Dyniowa, gryczana, a może serowa? Najlepsze zupy na jesień

W XVII wieku Polacy znali 200 zup, od nas ich gotowania uczyli się Francuzi i Włosi. Dziś polskie zupy są kulinarnym magnesem dla turystów z całej Europy, którzy na pierwszym miejscu stawiają żurek. Jak zwykle, nasz ranking przedstawiamy w kolejności alfabetycznej.

Chrzanowa

Składniki: 2 łyżki świeżo startego chrzanu, 5 szklanek bulionu, szklanka śmietany 18-procentowej, 1 łyżka masła, 1 łyżka mąki pszennej, 1 łyżeczka soku z cytryny, pół łyżeczki cukru, sól.
Wykonanie: chrzan wyłożyć na gęste sito, sparzyć wrzątkiem i odcedzić. Masło rozgrzać, dodać chrzan i dusić na małym ogniu 2-3 min. Połączyć z bulionem i zagotować. Śmietanę roztrzepać z mąką, rozprowadzić kilkoma łyżkami zupy i wlać do garnka. Zagotować, przyprawić sokiem z cytryny, cukrem i solą.

Dyniowa z boczkiem

Składniki: 30 dag dyni, 10 dag wędzonego boczku, 1 cebula, 1 marchewka, 1 ziemniak, 1 serek topiony, 2 łyżki masła, sól, pieprz, gałka muszkatołowa.

Wykonanie: dynię obrać, pokroić na kawałki, przesmażyć z posiekaną cebulą i wędzonym boczkiem. Zalać litrem bulionu, dodać pokrojony ziemniak i marchewkę. Gotować 30 minut, wrzucić serek topiony, wymieszać. Doprawić do smaku pieprzem i solą.

Gryczana na boczku

Składniki: 1 kg ziemniaków, 10 dag kaszy gryczanej, 20 dag boczku wędzonego, listek laurowy, ziele, pieprz sól, zielenina do smaku.
Wykonanie: boczek pokroić w kostkę, podsmażyć na złoty kolor, nie przypalić. Zalać przegotowaną wodą, żeby wydobyć smak sosu. Zaczekać, kiedy boczek będzie miękki. Osobno ugotować ok. 1,5 litra wody z kaszą, wrzucić pokrojone ziemniaki w kostkę, dodać przyprawy, posolić do smaku. Kiedy ziemniaki będą miękkie, dodać boczek, pogotować jeszcze chwilę. Posypać zieloną pietruszką.

Kapuśniak na żeberkach

Składniki: 25 dag kiszonej kapusty, 2 cebule, pół selera, 2 marchewki, 2 pietruszki, pół kg żeberek, 2 suszone grzyby, łyżka koncentratu pomidorowego, 6 jagód jałowca, listek, ziele, sól, pieprz, łyżeczka cukru, 1 łyżka masła, 2 łyżeczki mąki.

Wykonanie: namoczone na noc grzyby zalać szklanką przegotowanej wody, ugotować. Obrane warzywa zalać wodą, dodać żeberka, przyprawy, ugotować. Miękkie warzywa wyjąć z wywaru. Posiekaną kapustę włożyć do rondla, zalać przecedzonym wywarem. Gotować 40 minut. Dodać pokrojone w paseczki grzyby, wywar z grzybów, mięso z żeberek. Pogotować, dodać pokrojone warzywa, koncentrat, sól i cukier na smak. Zaprawić zasmażką z masła i mąki. Zimowy kapuśniak najlepiej smakuje z kartoflami ze skwarkami podanymi na oddzielnym talerzu.

Porowa na maśle

Składniki: 2 duże pory, pół kg ziemniaków, 2 łyżki masła, 2 cebule, litr bulionu, pół szklanki kwaśnej śmietany, sól, pieprz, gałka muszkatołowa.

Wykonanie: w garnku rozgrzać masło, wrzucić pokrojone w cienkie plasterki pory i cebulę. Dusić do miękkości na niewielkim ogniu, podlewając niewielką ilością wody. Następnie dodać bulion, pokrojone w kostkę ziemniaki i gotować 15 minut. Zdjąć z ognia, doprawić solą i pieprzem oraz świeżo startą gałką muszkatołową. Po 3 minutach zaprawić wymieszaną z kilkoma łyżkami zupy śmietaną.
Zupę z porów można posypać serem i zapiec.

Serowa

Składniki: 20 dag łagodnego serka topionego, 1 żółtko, pół szklanki śmietany, 4 szklanki bulionu, 2 łyżeczki suszonej bazylii lub kilka gałązek świeżej, szczypta startej gałki muszkatołowej, sól, pieprz.
Wykonanie: zagotować bulion z połową bazylii, przecedzić przez sitko. Serek pokroić w kostkę, zalać przestudzonym bulionem i na małym ogniu doprowadzić do wrzenia. Ser powinien się zupełnie rozpuścić. Rozkłócić żółtko ze śmietaną, wlać do gorącej zupy, zdjąć z ognia, wymieszać, doprawić solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Posypać drobno posiekaną resztką bazylii. Podawać z czosnkowymi grzankami z bułki.

Soljanka

Składniki: 2 litry bulionu, pół kg karkówki, 10 dag dobrej wiejskiej kiełbasy, 2 duże cebule, 2 ziemniaki, 3-4 duże kiszone ogórki, kilka ząbków czosnku, 2 marchewki, 2 łyżki przecieru pomidorowego, sól, pieprz, listek bobkowy, ziele angielskie, 2 łyżki masła.

Wykonanie: do garnka wrzucić karkówkę pokrojoną na kilka części, 2 marchewki, cebulę, listek bobkowy, ziele angielskie. Zalać 2 litrami wody. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Po przecedzeniu ugotowanego bulionu ostudzone mięso pokroić w paski. Na maśle podsmażyć cebulę i wrzucić do bulionu. Oddzielnie podsmażyć kiełbasę pokrojoną w paski i czosnek. Wrzucić do bulionu. Na maśle podsmażyć ogórki kiszone z czosnkiem, dodać do zupy. Kiedy ogórki zmiękną, wrzucić ziemniaki pokrojone w kostkę i paski karkówki. Gotować 30 minut, doprawić solą i pieprzem, dodać przecier pomidorowy. Na koniec wlać szklankę kwasu spod ogórków. Na Ukrainie zupę wlewa się do glinianych dwojaków i wstawia do rozgrzanego piekarnika, żeby nabrała smaku

Węgierska z kluseczkami

Składniki: 1 pomidor, 1 papryka, 30 dag ziemniaków, 2 łyżeczki oleju, 20 dag zacierek, pół małej cebuli, pół łyżeczki mielonej papryki, natka pietruszki.

Wykonanie: obrane ze skórki pomidory, ziemniaki i paprykę pokroić w kosteczkę. Na oleju obsmażyć zacierki, aż się przyrumienią. W drugim naczyniu zeszklić na ogniu cebulę, odstawić ją z ognia, dodać mieloną paprykę i litr wody. Po chwili pokrojone pomidory i paprykę, gotować kilka minut. Następnie dołożyć ziemniaki i zacierki z patelni. Zupa jest gotowa, kiedy warzywa staną się miękkie. Przed podaniem posypać posiekaną natką pietruszki.

Zacierkowa

Składniki: 1 marchewka; kawałek pora, selera, 4 ziemniaki, 2 cebule, sól, pieprz, szczypta majeranku, listek laurowy, 10 dag boczku, 2 litry bulionu. Na zacierki: 3/4 szklanki mąki pszennej, 1/3 szklanki ciepłej wody, mąka do przesypania, sól.

Wykonanie: w garnku zalać bulionem włoszczyznę, cebulę, listek laurowy. Powoli doprowadzić do wrzenia i gotować pod przykryciem 15 minut. Ziemniaki pokroić w niewielką kostkę i wrzucić do zupy, gotować jeszcze 20 minut. W tym czasie zrobić zacierki. Do mąki dodać sól, zalać częścią ciepłej wody i wyrabiać elastyczne ciasto (jak na pierogi), w razie potrzeby dodając wodę. Z ciasta rwać niewielkie kawałki i robić w palcach małe kluseczki. Zrobione przesypać mąką, żeby się nie skleiły. Z garnka wyjąć por, seler, listek i cebulę, do gotującego wywaru dodać zacierki. Gotować 5 minut. Boczek pokroić w kostkę, podsmażyć, dodać posiekaną małą cebulę, chwilę przesmażyć, dodać dodo zupy, doprawić solą, pieprzem i majerankiem, zagotować.

Żurek na zakwasie

Składniki: 4 białe kiełbasy, litr zakwasu, 1 opakowanie chudego białego sera, po 4 ziarna ziela angielskiego i pieprzu, liść laurowy, 8 ząbków czosnku, 1 łyżka majeranku, sól
Wykonanie: kiełbasę gotujemy z przyprawami 20 minut na bardzo małym ogniu. Wlewamy zakwas, wrzucamy zmiażdżony czosnek i gotujemy jeszcze 5 minut. Dodajemy pokrojoną w plasterki kiełbasę i roztarty w dłoniach majeranek. Na koniec kawałki białego sera.