Matura 2023. Pewniaki to "Dziady" i "Lalka". Czym może zaskoczyć egzamin?

Najpierw słów kilka o terminach. Tegoroczna matura rozpocznie się 4 maja o godzinie 9 egzaminem pisemnym z języka polskiego na poziomie podstawowym.

5 maja absolwenci szkół średnich zmierzą się z językiem angielskim, a 8 maja z matematyką. Z weekendowymi przerwami matury pisemne będą trwały aż do 23 maja. Z kolei egzaminy ustne to 10 do 23 (język polski, mniejszości narodowych, języki obce nowożytne, łemkowski, kaszubski).

Wyznaczony jest też termin dodatkowy 1- 19 czerwca. Egzaminy poprawkowe pisemne wyznaczono 22 sierpnia o godzinie 9, a część ustną: 21 sierpnia.

Cztery godziny

Co najważniejsze: tegoroczny egzamin nie będzie dla wszystkich taki sam. Absolwenci techników będą zdawali maturę w formie znanej z poprzednich lat. Inaczej z absolwentami ogólniaków. Ci zdawać będą już egzamin w zupełnie nowej formule.

Największa różnica dotyczy egzaminu z języka polskiego, na którego napisanie wyznaczono aż 4 godziny.

W tym czasie do wykonania jest 11-22 zadań, a „w międzyczasie” napisać trzeba też notatkę syntetyzującą. Oczywiście jest też wypracowanie, w którym będzie trzeba uwzględnić dwa utwory literackie (w tym jeden z obowiązkowej listy lektur) oraz dwa konteksty np. kulturowe lub historyczne.

Różnica jest też w egzaminie ustnym. W nowej maturze zadania będą dwa. Pierwsze będzie pochodziło z tzw. listy otwartej 110 zadań. Drugie będzie się wiązać z analizą tekstu literackiego, tekstu na temat języka lub tekstu ikonicznego.

Bez brył obrotowych

Mniejsze różnice są w przypadku matematyki. Obie formuły zawierają podobną liczbę pytań (choć zrezygnowano z wysoko punktowanych zadań na rzecz zwiększenia ich liczby). W nowej maturze pojawiają się jednak pytania znane uczniom z egzaminu ósmoklasisty: to zadania typu prawda/fałsz. Ograniczono natomiast wymagania dotyczące wielomianów oraz stereometrii. Usunięto zadania na dowód geometryczny, wzory skróconego mnożenia do potęg trzecich i zadania z brył obrotowych.

Na nowej maturze z języka angielskiego (to najczęściej wybierany język obcy) zadań będzie mniej. Wypowiedź pisemna bez zmian: od 80 do 130 pytań.

Co o zmianach mówią absolwenci ogólniaków?

– Nie ukrywam, że bardzo się boję. Będziemy takim testowym rocznikiem, który nie może uczyć się rozwiązując testy z wcześniejszych lat. Był w prawdzie egzamin próbny ale to przecież nie to samo. Poza tym nauki jest dużo więcej, bo znacznie wyższe są wymagania egzaminacyjne. Trudno się do tego dobrze przygotować przynajmniej mi – słyszymy od tegorocznej maturzystki z II LO im. hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie.

– Dużo lektur jest do opanowania. Dla mnie za dużo. Dlatego najbardziej boję się polskiego, a najmniej angielskiego – mówi czwartoklasista z III LO im. Unii Lubelskiej. – Ja najbardziej boję się czasu. Nie wyobrażam sobie jak można być przez 4 godziny tak bardzo skoncentrowanym. Boję się, że w połowie nie dam już rady.

Główne źródło błędów

A co radzą nauczyciele na ostatnie dni przygotowań?

– Uczniowie mają problemy z zauważaniem trójkątów podobnych, zwłaszcza w zadaniach nietypowych. Zadanie dowodowe również stało się źródłem licznych problemów – mówi Łukasz Czeremański znany jako Miedziany Fsor. Twórca treści wideo na kanale MiedzianyFsor oraz autor filmów do publikacji Nowej Ery przygotowujących do matury z matematyki. – Dowody, planimetria, stereometria od lat stanowią główne źródło błędów.

– Maturzyści mogą być pewni rozszerzania zakresu zadań otwartych. Może to być trudniejsze szczególnie w aspekcie sprawdzenia rozumienia tekstów słuchanych. Czas słuchania jest obecnie dłuższy, a ponadto wpisanie właściwych odpowiedzi wymaga podzielności uwagi oraz poprawnego zapisu ortograficznego usłyszanej informacji. Kluczowe będzie więc ćwiczenie dłuższego skupienia uwagi oraz poprawności ortograficznej. Jak zawsze, warto też skoncentrować się na zadaniach gramatycznych ze słowem-kluczem oraz na słowotwórstwie. Wyzwaniem może być też tzw. set leksykalny, czyli uzupełnienie jednym wyrazem dwóch lub trzech zdań – uważa Ewa Drobek, dyplomowana nauczycielka języka angielskiego i niemieckiego Nauczyciel Roku Języka Angielskiego BAS 2018, wyróżniona w konkursie Nauczyciel Roku 2019, jako jedyna Polka znalazła się wśród 50 najbardziej zaangażowanych nauczycieli świata Dedic.

Lektury

– Przygotowując się do pisania wypracowania z języka polskiego radziłabym jeszcze powtórzy motyw przemiany, walki, wolności oraz fałszywych wyborów. Jeśli chodzi o lektury to „Lalka”, „Dziady cz. III” i „Wesele” – słyszymy od polonisty z Lublina. – Oczywiście nie ma pewności, ale gdybym miała obstawiać to potraktowałabym to jako pewniaki.

O dziwo te same lektury wskazują maturzyści z którymi rozmawiamy.

– Matura się zmieniła ale pewne rzeczy się nie zmieniają. „Lalka” i „Wesele” to lektury, których uczę się w sposób szczególny – słyszymy w „Unii”.

– „Wesele”, „Lalka”, „Dziady”, „Kordian” i „Konrad Wallenrod”. Ja obstawiam, że skoro jest wojna na Ukrainie, to tematy mogą pójść w tą stronę więc też wojenną przerabiam – słyszymy w „Zamoyu”.

Egzamin ósmoklasisty

We wtorek 23 maja rozpocznie się trzydniowy egzamin ósmoklasisty. Przez trzy kolejne dni uczniowie zmierzą się z zadaniami z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego. Egzaminu nie można nie zdać, bo nie ma limitu punktów, ale przystąpienie do niego jest obowiązkowego i jest warunkiem ukończenia nauki w szkole podstawowej. Wynik punktowy jest też niezmiernie ważny w rekrutacji do szkoły ponadpodstawowej