Chełm: Jak powstawała "Solidarność". Wystawa w plenerze

Ekspozytory, które stanęły na pl. Łuczkowskiego, przygotował IPN. Wystawa „Tu rodziła się Solidarność” została przygotowana w związku z obchodami 40. rocznicy powstania NSZZ "Solidarność".

Wprowadzenie przez władze PRL podwyżki cen na artykuły spożywcze 1 lipca 1980 r. wywołało falę krótkich, spontanicznych, niekiedy kilkugodzinnych strajków. W lipcu największy zasięg przybrały na Lubelszczyźnie. Władze spełniały lokalne postulaty robotników, ale protesty obejmowały kolejne ośrodki.

W połowie sierpnia zastrajkowała Stocznia Gdańska. Powstały 16 sierpnia 1980 r. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy ogłosił 21 postulatów, wśród nich żądanie wolnych związków zawodowych – co zdobyło poparcie w setkach zakładów pracy w całej Polsce.

Na fali lubelskich strajków w czterech zakładach pracy w Chełmie doszło do protestów, w kilku innych – do chwilowych niepokojów.

W Chełmie lipcowe strajki rozpoczęły się 17 lipca 1980 roku. Tego dnia protest podjęła grupa 200 pracowników Przedsiębiorstwa Transportowo-Sprzętowego „Transbud” Oddział IV wraz ze stacją obsługi w Rejowcu Fabrycznym. Zakład Komunikacji Miejskiej w Chełmie przerwał pracę 19 i 23 lipca. W strajku wzięło udział 31 osób. Krótko trwał strajk w Zakładzie Transportu Łączności (ZTŁ), gdzie 18 kierowców odmówiło podjęcia pracy 21 lipca 1980 roku.

Do protestów nie dołączyli robotnicy najwiekszych zakładów w mieście: Chełmskich Zakładów Obuwia, Kombinatu Cementowego (z wyjątkiem kierowców), Chełmskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego.