczowskiej i alei Kraśnickiej może stanąć 70-metrowy wieżowiec

Ma być najwyższym wieżowcem w Lublinie. Będą negocjacje z inwestorem

U zbiegu Nałęczowskiej i Kraśnickiej może stanąć 70-metrowa wieża - najwyższy budynek mieszkalny na Lubelszczyźnie. Żeby go postawić konieczne będą zmiany planistyczne, bo tak wysokie obiekty w tym miejscu Lublina nie były przewidziane. Co miasto chce uzyskać za ewentualną zgodę? Lista życzeń jest długa.

Torby, na które czekają organizatorzy akcji nie muszą być nowe, ale powinny być w dobrym stanie. Najmilej widziane są te duże, ale tak naprawdę także mniejsze również się przydadzą
Zamość

Wędrujące, używane torby na prezenty. Masz na zbyciu? Oddaj

Z ciekawą inicjatywą wyszła Zamojska Akademia Kultury. Zachęca mieszkańców do przekazywania używanych, ale jeszcze w dobrym stanie toreb na prezenty. Będą w nie pakowane upominki dla potrzebujących.

Powiat puławski ma już projekt budżetu na przyszły rok. Na inwestycje tym razem przeznaczy 37 mln zł, z czego lwia część trafi na drogi oraz dokończenie siedziby puławskiej PSP
Puławy
galeria

Nowy budżet mniejszy od starego. Połowa wydatków trafi na oświatę

Radni powiatu puławskiego otrzymali już projekt budżetu na 2025 rok. Przyszłoroczne dochody mają spaść z ponad 250 do niecałych 240 mln zł. Cięcie czekają również wydatki, zwłaszcza te na inwestycje. Najwięcej pieniędzy pochłonie oświata i wychowanie.

Niedoceniany zawód, choć jakże ważny. „Ludzie kojarzą nas z rozdawaniem darów”
galeria

Niedoceniany zawód, choć jakże ważny. „Ludzie kojarzą nas z rozdawaniem darów”

Dzisiaj obchodzimy Dzień Pracownika Socjalnego. To okazja do uhonorowania najbardziej zasłużonych oraz podjęcia dyskusji o zmianach, których potrzebują osoby wykonujące ten zawód.

Tysiące ludzi bez czystej wody. Sanepid potwierdza skażenie mikrobiologiczne
zdrowie

Tysiące ludzi bez czystej wody. Sanepid potwierdza skażenie mikrobiologiczne

Kilka tysięcy mieszkańców prawobrzeżnej części gminy wiejskiej Puławy obecnie pozbawiona jest wody pitnej z wodociągu. Sanepid potwierdza skażenie na ujęciu w Gołębiu, które zaopatruje sześć miejscowości. Samorząd udostępnia mieszkańcom wodę w butelkach.

"Warunek cudu" na Targowej – mozaika przypomina żydowską historię Lublina
Lublin
galeria

"Warunek cudu" na Targowej – mozaika przypomina żydowską historię Lublina

Na ścianie budynku przy ul. Targowej w Lublinie powstała mozaika „Warunek cudu”. Dzieło autorstwa Ingi Levi nawiązuje do żydowskiego dziedzictwa tej części miasta, przypominając o historycznym znaczeniu ulicy dla społeczności żydowskiej.

Rolnik wciągnięty przez rozdrabniacz słomy. Wezwano ratowniczy śmigłowiec
wypadek

Rolnik wciągnięty przez rozdrabniacz słomy. Wezwano ratowniczy śmigłowiec

Do tego nieszczęśliwego wypadku doszło wczoraj w Trzebieszowie Pierwsyzm w powiecie łukowskim. 37-letni rolnik obsługiwał rozdrabniacz słomy. W pewnym momencie znalazł się zbyt blisko podajnika. Na miejsce wezwano śmigłowiec Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Edyta Majdzińska najprawdopodobniej będzie dalej prowadzić MKS FunFloor Lubin

Edyta Majdzińska (MKS FunFloor Lublin): Wierzę w kierunek mojej pracy i wierzę w ten zespół

Przedwczesne odpadnięcie z europejskich pucharów najprawdopodobniej nie wywoła burzy w MKS FunFloor. Wydaje się, że Edyta Majdzińska przetrwa ten okres niepokoju.

Kilka lat temu kino Bajka było popularnym miejscem spotkań studentów. Jak jest teraz - zapytaliśmy jego właściciela
magazyn
galeria

Jak radzi sobie lubelskie kino Bajka? "Nie wiem czy przetrwamy"

Po zakończeniu pandemii koronawirusa właściciele kin zauważają zmiany w preferencjach widzów dotyczących sposobu oglądania filmów. Czy mieszkańcy Lublina chętnie odwiedzają lokalne kina? Jak właściciele radzą sobie w nowej rzeczywistości? O sytuacji kina „Bajka” w Lublinie opowiedział nam Waldemar Niedźwiedź.

Jakie zadaszenie tarasu wybrać aby połączyć funkcjonalność i styl?

Jakie zadaszenie tarasu wybrać aby połączyć funkcjonalność i styl?

Zadaszenie tarasu to praktyczne rozwiązanie, które pozwala cieszyć się przestrzenią na świeżym powietrzu niezależnie od pogody. Odpowiednio dobrane chroni przed słońcem, deszczem oraz zapewnia prywatność. W tym artykule przyjrzymy się inspiracjom, jakie można wykorzystać przy wyborze zadaszenia tarasu.

Zbadaj piersi jeszcze dziś. Sprawdzamy, gdzie i kiedy zaparkuje mammobus

Zbadaj piersi jeszcze dziś. Sprawdzamy, gdzie i kiedy zaparkuje mammobus

Nowotwór piersi jest najczęstszą przyczyną przedwczesnej śmierci wśród polskich kobiet. Kluczem do zdrowia jest m.in. regularna mammografia. Będzie ją można zrobić w mobilnym gabinecie, który właśnie przejeżdża przez nasz region.

Czym są kampery i jak działają?

Czym są kampery i jak działają?

Kampery to specjalnie zaprojektowane pojazdy, umożliwiające komfortowe podróżowanie i nocowanie w różnych miejscach. Ich unikalna konstrukcja łączy funkcje samochodu z przestrzenią mieszkalną.

Niezwykły duet – Smolik//Kev Fox w Świdniku
koncert
22 listopada 2024, 18:00
film

Niezwykły duet – Smolik//Kev Fox w Świdniku

Smolik//Kev Fox to eklektyczny i wymykający się jasno określonym ramom duet Andrzeja Smolika – znakomitego polskiego producenta i Keva Foxa brytyjskiego songwrittera, który w najbliższy piątek zagra w Świdniku.

Będzie ślisko. Noga z gazu

Będzie ślisko. Noga z gazu

Będzie ślisko na drogach. Oblodzenie pojawi się w całym regionie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium