Lublin 2030: strategiczne kierunki rozwoju miasta

Obowiązująca do końca 2021 r. Strategia Rozwoju Lublina na lata 2013-2021 za najważniejsze obszary rozwojowe miasta w minionej dekadzie uznawała: otwartość, przyjazność, przedsiębiorczość i akademickość. Jak ocenia Pan poziom realizacji jej zapisów?

Realizacja Strategii Rozwoju Lublina na lata 2013-2020 miała realny wpływ na całe miasto. Pozwoliła nam wkroczyć na ścieżkę dynamicznych przemian. Przeszliśmy ogromną metamorfozę nie tylko pod kątem gospodarczym, ale również w zakresie jakości codziennego życia. Z sukcesem zrealizowaliśmy szereg inwestycji poprawiających dostępność komunikacyjną Lublina, rozwijających ofertę sportową, kulturalną czy turystyczną, a działania we współpracy z sektorem nauki i biznesem pozwoliły nam stworzyć zręby nowej, zdywersyfikowanej i innowacyjnej gospodarki. Jestem  dumny z pracy, którą wspólnie wykonaliśmy, by zbudować obecną pozycję i status Lublina. Od 2010 r. z funduszy europejskich pozyskaliśmy ponad 3 mld zł środków, które pomogły rozwinąć nasze miasto, zapewniając mu niezbędną infrastrukturę i stymulując zrównoważony rozwój. Za nami zarówno wielkie inwestycje, zmieniające obraz Lublina, jak i tysiące przedsięwzięć społecznych, adresowanych bezpośrednio do mieszkańców. Nie zwalniamy tempa. W Strategii Lublin 2030 wyznaczyliśmy nowe priorytety, które mamy nadzieję zrealizować z co najmniej takim samym sukcesem.

Jak wyglądał proces opracowywania nowej strategii?

Do tematu wyznaczania nowych kierunków rozwojowych Lublina podeszliśmy bardzo poważnie i nieszablonowo. W 2019 roku rozpoczęliśmy wieloetapowy, wysoce partycypacyjny proces, mający na celu wypracowanie swoistej „mapy drogowej” dla Lublina. Włączyliśmy tysiące przedstawicieli różnych środowisk i sfer społecznych, organizując szereg spotkań konsultacyjnych i dając wszystkim interesariuszom miasta możliwość współtworzenia nowej wizji przyszłości Lublina. Na jednym z etapów powołaliśmy Tematyczne Grupy Robocze, składające się z przedstawicieli mieszkańców, biznesu, nauki, urzędów i organizacji pozarządowych, którzy pracowali nad kierunkami rozwoju miasta w ramach 12 obszarów tematycznych. Działania partycypacyjne wsparliśmy opiniami ekspertów, przygotowując szereg opracowań i analiz. Prace koncepcyjne nad projektem nowej Strategii Lublin 2030 zakończyliśmy w połowie października 2021 roku. Po konsultacjach społecznych, w styczniu 2022 r. dokument został uchwalony przez Radę Miasta Lublin i tym samym płynnie przeszliśmy do etapu jego wdrażania.

Dlaczego Strategia jest tak ważna w procesie zarządzania miastem?

Strategia Lublin 2030 to dokument, który stanowi syntezę wyobrażeń mieszkańców o przyszłości miasta. To także swoisty drogowskaz dla rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzennego Lublina – zapisany za pomocą celów, działań i wskaźników. Co ważne, stanowi kontynuację wcześniejszych działań. Poprzedni okres programowania strategicznego dobiegł końca, kończy się również realizacja i rozliczanie projektów w ramach perspektywy finansowej 2014–2020. Co więcej, dynamicznie zmieniają się uwarunkowania gospodarcze i społeczne, a do nich dochodzą zmiany legislacyjne w zakresie kształtowania polityki rozwoju samorządów. To wszystko było dodatkową motywacją do wyznaczenia nowych priorytetów dla rozwoju Lublina.

Jeśli dokument ma służyć w procesie zarządzania miastem, to dlaczego zaangażowano inne strony do wypracowania jego postanowień?

Strategia Lublin 2030 to wspólny pomysł wielu środowisk na miasto przyszłości. Nie wyobrażam sobie, żeby ustalenie wspólnotowej wizji, stanowiącej kontynuację dotychczasowego procesu rozwoju Lublina, mogło odbywać się bez zaangażowania wielu różnych środowisk. Strategia opisuje postęp, jaki należy wykonać, by uczynić Lublin możliwie najlepszym miejscem do życia, pracy i nauki. Pamiętajmy, że nie jest to dokument wewnętrzny Urzędu Miasta Lublin. To nasze wspólne założenia, nasz wspólny pomysł na miasto. Każdy z nas ma do dołożenia własną cegiełkę. Wiele ze wskazanych w Strategii celów już od dawna realizują różne podmioty albo leżą one poza formalną jurysdykcją samorządu, dlatego ich ostateczne osiągnięcie jest możliwe tylko dzięki współpracy i synergii działań. Co więcej, przechodzimy od ogółu do szczegółu, dlatego równolegle do kończenia prac nad ogólnomiejskim dokumentem, rozpoczęliśmy spotkania w lubelskich dzielnicach, by dokonać kolejnego przybliżenia – wziąć pod lupę potrzeby mieszkańców w ich bezpośrednim otoczeniu. Rozmawiając, spotykając się, tworzymy wspólnie Plany dla Dzielnic. A przed nami strategie sektorowe dla innych obszarów funkcjonowania miasta, które będziemy projektować z poszczególnymi środowiskami.

W jaki sposób postanowienia Strategii będą wdrażane?

Strategia jest punktem wyjścia do planowania programów sektorowych, projektów i działań operacyjnych. Jej założeniem jest jak najszersze zaangażowanie w realizację wszystkich interesariuszy rozwoju miasta – od indywidualnych mieszkańców, poprzez grupy społeczne i nieformalne, organizacje pozarządowe, po instytucje, firmy i inne urzędy. Dokument jest tak naprawdę wspólnym dobrem społeczności Lublina, a procesy partycypacyjne wypracowane podczas jego tworzenia wykorzystywane są obecnie m.in. przy pracach nad Planami dla Dzielnic. Dzięki bezpośrednim kontaktom z mieszkańcami, na bieżąco identyfikowane są ich potrzeby i wyzwania, które stoją przed poszczególnymi dzielnicami. W zdecydowanej większości są to zadania inwestycyjne, związane z infrastrukturą drogową, ale też w coraz większym stopniu, co wykazały prace nad Strategią Lublin 2030, pojawia się postulat budowania wspólnoty lokalnej, w obszarze aktywności kulturalnej i społecznej. Mieszkańcy stawiają na bliskość i lokalność, tworzenie terenów zielonych, słowem wszystko to, co buduje jakość życia. Niejednokrotnie, podczas spotkań na różnych szczeblach i w różnych środowiskach, mieliśmy okazję przekonać się, że rozwój Lublina to nasz wspólny priorytet. By osiągnąć te ambitne, strategiczne cele i stworzyć miasto, z którego nieustannie jesteśmy dumni, musimy działać razem.

Z jakimi wyzwaniami przyjdzie zmierzyć się Lublinowi w najbliższych latach?

Lublin, na tle miast wojewódzkich w Polsce, charakteryzuje się ponadprzeciętnym poziomem rozwoju społecznego. Pełni rolę wiodącego ośrodka akademickiego Polski Wschodniej, co pozytywnie wpływa zarówno na kapitał ludzki, jak i społeczny miasta. Niemniej jednak zdajemy sobie sprawę, że jak w każdym mieście, także w Lublinie istnieją obszary, które nadal wymagają naszej szczególnej uwagi. Chcemy, by mieszkańcy Lublina mieli poczucie dostępności atrakcyjnej i dobrze płatnej pracy oraz wysokiej jakości usług medycznych. Chcemy, by mogli sprawnie poruszać się po mieście w taki sposób, jaki sami wybiorą. W kontekście gospodarczym natomiast, przed Lublinem stoi jedno główne zadanie. Musi utrwalić przekonanie inwestorów, że miasto cechuje się wysokim poziomem kształcenia, daje dostęp do wysoko wykwalifikowanych pracowników, a przedsiębiorca rozważający lokalizację biznesu w Lublinie, może liczyć na kompleksowe wsparcie ze strony samorządu.