Matura 2023. Jak poszedł próbny egzamin? Ocena ekspertów

Jak ocenia pan poziom trudności arkuszy diagnostycznych CKE z grudnia 2022?

– Arkusze były przeciętnie trudne. Zaskakująco wymagające były teksty w części 1. „Język polski w użyciu”. Pytania dotyczące epok i utworów literackich oceniam jako dość przewidywalne, choć stosunkowo sporo było poleceń, w których uczeń musiał wykazać się znajomością tematyki i problematyki lektur obowiązkowych. Jeśli chodzi o wypracowanie, warto zwrócić uwagę na to, że kolejny już raz pierwszy z tematów jest problemem, na podstawie którego zdający musi sformułować samodzielnie tezę, natomiast drugi temat zbudowany jest na zasadzie alternatywy

Na co warto zwrócić szczególną uwagę podczas dalszych przygotowań do matury?

– Warto zwracać uwagę uczniów na polecenia wieloskładnikowe, takie jak np.: zinterpretuj plakat Andrzeja Pągowskiego w kontekście przesłania utworu Williama Szekspira „Makbet”. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy graficzne widoczne na plakacie. Zauważmy, że – po pierwsze – trzeba było wybrać dwa graficzne elementy plakatu o charakterze symbolicznym, a po drugie: wykazać ich związek z przesłaniem utworu, nie tylko z samym tekstem.

Trzeba też ćwiczyć polecenia, w których uczniowie w odpowiedzi powinni się odwołać do obu załączonych tekstów kultury. Bardzo często polecenia budowane są na bazie materiału źródłowego, w którym mogą być ze sobą zestawione: obraz i obraz, obraz i tekst, tekst i tekst.

Co jeszcze okazało się zaskakujące bądź trudne?

– Zaskoczyła mnie – kolejny już raz – nieobecność tematu wypracowania z załączonym wierszem. Warto zaznaczyć, że jeden z tematów może zawierać dołączony do niego utwór poetycki, który powinien stać się punktem wyjścia rozważań. Zaskakująco trudne były niektóre z zadań w części językowej, np.: sformułuj wniosek dotyczący relacji pomiędzy różnorodnością biologiczną a różnorodnością językową, wynikający z przytoczonych w tekście Justyny Olko danych liczbowych dotyczących rezerwuarów bioróżnorodności.

Wiele zadań zawierało określenie czynności, które trzeba podjąć, często było ich wiele. Wymagały one zdolności interpretacji oraz wiedzy z lektury, np.: wyjaśnij, na jakiej podstawie mamy prawo podejrzewać, że bohater, o którym pisze Wiktor Weintraub, jest opętany przez diabła. W odpowiedzi przywołaj sytuację z lektury.

Jak ocenia pan poziom trudności arkuszy diagnostycznych CKE z grudnia 2022 r.?

– Trudność arkusza maturalnego z matematyki, jak co roku, jest subiektywna i zależy od stopnia opanowania materiału przez uczniów. Pewne zadania mogły być problematyczne ze względu na niezrealizowaną w całości podstawę programową, co jest normalne zważywszy na miesiąc, w którym przeprowadzana jest diagnoza. W kontekście matury w starej formule nie ma aż tylu zmian, jak można się było spodziewać. Wiele zadań jest podobnych i łatwo zauważyć, że uczniowie często są na nie przygotowani i nie mają z nimi problemów. W wypadku matury na poziomie podstawowym z matematyki odczuwalne jest to, że kilka zadań mocno odbiega poziomem trudności od pozostałych.

Na co warto zwrócić szczególną uwagę?

– Zgodnie z oczekiwaniami, najtrudniejszym zadaniem było polecenie z planimetrii z równoległobokiem. Uczniowie mają problemy z zauważaniem trójkątów podobnych, zwłaszcza w zadaniach nietypowych. Zadanie dowodowe również stało się źródłem licznych problemów. Było ono znacznie trudniejsze niż to, które jest podane w wymaganiach egzaminacyjnych. Uczniowie mogli być na nie nieprzygotowani. Trudne okazało się również polecenie ze stereometrii.

Analizując wyniki matur próbnych, można zauważyć, że problemy z tegoroczną diagnozą są zbliżone do tych, które pojawiały się w ubiegłych latach. Dowody, planimetria, stereometria od lat stanowią główne źródło błędów. Trudno natomiast stwierdzić, co z zagadnieniem przysparzającym najwięcej problemów w ubiegłych latach, czyli z geometrią analityczną, ponieważ brakowało zadania sprawdzającego ten zakres materiału.

Co jeszcze okazało się zaskakujące bądź trudne?

– Zaskakująco trudne było zadanie z planimetrii z równoległobokiem. Przedstawiony w nim problem był dość trudny jak na poziom podstawowy. Kłopotliwy był również dowód. Pozytywnym zaskoczeniem jest natomiast fakt, że uczniowie nie mieli większych problemów z nowymi typami zadań zamkniętych. Przyzwoicie wypadło też (przynajmniej w analizowanej przeze mnie grupie) zadanie optymalizacyjne.

Jak ocenia pani poziom trudności arkusza diagnostycznego CKE z grudnia 2022 r.?

– Tegoroczna matura próbna CKE z języka angielskiego na poziomie podstawowym nie była tak prosta, jakby się na pierwszy rzut oka mogło wydawać. Po pierwsze, w arkuszu było wiele zadań otwartych, za które można było zdobyć aż 12 punktów więcej niż w roku ubiegłym. Po drugie, teksty były długie, a słownictwo, które w nich występowało, było dość trudne. Po trzecie, pojawiły się zadania z tzw. częściowego tłumaczenia, które są postrzegane przez młodzież jako jedne z trudniejszych. Zaskoczeniem była też wybrana forma wypowiedzi pisemnej – wpis na forum internetowym. Najczęściej sprawdzaną formą wypowiedzi pisemnej były do tej pory wiadomości e-mail, które są, moim zdaniem, łatwiejsze do napisania.

Na co warto zwrócić szczególną uwagę podczas dalszych przygotowań do matury?

– Maturzyści mogą być pewni rozszerzania zakresu zadań otwartych. Może to być trudniejsze szczególnie w aspekcie sprawdzenia rozumienia tekstów słuchanych, i takie też się okazało na egzaminie próbnym. Czas słuchania jest obecnie dłuższy, a ponadto wpisanie właściwych odpowiedzi wymaga podzielności uwagi oraz poprawnego zapisu ortograficznego usłyszanej informacji. Kluczowe będzie więc ćwiczenie dłuższego skupienia uwagi oraz poprawności ortograficznej. Jak zawsze, warto też skoncentrować się na zadaniach gramatycznych ze słowem-kluczem oraz na słowotwórstwie. Wyzwaniem może być też tzw. set leksykalny, czyli uzupełnienie jednym wyrazem dwóch lub trzech zdań.

Co jeszcze okazało się zaskakujące bądź trudne?

– Zaskakujące dla maturzystów były wszystkie zadania nowego typu oraz długość samych zadań – zarówno sprawdzających rozumienie tekstów słuchanych, jak i czytanych. Trudniejsze niż w ubiegłym roku było też słownictwo. Maturzyści powinni obecnie skupić się na rozwiązywaniu jak największej liczby zadań otwartych – w szczególności w sekcjach dotyczących czytania i struktur leksykalno-gramatycznych. Warto poćwiczyć też pisanie, szczególnie wpisy na blogu.

Materiały wydawnictwa Nowa Era. Więcej na nowaterazmatura.pl