Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

30 sierpnia 2020 r.
17:59

Ogród, historia i turyści. Tak się zmienia Park Radziwiłłowski w Białej Podlaskiej

Autor: Zdjęcie autora Ewelina Burda
9 0 A A
Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805
Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805 (fot. E. Burda)

Rezydencja magnacka Radziwiłłów w Białej Podlaskiej była jedną z najwybitniejszych realizacji architektonicznych XVII wieku na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzisiaj zachowały się tylko niektóre elementy dawnej świetności, w tym okazały park. To reprezentatywne miejsce zyskuje teraz nowy blask; głównie dzięki wielomilionowym dotacjom z Unii Europejskiej.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Niestety: sam pałac ostatecznie rozebrano w 1883 roku. Na miejscu zachowały się m.in. brama wjazdowa, wieża, oficyny czy kaplica zamkowa. W przeciągu ostatnich kilku lat miejsce bardzo się zmieniło. Wszystko zaczęło się w 2013 roku. Wówczas na terenie parku wydzielono dwie strefy, tzw. reprezentacyjną oraz ogrodową.

– Otwarta, dostojna przestrzeń nawiązuje do dziedzińca, który istniał tutaj w XIX wieku. Druga część to rekonstrukcja dawnego założenia ogrodu włoskiego, który charakteryzuje się uporządkowaną formą i geometrycznymi kształtami, nie ma tu swobodnej kompozycji. Dominującą rośliną jest bukszpan – tłumaczy Jan Maraśkiewicz, konserwator zabytków z Białej Podlaskiej.

Udało się wtedy wyeksponować kilka fragmentów dawnych reliktów, na które natrafiano podczas robót. Dzięki temu można tu podziwiać choćby część dawnego ogrodzenia z łukami arkadowymi.

Najstarsze serce miasta

Park Radziwiłłowski to tak naprawdę najstarsze serce miasta. Już w 1499 roku wzmiankowano o istnieniu dworu murowanego nad Krzną. Zapis pojawił się w testamencie Jerzego Illinicza. Natomiast w XVII wieku w tym miejscu swoją rezydencję na wzór pałacu w Nieświeżu zbudowali właśnie Radziwiłłowie. Obecnie najstarszym zabytkiem na terenie odnowionego parku jest pochodząca z ok. 1620 roku kaplica zamkowa pw. św. Jozafata.

Pozostałościami po dawnym zespole pałacowym są również oficyny oraz wieżyczka wschodnia, na której odsłonięto dekoracje sgraffitowe. Prace rewitalizacyjne sprzed kilku lat pochłonęły 3,5 mln zł.

Obwarowania i lufy

Ze znacznie większym rozmachem przebiegał drugi etap modernizacji, który właśnie dobiegł końca.

– Ważne było odtworzenie wyjątkowych staroholenderskich umocnień kompleksu, ziemnych obwarowań obronnych – opowiada prezydent miasta Michał Litwiniuk. – Wyznaczały one zewnętrzne granice rezydencji.

Takie staroholenderskie fortyfikacje są unikalne w skali Europy. – Na odtworzonych obwarowaniach od strony obecnej ulicy Warszawskiej, znajdują się lufy żelaznych półpudowych-fortecznych, krótkich jednorogów rosyjskich wz. 1805. Mają one wysoką wartość zabytkową i są jedynymi egzemplarzami w zbiorach polskich – opowiada Violetta Jarząbkowska, dyrektor Muzeum Południowego Podlasia.

Ten etap inwestycji obejmował też budowę bramy koszarskiej. Została ona odtworzona w najbardziej historycznym miejscu miasta. W 1633 roku książę Aleksander Ludwik Radziwiłł rozpoczął tutaj budowę zamku. – Powstał też plac szutrowy przy amfiteatrze – wymienia Litwiniuk. Sam amfiteatr również został przebudowany i zyskał zadaszenie. Obiekt już służy mieszkańcom. Odbywają się tu pokazy kina letniego.

(fot. E. Burda)

Więcej miejsca w muzeum

W grudniu minionego roku zakończył się gruntowny remont działającego tu Muzeum Południowego Podlasia. Teraz ma ono więcej miejsca na wystawy, wejście znajduje się od strony dawnej bramy wjazdowej, a do parku nie wolno wjeżdżać samochodem.

– To pierwszy taki od 1983 roku generalny remont – mówi dyrektor muzeum. Placówka znajduje się w budynku wieży bramnej, wchodzącej kiedyś w skład założenia zamkowego dawnego rodu Radziwiłłów. Gdy popatrzy się w dół, widać nowe posadzki i podłogowe otwory wentylacyjne. A w górze odtworzone dawne sklepienia. – Zainstalowaliśmy urządzenia, które wymieniają powietrze. Będzie więc regulacja temperatury. To zapewni odpowiednie warunki klimatyczne dla eksponatów – cieszy się Jarząbkowska.

Przede wszystkim jednak, budynek zyskał więcej powierzchni użytkowej. – Obecnie dysponujemy tutaj 750 mkw. powierzchni wystawienniczej. To trzy razy więcej niż do tej pory – zaznacza szefowa placówki.

Na przykład w bastionie, gdzie był magazyn, znalazły się teraz pomieszczenia gospodarcze i toalety. Z kolei strych już nie straszy, tylko będzie służył ekspozycji etnograficznej. Cały ten obiekt dedykowany będzie wystawom stałym.

– Znajdą się tutaj również ekspozycje, których nie było, bo zalegały w magazynach. Mowa m.in. o wystawie archeologicznej czy etnograficznej – wymienia Jarząbkowska. Znajdzie się też wreszcie miejsce na dzieła malarza Bazylego Albiczuka, który żył i tworzył w pobliskiej Dąbrowicy w powiecie bialskim. Natomiast biura pracownicze już na stałe znalazły się w budynku Oficyny Zachodniej. Tam również pozostanie sala na wystawy czasowe.

Remont kosztował 26 mln zł, z czego 17 mln zł to dofinansowanie z Unii Europejskiej.

Madonna na swoim miejscu

W parku swoje miejsce znalazł też w ostatnim czasie pomnik Bogusława Kaczyńskiego. Ten znany krytyk muzyczny w Białej Podlaskiej się urodził i tu skończył liceum, był też m.in. honorowym obywatelem miasta. Rzeźbiarzem monumentu jest Stanisław Milewski, który wykonał także pomnik Lecha i Marii Kaczyńskich w Białej Podlaskiej. Pomnik siedzącego Kaczyńskiego znalazł się w pobliżu Szkoły Muzycznej.

W konserwacji była też figura Madonny, która od lat stała na cokole przy wejściu na teren parku.

– Możemy oglądać ją ponownie na swoim miejscu – podkreślają pracownicy Muzeum Południowego Podlasia. – Figura jest wykonana z piaskowca i przedstawia Matkę Boską bez Dzieciątka. Pod stopami ma półksiężyc i obłok, z którego wyłaniają się dwie główki aniołków – opisują muzealnicy. Figura pochodzi prawdopodobnie z lat 1898-1912, a inicjatorką jej powstania była żydówka Helena Kogan, która nabyła cały zespół pałacowy Radziwiłłów w 1898 roku. Zamówiła figurę u warszawskich rzeźbiarzy, aby w ten sposób zyskać przychylności mieszkańców miasta po tym jak została żoną Łysakowskiego, który był katolikiem.

(fot. E. Burda)

Coraz więcej turystów

Ostatnio miasto cieszy się coraz większym zainteresowaniem turystów, choćby autorów bloga Przekraczając granice. – Bardzo przyjemnie wspominamy wypoczynek w odrestaurowanych włoskich ogrodach znajdujących się na terenie zespołu zamkowego. Znajduje się tam plac z fontanną, fragmenty dawnego ogrodzenia z łukami arkadowymi czy mini-labirynt. Niezwykle urokliwie prezentuje się kaplica zamkowa św. Jozafata z pierwszej połowy XVII wieku i wieżyczka wschodnia, która była częścią nieistniejącego już zamkowego skrzydła – opowiadają Renia i Mikołaj, autorzy podróżniczego bloga.

Obecnie brakującym elementem założenia pałacowo-obronnego Radziwiłłów jest sam pałac. Umowę na jego budowę podpisał 18 kwietnia 1622 roku drugi właściciel miasta, z nieświeskiej linii Radziwiłłów, Aleksander Ludwik z muratorem lubelskim, Pawłem Negroni. Zawiłe koleje losu sprawiły, że pałac uległ zniszczeniu i dewastacji. Ostatecznie jako ruina został rozebrany na cegłę po 1883 roku. Zachowały się jednak materiały archiwalne, z których wynika, że obiekt był wybudowany na planie prostokąta o wymiarach 41 metrów na 31 metrów, czego dowodzą również badania archeologiczne przeprowadzone w latach 1982-1984.

Plany odbudowy pałacu miała kilka lat temu związana z senatorem Grzegorzem Biereckim (PiS) Fundacja Fundusz Rewitalizacji z Gdyni. Pomysł pojawił się, gdy prezydentem Białej Podlaskiej był Dariusz Stefaniuk (PiS), obecnie poseł. W 2017 roku prezes fundacji przekazał miastu koncepcję odbudowy obiektu. Fundacji nie udało się jednak pozyskać funduszy zewnętrznych na inwestycję, którą szacowano na ok. 50 mln zł.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Alert IMWG. Gęste mgły nad regionem

Alert IMWG. Gęste mgły nad regionem

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed gęstymi mgłami. W 18 powiatach widzialność może spaść miejscami poniżej 200 metrów.

Najlepsi uczniowie z województwa nagrodzeni
galeria

Najlepsi uczniowie z województwa nagrodzeni

We wtorek w Sali Błękitnej Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego nagrodzono najlepszych uczniów z całego województwa. Ponad 200 osób otrzymało stypendium Prezesa Rady Ministrów.

Mnóstwo pieniędzy w puszkach. Zebrali ponad 36 tys. zł
galeria

Mnóstwo pieniędzy w puszkach. Zebrali ponad 36 tys. zł

Przez dwa dnia na dwóch tomaszowskich cmentarzach odbywała się kwesta. Dała świetny wynik. Do puszek trafiło ponad 36 tys. zł.

Ukrył się przed policją... w pokrowcu na ubrania

Ukrył się przed policją... w pokrowcu na ubrania

42-latek z Zamościa wybrał pomysłową, lecz nietrafioną kryjówkę przed policjantami. Poszukiwany do odbycia kary więzenia ukrył się pod stertą odzieży w pokrowcu na ubrania.

Śmiertelny wypadek na drodze. Policja poszukuje świadków

Śmiertelny wypadek na drodze. Policja poszukuje świadków

Chełmscy policjanci poszukują świadków tragicznego wypadku do którego doszło w październiku na drodze krajowej nr 12.

Bramkarz Górnika Łęczna kontuzjowany

Bramkarz Górnika Łęczna kontuzjowany

Górnik Łęczna od wtorku zaczyna przygotowania do kolejnego meczu w Betclic I Lidze. W niedzielę zielono-czarni zagrają na wyjeździe z Wisłą Płock i będą musieli poradzić sobie bez swojego bramkarza

Zamojski Dom Kultury mieście się przy ul. Partyzantów 13
15 listopada 2024, 18:00

Sześć dekad domu kultury. Jubileuszowa gala wkrótce

Najpierw był powiatowym, później wojewódzkim, a od jakiegoś czasu już miejskim. Ale cały czas działa pod tym samym adresem i w swojej siedzibie zorganizuje galę z okazji jubileuszu. Zamojski Dom Kultury świętuje swoje 60-lecie.

29-latek zadźgał partnera swojej matki
WIDEO
film

29-latek zadźgał partnera swojej matki

Nawet dożywocie może grozić 29-latkowi, który oskarżony jest o zabójstwo 42-letniego partnera swojej matki. Mężczyzna przyznał się do dokonania zbrodni.

ilustracyjne zdjęcie
biała podlaska

Białorusin przez 5 lat szpiegował lotnisko. Pomagał mu Polak

Przez pięć lat Nikolay M. śledził lotnisko w Białej Podlaskiej. Prokuratura oskarża go szpiegostwo na rzecz białoruskiego wywiadu. Pomagał mu w tym Polak.

Osoby bezdomne najczęściej ukrywają się w pustostanach. Policja w okresie jesienno-zimowym prowadzi patrole prewencyjne sprawdzając czy koczują tam osoby potrzebujące pomocy

Pierwszy przypadek wychłodzenia na Lubelszczyźnie. Zwracajmy uwagę na bezdomnych

Policjanci z Opola Lubelskiego wyjaśniają okoliczności śmierci 49-letniej mieszkanki Karczmisk. Prawdopodobną przyczyną śmierci było wychłodzenie. To pierwszy przypadek w tym sezonie na Lubelszczyźnie.

Inwestycje drogowe na Ponikwodzie! Drogi, chodniki i węzeł przesiadkowy.
WTOREK NA DZIELNI
film

Inwestycje drogowe na Ponikwodzie! Drogi, chodniki i węzeł przesiadkowy.

Gdzie powstanie droga, a gdzie chodnik czy oświetlenie – o inwestycjach w poszczególnych dzielnicach Lublina w nowym programie "Wtorek na dzielni" pytamy dyr. Grzegorza Malca, szefa Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego w Lublinie.

Przedstawicielki Cementu-Gryfa Chełm stawały na podium zawodów w Krakowie

Dobre występy przedstawicieli Cementu-Gryfa Chełm podczas zawodów w Krakowie i Zgierzu

W Krakowie rozegrany został Międzynarodowy Turnieju im. Władysława Bajorka. Zawody odbyły się w trzech grupach wiekowych, wśród dzieci, młodzików i kadetów. Wzięli w nich udział zawodnicy z Polski, Węgier, Ukrainy, Czech, Armenii, Danii, Chorwacji, Jordanii i Słowacji.

Klaudia Kudełko
古典音樂

Z Zamościa do Pekinu z nieznanym utworem Chopina

Pekin, Szanghaj, Xiamen, Chengdu, Chongqing i Shenzhen – w tych miastach zagra Klaudia Kudełko, pianistka z Zamościa, zdobywczyni nagrody specjalnej Outstanding Performance Prize za najlepszy występ na żywo w Carnegie Hall w Nowym Jorku. Co zagra? Nieznany dotąd utwór Chopina.

Jubileuszowa edycja Targów Energetycznych ENERGETICS w Lublinie
galeria

Jubileuszowa edycja Targów Energetycznych ENERGETICS w Lublinie

Premierowe produkty, usługi i rozwiązania dla energetyki, szkolenia produktowe, panele dyskusyjne, seminaria oraz specjalistyczny program konferencyjny – tak zapowiada się jedno z najważniejszych wydarzeń dedykowane branży energetycznej – 15 edycja Targów Energetycznych ENERGETICS, które odbędą się w dniach 19 – 21 listopada 2024 roku. (Targi Lublin S.A., ul. Dworcowa 11).

Lubelskie CBŚP zlikwidowali linię produkcyjną narkotyków
ZDJECIA i WIDEO
galeria
film

Lubelskie CBŚP zlikwidowali linię produkcyjną narkotyków

Blisko tonę narkotyków o łącznej wartości 43 mln złotych zlikwidowali policjanci Centralnego Biura Śledczego z Lublina. Decyzją Sądu zamieszani w sprawę zostali tymczasowo aresztowani.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!