25 zespołów projektowych zgłosiło się do konkursu na projekt pomnika Ofiar Komunizmu, który ma stanąć na pl. Singera. Zwycięską wizję powinniśmy poznać 30 grudnia, a jej autor stanie się też wykonawcą samego pomnika. Jego koszt może sięgnąć 300 tys. euro, bo pomysłodawcy chcą, aby był „monumentalny”
Pomnik ma stanąć na pl. Singera, bo na taką lokalizację już w 2016 r. zgodziła się wstępnie Rada Miasta. Również od radnych będzie jeszcze zależeć ostateczna zgoda na formę pomnika. Zostanie ona wybrana w konkursie ogłoszonym przez komitet wspólnie z lubelskim oddziałem Związku Polskich Artystów Plastyków.
Główną nagrodą będzie 12 tys. zł i zaproszenie do negocjacji umowy na kompletną dokumentację i budowę pomnika. Za drugie miejsce przewidziano 7 tys. zł, natomiast za trzecie 5 tys. zł.
Chcą, żeby był ogromny
– To nie ma być pomniczek, kamień, parę napisów. Ma być monumentalny – podkreślał w jednym z wywiadów miejski radny Stanisław Brzozowski (PiS) przewodniczący Społecznemu Komitetowi Budowy Pomnika Ofiar Komunizmu. – Monumentalna forma ma w założeniu oddać ogrom martyrologii narodu polskiego, jaka miała miejsce w latach 1917-1989 – wyjaśniają organizatorzy w wytycznych dla artystów.
Uczestnicy konkursu muszą uwzględnić to, że całkowity koszt pomnika, wliczając projekt, rzeźbę i urządzenie otoczenia, nie może przekroczyć złotowej równowartości 300 tys. euro.
Nie powinien przytłaczać
– Skala omawianego obiektu, niezależnie od jego formy, powinna być na tyle znaczna, by stanowił on widoczny akcent, ale zarazem nie wydaje się zasadne, aby skala była tak wielka, aby pomnik przytłaczał otoczenie – stwierdza w swoich wytycznych miejski konserwator zabytków Hubert Mącik.
Formalnie konserwator nie ma tu nic do powiedzenia, bo pl. Singera leży poza strefą ochronną, ale komitet poprosił go o zalecenia. Mącik odpisał, że pomnik powinien skupiać uwagę i „dopełniać znaczeniem krajobraz”, ale nie przytłaczać zachowanych obok zabytków, w tym kościoła salezjanów i cerkwi.
Konkurs blisko finału
Zakończyło się już przyjmowanie zgłoszeń od osób zainteresowanych udziałem w konkursie. Mogli to być wyłącznie dyplomowani artyści. – Zgłosiło się 25 zespołów, to nad wyraz dużo – cieszy się radny Brzozowski.
Na zgłoszenie swoich prac (opisu, rysunki, makiety i gipsowego modelu) artyści dostali czas do 30 grudnia, do godz. 12. I jeszcze tego samego dnia, jak wynika z regulaminu, ogłoszone mają być wyniki konkursu.
Dlaczego werdykt ma zapaść w ciągu 12 godzin? Przewodniczący komitetu wyjaśnia, że musi z tym zdążyć do końca roku, bo takie są ustalenia z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które dofinansowało konkurs.
Kto wykłada pieniądze
Ministerstwo przekazało na konkurs 40 tys. zł. Pozostałe pieniądze, czyli 10 tys. wkładu własnego, miał zdobyć społeczny komitet. Połowę niezbędnej mu kwoty przekazała niedawno w formie darowizny kopalnia w Bogdance.
Kto zapłaci za samą budowę pomnika, którego koszt, przypomnijmy, może wynieść nawet 1,3 mln zł? – Złożyłem już projekt do ministerstwa kultury, które jest w stanie przyznać nam 300 tys. zł, do czego musielibyśmy dołożyć 20 proc. To byłby już dobry początek – mówi Brzozowski.
– Liczę też na sponsorów. Swego czasu pisałem prośbę do PKN Orlen i odpisali, że owszem, chętnie będą finansować, ale nie projekt, tylko już samą budowę – dodaje radny, który chce też zdobyć pieniądze od Instytutu Pamięci Narodowej oraz od Urzędu ds. Kombatantów. – Zamierzamy też uruchomić internetową zbiórkę publiczną.
Jakie będą napisy
Główna inskrypcja ma brzmieć:
POLSKIM OFIAROM KOMUNIZMU 1917-1989.
Wymagane są też inne informacje: REWOLUCJA BOLSZEWICKA W ROSJI I „CZERWONY TERROR” 1917-1922 * WOJNA POLSKO-BOLSZEWICKA 1919-1921 * KOLEKTYWIZACJA ROLNICTWA I WIELKI GŁÓD W ZSRS 1932-1933 * WIELKI TERROR W ZSRS I OPERACJA POLSKA NKWD 1937-1938 * AGRESJA SOWIECKA 1939 * TERROR POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ 1939-1941 * ZBRODNIA KATYŃSKA 1940 * DEPORTACJE I OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ 1941-1956 * TERROR KOMUNISTYCZNY W POLSCE 1944-1956 * PROTESTY SPOŁECZNE W PRL * W POZNANIU 1956, NA WYBRZEŻU 1970, W RADOMIU 1976 * STAN WOJENNY 1980-1983 * MORDERSTWA POLITYCZNE 1944-1989