Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

30 sierpnia 2020 r.
17:59

Ogród, historia i turyści. Tak się zmienia Park Radziwiłłowski w Białej Podlaskiej

Autor: Zdjęcie autora Ewelina Burda
9 0 A A
Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805
Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805 (fot. E. Burda)

Rezydencja magnacka Radziwiłłów w Białej Podlaskiej była jedną z najwybitniejszych realizacji architektonicznych XVII wieku na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzisiaj zachowały się tylko niektóre elementy dawnej świetności, w tym okazały park. To reprezentatywne miejsce zyskuje teraz nowy blask; głównie dzięki wielomilionowym dotacjom z Unii Europejskiej.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Niestety: sam pałac ostatecznie rozebrano w 1883 roku. Na miejscu zachowały się m.in. brama wjazdowa, wieża, oficyny czy kaplica zamkowa. W przeciągu ostatnich kilku lat miejsce bardzo się zmieniło. Wszystko zaczęło się w 2013 roku. Wówczas na terenie parku wydzielono dwie strefy, tzw. reprezentacyjną oraz ogrodową.

– Otwarta, dostojna przestrzeń nawiązuje do dziedzińca, który istniał tutaj w XIX wieku. Druga część to rekonstrukcja dawnego założenia ogrodu włoskiego, który charakteryzuje się uporządkowaną formą i geometrycznymi kształtami, nie ma tu swobodnej kompozycji. Dominującą rośliną jest bukszpan – tłumaczy Jan Maraśkiewicz, konserwator zabytków z Białej Podlaskiej.

Udało się wtedy wyeksponować kilka fragmentów dawnych reliktów, na które natrafiano podczas robót. Dzięki temu można tu podziwiać choćby część dawnego ogrodzenia z łukami arkadowymi.

Najstarsze serce miasta

Park Radziwiłłowski to tak naprawdę najstarsze serce miasta. Już w 1499 roku wzmiankowano o istnieniu dworu murowanego nad Krzną. Zapis pojawił się w testamencie Jerzego Illinicza. Natomiast w XVII wieku w tym miejscu swoją rezydencję na wzór pałacu w Nieświeżu zbudowali właśnie Radziwiłłowie. Obecnie najstarszym zabytkiem na terenie odnowionego parku jest pochodząca z ok. 1620 roku kaplica zamkowa pw. św. Jozafata.

Pozostałościami po dawnym zespole pałacowym są również oficyny oraz wieżyczka wschodnia, na której odsłonięto dekoracje sgraffitowe. Prace rewitalizacyjne sprzed kilku lat pochłonęły 3,5 mln zł.

Obwarowania i lufy

Ze znacznie większym rozmachem przebiegał drugi etap modernizacji, który właśnie dobiegł końca.

– Ważne było odtworzenie wyjątkowych staroholenderskich umocnień kompleksu, ziemnych obwarowań obronnych – opowiada prezydent miasta Michał Litwiniuk. – Wyznaczały one zewnętrzne granice rezydencji.

Takie staroholenderskie fortyfikacje są unikalne w skali Europy. – Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej, znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805. Mają one wysoką wartość zabytkową i są jedynymi egzemplarzami w zbiorach polskich – opowiada Violetta Jarząbkowska, dyrektor Muzeum Południowego Podlasia.

Ten etap inwestycji obejmował też budowę bramy koszarskiej. Została ona odtworzona w najbardziej historycznym miejscu miasta. W 1633 roku książę Aleksander Ludwik Radziwiłł rozpoczął tutaj budowę zamku. – Powstał też plac szutrowy przy amfiteatrze – wymienia Litwiniuk. Sam amfiteatr również został przebudowany i zyskał zadaszenie. Obiekt już służy mieszkańcom. Odbywają się tu pokazy kina letniego.

(fot. E. Burda)

Więcej miejsca w muzeum

W grudniu minionego roku zakończył się gruntowny remont działającego tu Muzeum Południowego Podlasia. Teraz ma ono więcej miejsca na wystawy, wejście znajduje się od strony dawnej bramy wjazdowej, a do parku nie wolno wjeżdżać samochodem.

– To pierwszy taki od 1983 roku generalny remont – mówi dyrektor muzeum. Placówka znajduje się w budynku wieży bramnej, wchodzącej kiedyś w skład założenia zamkowego dawnego rodu Radziwiłłów. Gdy popatrzy się w dół, widać nowe posadzki i podłogowe otwory wentylacyjne. A w górze odtworzone dawne sklepienia. – Zainstalowaliśmy urządzenia, które wymieniają powietrze. Będzie więc regulacja temperatury. To zapewni odpowiednie warunki klimatyczne dla eksponatów – cieszy się Jarząbkowska.

Przede wszystkim jednak, budynek zyskał więcej powierzchni użytkowej. – Obecnie dysponujemy tutaj 750 mkw. powierzchni wystawienniczej. To trzy razy więcej niż do tej pory – zaznacza szefowa placówki.

Na przykład w bastionie, gdzie był magazyn, znalazły się teraz pomieszczenia gospodarcze i toalety. Z kolei strych już nie straszy, tylko będzie służył ekspozycji etnograficznej. Cały ten obiekt dedykowany będzie wystawom stałym.

– Znajdą się tutaj również ekspozycje, których nie było, bo zalegały w magazynach. Mowa m.in. o wystawie archeologicznej czy etnograficznej – wymienia Jarząbkowska. Znajdzie się też wreszcie miejsce na dzieła malarza Bazylego Albiczuka, który żył i tworzył w pobliskiej Dąbrowicy w powiecie bialskim. Natomiast biura pracownicze już na stałe znalazły się w budynku Oficyny Zachodniej. Tam również pozostanie sala na wystawy czasowe.

Remont kosztował 26 mln zł, z czego 17 mln zł to dofinansowanie z Unii Europejskiej.

Madonna na swoim miejscu

W parku swoje miejsce znalazł też w ostatnim czasie pomnik Bogusława Kaczyńskiego. Ten znany krytyk muzyczny w Białej Podlaskiej się urodził i tu skończył liceum, był też m.in. honorowym obywatelem miasta. Rzeźbiarzem monumentu jest Stanisław Milewski, który wykonał także pomnik Lecha i Marii Kaczyńskich w Białej Podlaskiej. Pomnik siedzącego Kaczyńskiego znalazł się w pobliżu Szkoły Muzycznej.

W konserwacji była też figura Madonny, która od lat stała na cokole przy wejściu na teren parku.

– Możemy oglądać ją ponownie na swoim miejscu – podkreślają pracownicy Muzeum Południowego Podlasia. – Figura jest wykonana z piaskowca i przedstawia Matkę Boską bez Dzieciątka. Pod stopami ma półksiężyc i obłok, z którego wyłaniają się dwie główki aniołków – opisują muzealnicy. Figura pochodzi prawdopodobnie z lat 1898-1912, a inicjatorką jej powstania była żydówka Helena Kogan, która nabyła cały zespół pałacowy Radziwiłłów w 1898 roku. Zamówiła figurę u warszawskich rzeźbiarzy, aby w ten sposób zyskać przychylności mieszkańców miasta po tym jak została żoną Łysakowskiego, który był katolikiem.

(fot. E. Burda)

Coraz więcej turystów

Ostatnio miasto cieszy się coraz większym zainteresowaniem turystów, choćby autorów bloga Przekraczając granice. – Bardzo przyjemnie wspominamy wypoczynek w odrestaurowanych włoskich ogrodach znajdujących się na terenie zespołu zamkowego. Znajduje się tam plac z fontanną, fragmenty dawnego ogrodzenia z łukami arkadowymi czy mini-labirynt. Niezwykle urokliwie prezentuje się kaplica zamkowa św. Jozafata z pierwszej połowy XVII wieku i wieżyczka wschodnia, która była częścią nieistniejącego już zamkowego skrzydła – opowiadają Renia i Mikołaj, autorzy podróżniczego bloga.

Obecnie brakującym elementem założenia pałacowo-obronnego Radziwiłłów jest sam pałac. Umowę na jego budowę podpisał 18 kwietnia 1622 roku drugi właściciel miasta, z nieświeskiej linii Radziwiłłów, Aleksander Ludwik z muratorem lubelskim, Pawłem Negroni. Zawiłe koleje losu sprawiły, że pałac uległ zniszczeniu i dewastacji. Ostatecznie jako ruina został rozebrany na cegłę po 1883 roku. Zachowały się jednak materiały archiwalne, z których wynika, że obiekt był wybudowany na planie prostokąta o wymiarach 41 metrów na 31 metrów, czego dowodzą również badania archeologiczne przeprowadzone w latach 1982-1984.

Plany odbudowy pałacu miała kilka lat temu związana z senatorem Grzegorzem Biereckim (PiS) Fundacja Fundusz Rewitalizacji z Gdyni. Pomysł pojawił się, gdy prezydentem Białej Podlaskiej był Dariusz Stefaniuk (PiS), obecnie poseł. W 2017 roku prezes fundacji przekazał miastu koncepcję odbudowy obiektu. Fundacji nie udało się jednak pozyskać funduszy zewnętrznych na inwestycję, którą szacowano na ok. 50 mln zł.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Będą straszyć. Kozłówka zachęca do zwiedzania pałacowych komnat po zmroku

Będą straszyć. Kozłówka zachęca do zwiedzania pałacowych komnat po zmroku

Niestety na to wydarzenie wolnych miejsc już nie ma. Ci, którzy zamówili bilety wcześniej, w środę wezmą udział w niezwykłym, wieczornym spacerze po komnatach pałacu Zamoyjskich. Nie będą sami. Z mroków historycznych wnętrz wyłonią się duchy dawnych mieszkańców.

Szybko strzelony gol im nie pomógł. Opinie po meczu Górnika Łęczna z GKS Tychy

Szybko strzelony gol im nie pomógł. Opinie po meczu Górnika Łęczna z GKS Tychy

W sobotni wieczór na boisku spotkały się Górnik Łęczna i GKS Tychy, a więc dwa zespoły, które w tym sezonie są specjalistami od remisów. Choć w meczu padło aż cztery gole to spotkanie zgodnie z przewidywaniami zakończyło się podziałem punktów. Jak mecz oceniają obaj trenerzy?

Znowu sami odebraliśmy sobie szansę, czyli opinie po meczu Świdniczanka – Podlasie
galeria

Znowu sami odebraliśmy sobie szansę, czyli opinie po meczu Świdniczanka – Podlasie

Świdniczanka do derbów z Podlasiem przystępowała z serią pięciu porażek z rzędu. Bialczanie chcieli za to przełamać fatalną, wyjazdową passę. W tym sezonie wygrali wcześniej tylko raz w gościach. Ostatecznie swój cel zrealizowali biało-zieloni, chociaż niewiele zabrakło, aby derby zakończyły się remisem. Jak spotkanie oceniają trenerzy obu ekip?

Słynne kawasaki należy do polskiego kolekcjonera
Dęblin
galeria

Wystąpił w Top Gun. Teraz można go oglądać w Dęblinie

Czarno-czerwony kawasaki GPZ 900r Ninja - ten sam, na którym w 1986 roku w filmie Top Gun jeździł Tom Cruise, a także towarzysząca mu Kelly McGillis - stoi teraz w hangarze Muzuem Sił Powietrznych w Dęblinie. To jedna z kilku maszyn, która brała udział w produkcji amerykańskiego studia Paramount Pictures.

Bialska Rada Kobiet
Biała Podlaska

Nie dostały się do rady miasta, ale trafiły do innej. Jakie były zasady naboru?

Czternaście powołanych przez prezydenta pań ma strzec spraw kobiet w Białej Podlaskiej. Ten nowy organ doradczy na razie ma działać 3 lata. W większości to nazwiska związane ze środowiskiem obecnej władzy w mieście.

La vida loca. Co za impreza!
foto
galeria

La vida loca. Co za impreza!

Co to była za impreza! El Cubano odleciało. Zobaczcie, co się działo na parkiecie i jak się bawił Lublin.

Otylia Jędrzejczak odwiedziła Chełm
ZDJĘCIA

Otylia Jędrzejczak odwiedziła Chełm

Otylia Swim Tour, czyli cykl zawodów dla dzieci w sobotę zawitał do Szkoły Podstawowej nr 8 w Chełmie. Z jedyną, polską mistrzynią olimpijską ćwiczyło ponad sto dzieci. Trzeba dodać, że utytułowaną pływaczkę przywitał efektowny mural z jej podobizną.

W Świdniku słuchają jazzu. Dzisiaj koncert znanego, kubańskiego pianisty
zdjęcia
galeria

W Świdniku słuchają jazzu. Dzisiaj koncert znanego, kubańskiego pianisty

Trwa XIX Świdnik Jazz Festival. W programie festiwalu znalazły się koncerty uznanych artystów z Polski i zagranicy, którzy grają na wysokim poziomie. Wśród nich m.in. świdnicka Helicopters Brass Orchestra, Aleksandra Kutrzepa Quartet oraz kubański pianista Alfredo Rodriguez.

Magia świąt w azjatyckim stylu. Trwa festiwal Akira Hello Christmas
zdjęcia
galeria
film

Magia świąt w azjatyckim stylu. Trwa festiwal Akira Hello Christmas

Cosplay, manga, horoskopy, warsztaty i gry planszowe, a to wszystko w świątecznym klimacie. Dwudniowy festiwal Akira to gratka dla fanów kultury azjatyckiej.

AZS UMCS Lublin zaprasza na mecz siatkarek. Biletem wstępu słodycze

AZS UMCS Lublin zaprasza na mecz siatkarek. Biletem wstępu słodycze

Dzisiaj sezon 2024/2025 rozpoczną siatkarki DRS AZS UMCS Lublin. Akademiczki na inaugurację zagrają u siebie z Feniks AZS Politechnika Lubelska. Spotkanie zaplanowano na godz. 18 w sali ZS nr 5 przy ul. Elsnera.

Ostra sobota w lubelskiej klubokawiarni - zdjęcia
foto
galeria

Ostra sobota w lubelskiej klubokawiarni - zdjęcia

Ostra Sobota w Klubokawiarni OSTRO! Za didżejką stanął jeden z najlepszych didżejów w Polsce - 69beats oraz Szop-n! Jak zawsze było dużo fajnej muzyki. Jeśli jesteście ciekawi jak było, to zapraszamy do obejrzenia naszej fotogalerii.

Zimowe warunki na drogach zbierają żniwo. Wypadki w regionie

Zimowe warunki na drogach zbierają żniwo. Wypadki w regionie

Śliska nawierzchnia i niedostosowanie prędkości do warunków drogowych były przyczyną dwóch zdarzeń, do których doszło wczoraj i dziś rano w Chotyłowie i Białej Podlaskiej. Policja apeluje o ostrożność za kierownicą oraz dostosowanie stylu jazdy do panujących warunków atmosferycznych.

Górnik Łęczna zremisował ósmy mecz w rundzie jesiennej

Górnik Łęczna dwa razy prowadził z GKS Tychy, ale kompletu punktów nie wywalczył

Po 16. kolejkach Górnik Łęczna miał na koncie siedem remisów na zapleczu PKO BP Ekstraklasy. Tym razem do Łęcznej przyjechał GKS Tychy, a więc drużyna, która w tym sezonie punktami dzieliła się do tej pory aż 10-krotnie. W meczu padły aż cztery gole, ale obie drużyny solidarnie podzieliły się punktami po raz kolejny.

Raz, dwa, trzy "i,,...
galeria

Raz, dwa, trzy "i,,...

W dniach 23-25 listopada w Lublinie odbywa się 3. FIT – Festiwal Improwizacji Teatralnych, który zaprasza publiczność do świata spontanicznych spektakli, pełnych kreatywności i interakcji. Wydarzenie odbywające się w Domu Kultury LSM to wyjątkowa okazja, by doświadczyć magii, improwizacji i zabawy.

Stella Johnson wróciła do gry po przerwie spowodowanej kontuzją

Polski Cukier AZS UMCS do przerwy prowadził we Wrocławiu, a przegrał ze Ślęzą ponad 20 punktami

Polski Cukier AZS UMCS Lublin został rozgromiony we Wrocławiu. Zespołowi, który aspiruje do medali mistrzostw Polski takie porażki nie przystoją.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium