Chełm. Wystawa na 100 kalendarzy

• Skąd pomysł na wystawę chełmskich kalendarzy?

– Przez lata zgromadziliśmy ponad 100 tego rodzaju wydawnictw. To oryginalne dokumenty miejscowego życia społecznego. Uznaliśmy, że przyszedł czas, aby ten zbiór uporządkować, usystematyzować i przynajmniej jego najbardziej reprezentatywną część pokazać naszym Czytelnikom.

• W jaki sposób te kalendarze trafiały do bibliotecznych zbiorów?

– Przyjęło się, że wydawcy, czy też instytucje zamawiające kalendarze ofiarowywały nam okazowe egzemplarze. Praktyka ta utrwaliła się w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Sporo kalendarzy trafiło do nas także w formie darów. Wśród nich znalazły się nawet wydawnictwa jeszcze z końca XIX wieku.

• Najstarsze chełmskie kalendarze w waszych zbiorach to…

– ...Narodnyj Kalendar dla Chołmskoj Rusi z 1874 r. oraz Chołmskij Narodnyj Kalendar na 1906 r.

• Kto wydawał w Chełmie kalendarze?

– Przed wojną najczęściej wydawcami były miejscowe drukarnie, w tym przede wszystkim ta najbardziej znana, czyli „Zwierciadło”. Później do grona edytorów dołączyły instytucje i zakłady pracy, szkoły, parafie, prywatne firmy, czy redakcje chełmskich czasopism. Na podstawie naszego zbioru mogę powiedzieć, że w tym gronie wyróżniał się Chełmski Ośrodek Informacji Turystycznej. Wiele kalendarzy zostało też wydanych na zlecenie Urzędu Miasta.

• Jakie cele przyświecały wydawcom?

– Wydanie kalendarza bywało okazją do zaznaczenia okrągłego jubileuszu, na przykład miasta, szkoły, czy parafii. W rachubę wchodziły także cele czysto komercyjne. Wydawcy po prostu mieli nadzieję na sprzedaż kalendarza, bądź znajdujących się w nim reklam zarobić. Nowinką są autorskie kalendarze artystyczne, w których celuje chełmski fotografik Grzegorz Chwesiuk. Tak czy inaczej wszystkie te druki są źródłem przekazu historycznego. Szczególnie te, które prezentują miejscowe zabytki, miejskie panoramy, przyrodę, czy samych mieszkańców. Dzięki wystawie będzie można także zobaczyć, jak w przypadku tego rodzaju wydawnictw zmieniała się edytorska maniera, estetyka i poligraficzna jakość.

• Od kiedy będzie można oglądać przygotowywaną wystawę?

– Ekspozycja kalendarzy w naszej siedzibie przy ul. Partyzantów, a dokładnie w Małej Galerii będzie czynna od 19 stycznia do 29 lutego. Serdecznie zapraszam.