„Planujemy Eko Święta!”, „Miasto wzdłuż Wisły”, „EkoBanda”. „Pomoc dla nietoperzy” i „Akcja Pszczółka” – to pięć projektów, które wygrały w drugiej edycji konkursu „ZIELONY WOLONTARIAT. POCZUJ CHEMIĘ DO BYCIA EKO” organizowanego przez Dziennik Wschodni pod patronatem Grupy Azoty Zakłady Azotowe SA
Żeby wziąć udział w zabawie, trzeba było wymyślić innowacyjny projekt ekologiczny i zrealizować go lub podjąć proekologiczne działania, na przykład w internecie, w plenerze czy na terenie placówek. Choć konkurs odbywał się wyjątkowo trudnym czasie epidemii, zainteresowanie było ogromne. Nie spodziewaliśmy się, że wpłynie do nas tak wiele pomysłów.
Młodzi ludzie wykazali się wyjątkową pomysłowością oraz zaangażowaniem. Udowodnili też, jak ważne są dla nich sprawy ochrony przyrody, oszczędzania wody i energii. Stąd też nasze jury miało nie lada orzech do zgryzienia. Ostatecznie zdecydowaliśmy o przyznaniu pięciu równorzędnych nagród dla pięciu najciekawszych pomysłów. Każdemu z nich przyznaliśmy po 1000 zł na wprowadzenie ich w życie.
Eko Świeta
W Szkole Podstawowej nr 11 im. Henryka Sienkiewicza w Puławach w ramach naszego konkursu wymyślono akcję „Planujemy Eko Święta!”. Wzięli w niej udział uczniowie klasy 6 B i F.
– Akcja miała za zadanie pokazać, jak dbać o zdrowie i żyć w zgodzie z naturą oraz inspirować uczniów do zmiany nawyków i „zielonego” trybu życia – mówi Beata Kryczka-Tarka, jednak z opiekunek akcji. – Chcieliśmy w szczególności podkreślić potrzebę zdrowego, świadomego odżywiania oraz dbania o zdrowie swoje i bliskich tak ważne w czasach pandemii koronawirusa. Zależało nam by podejmowane działania zwiększyły świadomość wpływu dodatków chemicznych na zdrowie ludzi i oraz podkreślą wagę stylu eko.
By tak się stało, uczniowie wykonali Eko-kalendarz Adwentowy z naturalnych materiałów oraz z materiałów z recyklingu takich jak papierowe torebki papierowe, rolki po papierze toaletowym, resztki papieru pakowanego, stare pudełeczka, czy szyszki. Przetwarzając odpady tworzyli też... dekoracje świąteczne.
– Zasada upcyklingu, w wyniku której powstają produkty o wartości wyższej niż przetwarzane surowce. Proces ten pozwala zmniejszyć zarówno ilość odpadów, jak i ilość materiałów wykorzystywanych w produkcji pierwotnej – tłumaczy Hanna Bilotserkovets, jedna o opiekunek realizowanego pomysłu.
W projekt zaangażowano też rodziców, którzy wypełnili kalendarz adwentowy zdrowymi przekąskami oraz nauczycieli, którzy przygotowali zadania do kalendarza adwentowego związane z ochroną środowiska. A te były wyjątkowe cenne. Wśród nich znalazły się między innymi propozycje by zakręcić kran podczas mycia zębów, nie zmywać naczyń nie pod bieżącą wodą, powyłączać wszystkie ładowarki z gniazdek, czy przeanalizować metki na swoich ubraniach, a w przyszłości unikać kupowania tkanin takich jak poliester, poliamid, akryl, poliakryl, elastan, nylon.
Ale to nie jedyne z pomysłów na konkursowe działania. W kolejnych tygodniach uczniowie zajmą się też projektowaniem pięknych, ekologicznych opakowań i etykiet do oraz wezmą udział w warsztatach tworzenia naturalnych prezentów.
– Wśród nich znajdą się m.in. naturalne mydła, aromatyczna sól do kąpieli, oliwy do masażu czy peelingu cukrowego oraz naturalne, ekologiczne herbaty zimowe – wylicza Beata Kryczka-Tarka.
Wisła i aplikacja
W Szkole Podstawowej nr 9 w Puławach zrealizowano program „Miasto wzdłuż Wisły” dla uczniów klas trzecich
– W jego ramach prowadziliśmy innowacyjne zajęcia, których głównym celem było rozwijanie poczucia tożsamości narodowej poprzez rozwijanie i wzmacnianie przynależności do swojej miejscowości, regionu. Projekt ma na celu przybliżyć świat przyrody dostępny w okolicy, uwrażliwić na piękno otaczającego środowiska, wywołać i wzbudzić świadomość przemijalności i konieczności ochrony dóbr naturalnych – opowiada Anna Szyndler, opiekunka akcji.
W czasach epidemii i zdalnego nauczania nie było to łatwe, ale uczniowie starali się poznawać drzewa, krzewy i rośliny zielne będące składnikami krajobrazu naturalnego w ich mieście i okolicy. Robili to i podczas spacerów i studiowania atlasów, ale także wykonania zielników z samodzielnie zgromadzonych eksponatów. Uczniowie spotkali się też z ornitologiem i rozpoczęli przygotowania nad stworzeniem aplikacji mobilnej.
– Działania w ramach projektu mają na celu wprowadzić młodych puławian w świat życia społecznego we własnym regionie, uświadomić, że są jej częścią, że są odpowiedzialni za wygląd swojego miasta oraz uwrażliwić na przejawy degradacji środowiska, a także rozwijać pozytywne zachowania wobec ochrony przyrody – podkreśla Monika Górska, opiekunka akcji.
EkoBanda buduje karmniki
Z inicjatywy Koła Gospodyń Wiejskich w Stoczku powstała „EkoBanda”, do której należało 12 dzieci w wieku od 3 do 13 lat.
– Dzieci wtłoczone w system zdalnego nauczania, spędzające godziny przed monitorami komputerów, nigdy wcześniej tak bardzo nie potrzebowały kontaktu z przyrodą. Dlatego postanowiliśmy wyjść zza monitorów i zrobić coś dla otaczającej nas przyrody i nas samych. W naszej miejscowości fantastyczne miejsce, zadrzewiony wąwóz graniczącym bezpośrednio z łąkami i podmokłymi terenami dorzecza rzeki Wieprz. Niestety teren zaniedbany przez lata, zaśmiecony, niechętnie odwiedzany przez mieszkańców. Naszym wspólnym celem było pokazanie jego piękna – mówi Małgorzata Maziarczyk, zastępca Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Koła Gospodyń Wiejskich w Stoczku. – W projekt zaangażował się także sołtys i członkinie naszego koła.
Wszyscy w ramach konkursu zabrali się uporządkowaniem terenu. Niechlubny bilans to aż osiem worków odpadów o łącznej wadze 110kg.
– Dlatego chcieliśmy zwrócić uwagę mieszkańców na problem niewłaściwej gospodarki odpadami. Zrobiliśmy to ogłaszając wspólnie z dziećmi wyzwanie na wykonanie z odpadów karmnika lub budki dla ptaków – dodaje Maziarczyk.
Dzieci samodzielnie wykonały karmniki oraz budki lęgowe z gałęzi, starych deseczek, kawałków blachy, plastikowych butelek. Drugie życie zyskał nawet czajnik.
– Bardzo ucieszył nas fakt, że w przygotowanie budek lęgowych zaangażowali się również dorośli. Nasze mamy i tatusiowie to prawdziwe złote rączki. Dzięki nim ze starych palet powstały profesjonalne budki – podkreśla Małgorzata Maziarczyk. – W wąwozie nie tylko przybyło budek lęgowych, ale również powstało miejsce, gdzie będzie można systematycznie dokarmiać ptaki. Smakołyki dla ptaków przygotowali najmłodsi ekolodzy. W przyszłości planujemy w tym miejscu wykonanie drewnianego karmnika dla ptaków, tablic edukacyjnych, ławek oraz kosza na śmieci. Nasi mali przyrodnicy mają głowy pełne pomysłów i chcieliby posadzić rośliny, które dostarczają ptakom pokarmu oraz schronienia przed wiatrem i drapieżnikami. Ponieważ nie chcemy niszczyć istniejącego ekosystemu, rośliny zostaną dobrane w taki sposób, aby wzbogacić naturalistyczny charakter wąwozu.
Pszczółka i nietoperze
Aż dwa projekty do naszego konkursu zgłosił Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 im. KEN w Puławach, a my uznaliśmy, że oba zasługują by je nagrodzić.
Pierwszy z nich to „Pomoc dla nietoperzy”
– W celu ochrony nietoperzy podjęliśmy się rozpropagowania wiedzy przybliżającej zwyczaje nietoperzy, co pozwoli mieszkańcom Puław na bardziej świadome zachowanie w przypadku znalezienia hibernującej kolonii tych ssaków. Jest to istotne o tyle, że na terenie naszego miasta populacja nocka dużego objęta jest ochroną w ramach specjalnego obszaru ochrony siedlisk – opowiada Sylwia Rokicka, opiekunka projektu.
Uczniowie nie tylko poszerzali przy tym swoją wiedzę o nietoperzach ale też pomagali im w przetrwaniu zimy budując budki i tworząc oraz rozpowszechniając ulotki z instrukcją budowy budek dla nietoperzy. Opracowali też scenariusz i nagrali filmiki pokazujące nietoperze w „dobrym świetle”.
Drugim z nagrodzonych pomysłów była „Akcja Pszczółka”.
– Założyliśmy konto akcji, gdzie informowanie o znaczeniu pszczół. Staraliśmy się zwiększać świadomości na temat owadów, popularyzować powstawanie ogrodów pełnych kwiatów i bylin, ale też przedstawić znaczenie pszczół dla poszczególnych dziedzin gospodarki, między innymi sadownictwa, rolnictwa, leśnictwa, ogrodnictwa – wylicza Rokicka.
Uczniowie starali się też mówić o stosowaniu środków ochrony roślin w sposób odpowiedzialny, potrzebie sadzenia roślin miododajnych oraz zachęcać do pozostawiania nieuprawianych rolniczo terenów na miesiące letnie.