Od XIX wieku do dziś. Domowe historie z kamienicy przy ul. 3 Maja 22 w Lublinie

Autor:

Agnieszka Dybek

229 6 A A

<p class="NADTYTULLeadB12"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: 'Minion Pro'; position: relative; top: 5.5pt; mso-text-raise: -5.5pt;">Fundamenty</span></strong></p>
<p class="Normal">Sztuczny pilaster udaje, że podpiera: gzyms udający głowicę greckiej kolumny i owalny kartusz z datą MCMX–MCMXI. Cały w kamiennych laurach, jak pomnik. Od podwórka tylko data 1911. Od frontu obfite kamienne girlandy kapią z obu boków bramy. Mniejsze sięgają okien pierwszego piętra.</p>
<p class="Normal">Okazałą eklektyczną kamienicę w Lublinie postawił Żyd z Międzyrzeca. Szymcha Bromberg. Nie miał jeszcze trzydziestki.</p>
<p class="Normal">Komiwojażer handlujący szczeciną i szczotkami 2-3 lata wcześniej ożenił się z 16-letnią Gitlą Borenstein. Ojciec dziewczyny zmarł nagle mając lat 40. Zostawił żonie i córce świetnie prosperujące przedsiębiorstwo: suszarnię i skup chmielu. By firma dalej działała, potrzebny był obrotny zięć. 10 lat starszy od jedynaczki Szymcha był jednym z kandydatów zaproponowanych przez swatów. Sugestia aranżujących małżeństwo, by nie nosił chałata i zgolił brodę, okazał się skuteczna.</p>
<p class="Normal"><span style="letter-spacing: -.25pt;">Nieruchomość Borensteinów była już na granicy ówczesnego, cywilizowanego Lublina. Ulica Czechowska, zaczynająca się przy Krakowskim Przedmieściu, ginęła wśród pagórków łąk i pól nad rzeką Czechówką. Do ul. Czechowskiej dochodził trakt, przy którym działało przedsiębiorstwo ojca, a potem męża Gitli. Używali go plantatorzy chmielu i browarnicy. Z czasem stał się miejską ulicą, która do dziś nazywa się Chmielna. </span></p>
<p class="Normal"><span style="letter-spacing: .1pt;">Szymcha Bromberg nie skończył żadnej szkoły. Nieźle mówił po polsku i rosyjsku, czytał po hebrajsku i niemiecku i szybko liczył. Sam nauczył się gatunków chmielu, zasad uprawy, praw rynkowych, giełdy towarowej, finansowania. Kupował chmiel na pniu, w marcu, kiedy plantatorzy potrzebowali pieniędzy. Tracił, jeśli chmiel nie obrodził albo obrodził tak bardzo, że ceny spadały. Podobno by robić wrażenie na plantatorach jeździł do nich autem, bo był pierwszym w Lublinie właścicielem takiego pojazdu.</span></p>
<p> </p>
<p class="Normal">Na nieruchomości teścia najpierw zbudował istniejący do dziś czteropiętrowy magazyn z windami. Potem kupił przyległy plac i wybudował kamienicę. Kiedy Bromberg stawiał dom, fronton - gdzie sztuczny pilaster udaje, że podpiera gzyms - był od ul. Czechowskiej. W 1916 roku, z okazji 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja ulica zmieniła nazwę. Eklektyczna kamienica do dziś stoi przy ul. 3 Maja.</p>

Zobacz
wszystkie
zdjęcia (20)

Historia kamienicy przy ul. 3 Maja 22 w Lublinie. A właściwie opowieść o ludziach w różny sposób związanych z tym adresem. Bogaci przedwojenni Żydzi, rodzina działaczy komunistycznych, bohater II wojny światowej, przedsiębiorcy, urzędnicy a także znani lubelscy architekci i fotografowie. Osoby żyjące jedynie we wspomnieniach bliskich i znajomych oraz ci, których znajdzie internetowa wyszukiwarka. Wszystko zaczyna się w XIX-wiecznym Lublinie…

Szanowny Czytelniku!

Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).

Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.

Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Zdjęcia: Maciej Kaczanowski i Archiwum Prywatne

Czytaj więcej o:

Pozostałe informacje

Szkoła z wartościami i tradycją – „Szóstka” świętuje jubileusz

ZDJĘCIA

Szkoła z wartościami i tradycją – „Szóstka” świętuje jubileusz

Szkoła Podstawowa nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie w tym tygodniu obchodzi 90. urodziny. W uroczystościach uczestniczyli dawni i obecni uczniowie.

Pijany uderzył w latarnię w Dęblinie. To nie było jego jedyne przewinienie

Ponad 2 promile alkoholu w wydychanym powietrzu, narkotyki w kieszeni i pozytywny wynik testu na obecność środków odurzających – to bilans poniedziałkowej jazdy 26-latka z powiatu ryckiego. Mężczyzna, kierując Hondą, stracił panowanie nad pojazdem i zakończył swoją podróż na przydrożnej latarni przy ul. Podchorążych w Dęblinie.

Witajcie w Polsce! Łydka Grubasa akustycznie

koncert

23 listopada 2024, 20:00

Witajcie w Polsce! Łydka Grubasa akustycznie

To będzie prawdziwa petarda! Po raz pierwszy Łydka Grubasa zagra wyłącznie program akustyczny. Usłyszymy nowe aranżacje i nowe instrumenty. Jak brzmią stare utwory w nowych aranżacjach? Przekonamy się już w najbliższą sobotę.

Lubelscy pracodawcy wyróżnieni za dbałość o bezpieczeństwo pracy

Ponad 40 pracodawców oraz trzech Społecznych Inspektorów Pracy uhonorował Okręgowy Inspektorat Pracy w Lublinie podczas piątkowej gali. Wyróżniono także gospodarstwo rolne z powiatu łukowskiego, które uczestniczyło w ogólnopolskim konkursie. Gala była okazją do podsumowania działalności w zakresie ochrony pracy.

Zagłębie Lubin - Motor Lublin. Tym razem długo kazali czekać na gola (relacja na żywo)

Zapraszamy na relację na żywo z meczu Zagłębie Lubin - Motor Lublin. Początek spotkania o godz. 18.

Spektakl „W maju się nie umiera…” na Lubelszczyźnie

teatr

24 listopada 2024, 18:00

Spektakl „W maju się nie umiera…” na Lubelszczyźnie

Krasnystaw, Zamość, Szczebrzeszyn i Drelów, to miejscowości w których, w najbliższych dniach będzie można zobaczyć wyjątkowy spektakl „W maju się nie umiera. Historia Barbary Sadowskiej” opowiadający przejmującą historię matki Grzegorza Przemyka.

30 lat minęło. Liceum im. Jana III Sobieskiego w Lublinie świętuje jubileusz

Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Lublinie świętowało 30-lecie swojej działalności podczas uroczystej gali, która odbyła się w czwartkowy wieczór w Centrum Kongresowym Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Jest decyzja środowiskowa dla S12 na zachód od Puław

Na tą decyzję czekali kierowcy z całego powiatu puławskiego, a także zwoleńskiego i Radomia. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy drogi ekspresowej od obwodnicy Puław do Radomia.

Ostatnie posiedzenie sądu w sprawie Łukasza W. odbyło się w piątek, 22 listopada, na dzień przed 35. urodzinami mężczyzny

wyrok

Strzały padły pod wiejską remizą. Łukasz W. winnym usiłowania zabójstwa

Nie miał bezpośredniego zamiaru pozbawienia życia mężczyzny, którego postrzelił, ale jest winnym usiłowania zabójstwa – orzekł sąd. I skazał mieszkańca wsi Zadębce, również za groźby karalne, na łączną karę 8 lat i 7 miesięcy więzienia.

Ostrzeżenia pogodowe

Znowu może być ślisko. IMGW ostrzega

Dzisiaj od popołudnia do jutrzejszego poranka mogą występować oblodzenia na drogach i chodnikach w naszym województwie. Ostrzeżenia dotyczą wszystkich powiatów.

dr Marek Paździor, z-ca dyrektora SP ZOZ w Puławach do spraw lecznictwa i szef oddziału chirurgii urazowo-ortopedycznej

Konkurs na dyrektora szpitala w Puławach. Kto wypadł najlepiej?

Właśnie zakończyły się rozmowy kwalifikacyjne z piątką kandydatów, która przystąpiła do konkursu na dyrektora SP ZOZ w Puławach. Wybór komisji jest jednoznaczny. Ostateczną decyzję podejmie jednak zarząd powiatu.

Żelbet - fundament nowoczesnej architektury i inżynierii

Żelbet, połączenie betonu i stali zbrojeniowej, zrewolucjonizował budownictwo i zmienił oblicze naszych miast. Innowacyjna technologia umożliwiła tworzenie konstrukcji o niespotykanej dotąd wytrzymałości, trwałości i wszechstronności.

Obróbka metali - frezowanie, toczenie, gięcie. Jakie techniki warto znać?

Obróbka metali fascynuje od wieków, kształtując naszą cywilizację. Choć może wydawać się tematem zarezerwowanym dla inżynierów i specjalistów, w rzeczywistości otacza nas na każdym kroku.

Podpisanie umów w ramach Działania 7.8 FEL 2021-2027 w dniu 8 listopada 2024 roku, fot. Michał F. Lenart UMWL

Rozwój ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w regionie dzięki Funduszom Europejskim

Niebawem rozpocznie się realizacja projektów dotyczących wsparcia podmiotów leczniczych, udzielających świadczeń w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. W dniu 8 listopada 2024 r. w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski i Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Piotr Breś wraz z przedstawicielami 10 podmiotów leczniczych podpisali 11 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości niemal 106 mln zł, z czego blisko 80 mln zł to wsparcie ze środków unijnych.

Meble Hotelowe – Jak zaprojektować estetyczną i funkcjonalną przestrzeń hotelową?

Jaka powinna być przestrzeń hotelowa? Przede wszystkim funkcjonalna, praktyczna, ale również maksymalnie estetyczna - taka, która pozwali na zapewnienie komfortu i wyjątkowego doświadczenia wszystkim odwiedzającym. Tworzenie przestrzeni hotelowej to zadanie wymagające nie tylko znajomości zasad ergonomii, ale także zrozumienia potrzeb gości oraz estetyki.