Rozmowa z Ewą Trębas-Pietraś, kierownikiem Oddziału Alergologii i Chorób Płuc szpitala wojewódzkiego przy al. Kraśnickiej w Lublinie.
• Jak smog wpływa na zdrowie?
- Smog ma wiele różnych składników, z których największe szkody w organizmie człowieka powodują cząsteczki PM 10, PM 2,5 oraz pochodne benzenu. Cząstki PM 10 docierają do górnych dróg oddechowych i powodują podrażnienie, a u osób cierpiących na choroby układu oddechowego wywołują kaszel i uczucie duszności.
Mniejsze cząstki PM 2,5 docierają głębiej, przenikają do pęcherzyków płucnych, przez co wywołują negatywne efekty ogólnoustrojowe. Powodują między innymi ostry kaszel, stany zapalne dolnych dróg oddechowych. Mają też wpływ na serce, naczynia krwionośne, narządy miąższowe, mózg. Są uważane za przyczynę rozwoju chorób nowotworowych lub zaostrzenie chorób już istniejących. Najbardziej narażone na negatywne działanie smogu są m.in. małe dzieci, kobiety w ciąży, ludzie starsi, pacjenci onkologiczni.
Analizy naukowe pokazują, że istnieje zależność między wysokim stężeniem smogu, a liczbą zgonów. Przykładem może być styczeń ubiegłego roku w Polsce, kiedy parametry dotyczące smogu były rekordowe, a w tym samym czasie zanotowano istotnie większą liczbę zgonów.
• Co zrobić, żeby ustrzec się negatywnych konsekwencji?
- Oczywiście jeśli parametry dotyczące smogu są wysokie najlepiej nie wychodzić z domu. Dotyczy to szczególnie osób, które cierpią na choroby układu oddechowego np. astmatyków. Jeśli nie jest to możliwe możemy nałożyć maseczkę. Powinniśmy zaopatrzyć się jednak w specjalistyczną maseczką z filtrami. Zwykła maseczka chirurgiczna czy też chusteczka higieniczna lub gaza nas nie uchroni.
• A oczyszczacze powietrza?
- Na pewno warto w nie zainwestować. Na rynku jest obecnie duży wybór urządzeń, które są w stanie wyłapywać cząsteczki PM 10, PM 2,5 alergeny i wirusy. Powinniśmy też uważać na to, czego używamy do ogrzewania domu i czego używają sąsiedzi, edukujmy się wzajemnie.
Jeśli mamy możliwość, korzystajmy też z leczenia klimatycznego podczas wyjazdu w miejsca, gdzie jest bardzo czyste powietrze. Do profilaktyki warto włączyć też badania spirometryczne. Od 10 lat w naszym szpitalu można je wykonać bezpłatnie w ramach ogólnopolskich Dni Spirometrii. Dobrym rozwiązaniem są także aplikacje na smartfony z informacjami dotyczącymi parametrów smogowych.