Jak dawniej świętowano Boże Narodzenie. Zwyczaje i tradycje świąteczne na zdjęciach.

Święta Bożego Narodzenia to uroczystość liturgiczna przypadająca zawsze na 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem (trwającym od 23 do 28 dni i obejmującym cztery niedziele) zwanym adwentem. W Polsce jest wiele pięknych zwyczajów bożonarodzeniowych. Przypominamy te najpopularniejsze.
Trudno sobie wyobrazić święta bez choinki. Choinka, w występującej dzisiaj postaci trafiła na ziemie Polski dosyć późno, zaledwie przed dwustu laty. Początkowo zwyczaj strojenia drzewka na Gody przyjął się w polskim środowisku mieszczańskim i w bogatych dworach. W miastach Polski centralnej, wschodniej i południowej choinka była często ubierana dopiero na początku XX wieku. Na wieś trafiła po 1914 roku, a rozpowszechniła się po II wojnie światowej. Strojenie choinki jest zwyczajem powszechnym w Polsce wśród wszystkich warstw społecznych. Do najstarszych ozdób tradycyjnej choinki należą: jabłka, orzechy, szyszki, łańcuch, gwiazdki z papieru, słomy lub opłatka, świeczki, kwiaty z bibuły, ozdoby z wydmuszek jaj (głównie ptaszki, pajacyki), małe światy z opłatka i małe słomiane pająki. Ponadto: słomiane lub papierowe koszyczki, figurki aniołków, kolczatki, jeżyki i bombki z bibuły, cukierki i ciastka o kształcie gwiazdek lub zwierząt domowych. W wigilijny wieczór zasiadamy do uroczystej wieczerzy. Wieczerza jest ważnym elementem. Wieczerza postna zwana wilią, wigilią, postnikiem, obiadem bożym (np. na Ziemi Sądeckiej) - składająca się z potraw postnych najczęściej z 12 dań. Tradycyjnymi potrawami są: groch z kapustą, pierogi z kapustą i grzybami, zupa grzybowa, barszcz z uszkami, kluski z makiem, karp. Wieczerzę poprzedza łamanie się opłatkiem. Opłatek, to wyłącznie polski zwyczaj, podczas którego składano sobie życzenia pomyślności. Opłatek z resztkami potraw, zanoszono bydłu. Prezenty - najmłodszą tradycją są prezenty gwiazdkowe, które w zależności od regionu przynoszą: św. Mikołaj (Polska centralna), Gwiazda (Kaszuby), Aniołek (Galicja), Stary Józef (Wielkopolska), Dzieciątko Jezus (Górny Śląsk). Uroczystości wigilijne zamyka, odprawiana o północy, Msza św. - jutrznia (Pasterka). Obchody kolędnicze to trwająca od Bożego Narodzenia do święta Trzech Króli, a czasem nawet do Matki Boskiej Gromnicznej, świąteczna kwesta i występy (śpiewanie pieśni, odgrywanie różnych wesołych scenek, jasełek), dzieci i młodzieży połączone ze składaniem życzeń. Tradycja sięgająca średniowiecza, mająca zasięg europejski. W całej Polsce chodzono po kolędzie z maskami zwierzęcymi: turoniem, kozą, konikiem, niedźwiedziem, z gwiazdą, szopką kukiełkową. Chodziły także tzw. Herody - grupy wędrownych aktorów-amatorów.
Nowy Rok. Karnawał i zapusty Przebieg tego dnia (l stycznia) ma decydować o całym nadchodzącym roku. Powinien upływać w zgodzie, sytości i dobrym nastroju. Nowy Rok - z tym dniem wiązały się: praktyki na urodzaj (w większości będące powtórzeniem praktyk wegetacyjnych wigilijnych), pochody i zabawy noworoczne, kwesty dzieci zwanych "nowoleciętami" (Polska płd.), obchody "drabów noworocznych" (Ziemia Sądecka i Rzeszowska), ciekawe, barwne obchody dziadów noworocznych odbywające się w kilku wsiach żywieckich (m.in. Milówka, Zwardoń).
Karnawał - w przeszłości był czasem zabaw, maskarad, zawodów, muzyki, tańca, poczęstunków, biesiad, powszechnej wesołości, także wielu ludowych praktyk obrzędowych (podkoziołek, "wkupne do bab" - włączenie młodożeńcowych do grona mężatek).
Korzystałem z „Etnografii Lubelszczyzny – cykl roczny w życiu wsi – grudzień”, Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN.