Kolekcja ikon w bialskim muzeum jest największa w Polsce. A będzie jeszcze większa, bo w środę Izba Celna przekazała placówce 18 cennych obiektów.
To rosyjskie ikony z XIX i XX wieku, które celnicy zatrzymali w grudniu 2015 roku na przejściu kolejowym w Terespolu. - Przemycała je do Polski 77-letnia Rosjanka. Kilkanaście ikon schowanych było w pościeli. Jak tłumaczyła Rosjanka , większość z nich miała trafić na warszawski targ staroci do umówionego wcześniej kolekcjonera – relacjonuje podkom. Marzena Siemieniuk rzecznik prasowy Izby Celnej w Białej Podlaskiej.
Oprócz ikon, do muzeum trafił też olejny portret Tadeusza Kościuszki. - Zatrzymany został przez celników na kolejowym przejściu granicznym w Dorohusku. Ukryty był w przedziale kierownika pociągu relacji Kijów-Berlin – precyzuje Siemieniuk. Wartość ikon rzeczoznawca wycenił na 12 tys. zł. – Po raz pierwszy ikony zobaczyłam w środę. Znałam je wcześniej tylko z opisu. Nasza kolekcja jest obszerna. Każda nowość, jakiś niespotykany dotąd obiekt jest dla nas niezwykle cenny – mówi Małgorzata Nikolska dyrektor Muzeum Południowego Podlasia.
Większość z ikon, które w swoich zbiorach ma placówka pochodzi właśnie z konfiskat celnych. Największy dar celnicy przekazali muzeum w 2006 roku, kiedy trafiło tu kilkaset eksponatów. Natomiast, pisane na drewnie ikony przekazane w środę, przestawiają typowe dla ikonografii prawosławnej wizerunki Matki Boskiej Tychwińskiej, Włodzimierskiej, Pocieszycielki Strapionych, Chrystusa Pantokratora oraz Świętego Mikołaja. Zostały wykonane różnymi technikami. Część z nich jest emaliowana, a część ozdobiona metalową oprawą. Niektóre wymagają konserwacji. Najcenniejsza z ikon ( o wymiarach 52 cm x 71,5cm) przedstawia motyw Matki Boskiej z welonem. Rzeczoznawca wycenił ja na 2,5 tys. zł.
– Myślę że ikony znalazły u nas dobre miejsce. Biała to miasto graniczne, które kiedyś było na pograniczu wielu kultur. O ikony staramy się dbać jak najlepiej- zapewnia Nikolska. Współpracę z Izbą Celną chwali też prezydent Białej Podlaskiej. – Można powiedzieć, że dzisiaj największym mecenasem kolekcji ikon jest właśnie Izba Celna- zaznacza. – Cieszę się że ta kolekcja rośnie, robimy wszystko aby nabrała nowego blasku, abyśmy mogli ją pokazać w nowych wnętrzach Oficyny Zachodniej – dodaje prezydent Dariusz Stefaniuk. To właśnie tam znajdą się dodatkowe sale wystawiennicze bialskiego muzeum. Miasto przeznacza w tym roku 100 tys. zł na doposażenie oficyny.
– Szukamy też sponsorów którzy zechcą być mecenasami bialskiej kultury – podkreśla Stefaniuk. W wakacje oficyna ma już być otwarta dla zwiedzających. W tym roku w związku z 50-leciem istnienia muzeum planowana jest tez jubileuszowa wystawa „50 na 50”, na której będzie można zobaczyć najcenniejsze eksponaty muzealne, również ikony. Niestety, jedna z nich została 8 maja skradziona.
To ikona z wizerunkiem Św. Michała Archanioła z przełomu XVIII i XIX wieku. Nieustalony sprawca miał wykorzystać nieuwagę personelu. Dyrektor placówki dzięki wsparciu prywatnego sponsora wyznaczyła nawet 3 tys. zł nagrody za pomoc w ustaleniu sprawcy kradzieży. W związku z tym zajściem, prezydent zarządził inwentaryzację całego zbioru. Planowane jest też zamontowanie monitoringu.