Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kraj Świat

9 marca 2023 r.
9:35

Wyspy ciepła widziane z kosmosu. Badania pomogą przetrwać upały

W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które – w połączeniu z falami upałów – dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast – mówi Jolanta Orlińska z POLSA. Zrozumienie tego zjawiska pomoże ułatwić życie mieszkańców w upalne dni.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Czym są wyspy ciepła?

Jolanta Orlińska, dyrektorka Departamentu Obserwacji Ziemi Polskiej Agencji Kosmicznej: – To jedno z najbardziej charakterystycznych mikroklimatycznych zjawisk, które występują w obszarach wielkomiejskich. Polega ono na tym, że w mieście temperatura jest wyższa, niż na terenach wokół niego.

Jakie ma to znaczenie dla ludzi?

– Skutków może być wiele. Badanie naukowców z Polskiej Akademii Nauk wskazało na wzrost ryzyka wystąpienia udaru cieplnego – głównie u osób starszych, niepełnosprawnych i społecznie wykluczonych. Inne badania wskazują, że przy zbyt wysokiej temperaturze rośliny wydzielają więcej alergenów. Niekiedy na upał w takim miejscu nakłada się latem jeszcze smog. Jeśli wyspa ciepła dotyczy miejsca, w którym spędza się czas wolny i odpoczywa, jest to naprawdę uciążliwe. Ważny jest także czynnik ekonomiczny. Wyższa temperatura pociąga za sobą większe zużycie urządzeń chłodzących, co bezpośrednio przekłada się na większe zużycie energii, ale również dodatkowo do powietrza uwalniane jest ciepłe powietrze z klimatyzatorów.

Przeprowadzone na państwa zlecenie badanie w 2022 roku odnośnie Gdańska, Krakowa, Łodzi, Warszawy i Wrocławia wskazało, że polskie aglomeracje tworzą takie wyspy. Jednak to zapewne nie tylko problem Polski?

– Boryka się z nim Tokio, Los Angeles, Montreal, tak naprawdę wszystkie duże miasta, a czasami nawet też te średnie, również w Polsce.

Czy powstawanie takich wysp na terenie miast to wynik złego planowania, czy po prostu naturalna konsekwencja powstawania miejskiej zabudowy i nie da się tego uniknąć?

– Przyczyny są oczywiście różne, a samo zjawisko skomplikowane. Wiele zależy od nagromadzenia sztucznie zagospodarowanych powierzchni. Beton, asfalt czy cegła pochłaniają promienie słoneczne, a potem emitują ciepło, podwyższając temperaturę otoczenia. Duże znaczenie ma ograniczenie infrastruktury zielono-niebieskiej, czyli terenów zielonych i zbiorników wodnych. Do tego dochodzi słabe przewietrzenie, a także działalność człowieka, np. wspomniana klimatyzacja.

A jaki jest związek wysp ciepła z klimatem i jego zmianami?

– Część naukowców twierdzi, że mają one związek z wyższą emisją CO2, inni uważają, że wyspy ciepła i ocieplenie klimatu nie są związane bezpośrednio. Na pewno dochodzi do ich wzajemnej interferencji – kiedy fale upałów się intensyfikują i są szczególnie dotkliwe właśnie na obszarze wysp. Mamy z tym do czynienia coraz częściej.

Nie było to pierwsze badanie wysp ciepła w Polsce. Od jak dawna się je analizuje?

– W Polsce bada się je już od około trzydziestu lat. Na świecie, można w zasadzie powiedzieć, że problem znany i opisywany jest już od ponad 200 lat. Już bowiem wtedy zauważono, że w miastach jest cieplej, niż poza ich granicami. Zlecone przez nas badanie wykonane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej miało kompleksowy charakter, m.in. uwzględniało dane meteorologiczne i dane archiwalne.

Skąd pomysł, aby zlecić jego przeprowadzenie?

– Polska Agencja Kosmiczna zajmuje się wspieraniem różnych podmiotów sektora kosmicznego, przede wszystkim firm. Chcieliśmy m.in. pokazać, jak wiele możemy zyskać, wykorzystując kosmos, w tym przypadku obserwacje satelitarne. Chcemy to spopularyzować, upowszechnić. Korzystając z amerykańskich satelitów Landsat i europejskich Copernicus, uzyskaliśmy dane o średniej rozdzielczości, ale klimatolodzy czy urbaniści mogą sięgnąć po jeszcze bardziej dokładne dane. Tymczasem cały czas rośnie liczba instrumentów do obserwacji Ziemi, także tych działających w zakresie fal termicznych. Urządzenia te stają się coraz doskonalsze.

W przypadku miejskich wysp ciepła - co konkretnego może wyniknąć z prowadzonych obserwacji?

– Po pierwsze to informacje dla osób zarządzających miastami pomagające w lepszym planowaniu. Badania wskazują, że nawet stworzenie alejki czy położenie ścieżki rowerowej na terenie parku podnosi lokalnie temperaturę.

Niestety, nie wszystkie miasta właściwie dbają o te podstawowe potrzeby mieszkańców. Mówi się już nawet o „betonozie”. Zapomina się, że człowiek do komfortu życia potrzebuje zieleni, infrastruktury wodnej, odpowiedniego przewietrzania - i tak powinny być projektowane osiedla.

Nie chodzi oczywiście o to, aby rezygnować z zabudowy czy wyznaczania nowych ścieżek rowerowych, ale żeby robić to mądrze, w zrównoważony sposób. Starajmy się na przykład odpowiednio planować nowe, duże osiedla.

A co z tymi miejscami, które już są zabudowane. Czy tutaj da się coś zrobić?

– Jak najbardziej. Podam przykład naszych sąsiadów z Południa. Włodarze Pragi, aby pomóc mieszkańcom, umieścili w różnych miejscach źródła wody pitnej i wodne kurtyny. Dachy przystanków pokryto zielenią, na ulicach stanęły donice z roślinami. Takie działania jak najbardziej mogą pomóc.

A czy można tworzyć jakieś prognozy dla mieszkańców?

– Zdecydowanie tak. Dane na temat wysp ciepła można odnieść do danych meteorologicznych oraz klimatycznych i w ten sposób określać nadchodzące trendy. Wiedząc na przykład, że nadchodzi fala upałów, będziemy mogli przewidzieć sytuację na terenie miejskiej wyspy. Będzie można ostrzegać mieszkańców, służby medyczne, ratownicze, a władze miasta będą mogły odpowiednio zareagować i zawczasu ustawić np. kurtyny wodne. Można też prowadzić długofalowe analizy zachodzących wcześniej zmian i wyciągnąć z nich odpowiednie wnioski. Na przykład dane z satelitów Landsat były zbierane niezależnie od tego, czy ktoś je zamawiał. Mamy więc dostęp do ogromnej kolekcji danych archiwalnych.

Wspomniała pani o coraz większej liczbie satelitów na orbicie. Czego można się spodziewać?

– My korzystaliśmy z instrumentów, w których udało się uzyskać rozdzielczość 30 m. Jedna z firm brytyjskich zamierza umieścić na orbicie całą konstelację satelitów prowadzących obserwacje w zakresie promieni cieplnych, które będą miały rozdzielczość sięgającą 3,5 m. Zapewne będą płatne, ale ważne, że dostęp nawet do tak szczegółowych danych staje się możliwy i razie potrzeby będzie można do nich sięgnąć.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Impreza wraca po latach. Będą się ścigać po ulicach
Nasz Patronat
27 kwietnia 2025, 10:00

Impreza wraca po latach. Będą się ścigać po ulicach

Przez pięć ostatnich lat zawody nie były organizowane. Ale w tym roku znów się odbędą. Ogólnopolski Cukrowniczy Bieg Uliczny w Werbowicach zaplanowano na pierwszą niedzielę po świętach.

Panie mają wychodne
Foto
galeria

Panie mają wychodne

Impreza w Helium Club była absolutnym szaleństwem! Jeśli nie udało Wam się tam być, nie martwcie się – przygotowaliśmy dla Was fotogalerię, która przeniesie Was prosto w serce tej niesamowitej nocy! Tańce, emocje, najlepsza muzyka i mnóstwo pozytywnej energii – to wszystko na zdjęciach. Zobaczcie, jak imprezował Lublin.

Bartosz Zmarzlik wygrywa Turniej o Złoty Kask. Tuż za nim Mateusz Cierniak i Dominik Kubera

Bartosz Zmarzlik wygrywa Turniej o Złoty Kask. Tuż za nim Mateusz Cierniak i Dominik Kubera

W Lany Poniedziałek w Opolu odbył się coroczny Turniej o Złoty Kask będący zarazem Memoriałem Jerzego Szczakiela. Orlen Oil Motor Lublin miał w nim czterech przedstawicieli, a trzech z nich stanęło na podium. Wygrał Bartosz Zmarzlik, drugi był Mateusz Cierniak, a trzeci Dominik Kubera. Jedynie Wiktor Przyjemski zajął odległe miejsce

Kajakowa Biała Podlaska. Stowarzyszenie chce bezpłatnie udostępniać kajaki

Kajakowa Biała Podlaska. Stowarzyszenie chce bezpłatnie udostępniać kajaki

Stowarzyszenie ze Studzianki chce bezpłatnie udostępniać kajaki mieszkańcom Białej Podlaskiej. Ratusz jest prawie gotowy by to zlecić, bo stanica kajakowa już czeka.

Kazimierz Dolny pod wodą! Strażacki śmigus-dyngus przyciągnął tłumy
DUŻO ZDJĘĆ
galeria

Kazimierz Dolny pod wodą! Strażacki śmigus-dyngus przyciągnął tłumy

Kazimierz Dolny znów udowodnił, że tradycja ma się tu świetnie – i to dosłownie! Strażacy lali wodę strumieniami, a mieszkańcy i turyści bawili się w najlepsze.

Zalew w Krasnobrodzie
galeria

Majówka 2025 na Roztoczu. Do uzdrowiska przyjedzie znany artysta

Już po raz XX Krasnobród zaprasza na Roztoczańską Majówkę. Cykl wydarzeń zaplanowano od pierwszego dnia miesiąca, ale najwięcej wydarzy się w niedzielę, 4 maja.

Emmanuel Lecomte (z piłką) może być zadowolony z sobotniego występu przeciwko Dzikom Warszawa

Emmanuel Lecomte: To był dobry mecz

PGE Start Lublin pokonał 86:69 Dziki Warszawa. Zapraszamy do zapoznania się z pomeczowymi wypowiedziami bohaterów tego spotkania

Górnik Łęczna z piątą wygraną z rzędu i kolejnym meczem bez straty gola

Górnik Łęczna z piątą wygraną z rzędu i kolejnym meczem bez straty gola

Górnik Łęczna miał spore problemy z ograniem Chrobrego Głogów, ale dopisał na swoje konto kolejny komplet punktów. W pierwszej połowie łęcznianom dopisało szczęście, bo rywale trafili w słupek i w poprzeczkę. Natomiast po przerwie pięknego gola na wagę trzech punktów zdobył Fryderyk Janaszek

Świąteczne powroty. Policja apeluje o rozwagę na drogach

Świąteczne powroty. Policja apeluje o rozwagę na drogach

Kierowcy wracający ze świątecznych wyjazdów mogą spodziewać się po południu korków na drodze. Policja apeluje o ostrożność.

ulica Twarda

Jest przetarg na remont ulicy Twardej. Do wycinki prawie 30 drzew

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to jeszcze w tym roku mieszkańcy doczekają się gruntownego remontu ulicy Twardej. Ratusz ogłosił właśnie przetarg na roboty.

W Wielkanoc postanowił polatać autem. W organizmie 2 promile alkoholu

W Wielkanoc postanowił polatać autem. W organizmie 2 promile alkoholu

Do groźnego wypadku doszło w wielkanocną niedzielę w powiecie włodawskim. 61-letni kierowca podczas wyprzedzania dachował autem. Jak się okazało w chwili wypadku był pijany.

Studencki melanż
Foto
galeria

Studencki melanż

Przygotujcie się na dawkę niesamowitych zdjęć z najbardziej gorącej imprezy, jaka odbyła się ostatnio w popularnym lubelskim klubie Rzut Beretem! Popularny Beret po raz kolejny zapełnił się tłumem pełnym energii i pozytywnego szaleństwa. Jeśli jeszcze nie byliście, koniecznie sprawdźcie, co się działo i jak się bawi Lublin!

Nie żyje papież. Lublin żegna Franciszka

Nie żyje papież. Lublin żegna Franciszka

W poniedziałek wielkanocny zmarł papież Franciszek. Miał 88 lat.

Z rytmu wybiła nas pogoda. Opinie po meczu Orlen Oil Motor - Krono-Plast Włókniarz
galeria

Z rytmu wybiła nas pogoda. Opinie po meczu Orlen Oil Motor - Krono-Plast Włókniarz

W Wielką Sobotę Orlen Oil Motor Lublin stoczył bardzo zacięty, ale co najważniejsze zwycięski bój z Krono-Plast Włókniarzem Częstochowa. Co po zakończeniu spotkania powiedzieli jego główni bohaterowie?

Hej, sokoły! Jakie ptaki żyją w mieście?
Magazyn

Hej, sokoły! Jakie ptaki żyją w mieście?

Czaple, sokoły, grzywacze, ślepowrony, a nawet puszczyki mszarne. Ptaki coraz odważniej kolonizują miasta, a Lubelszczyzna staje się ornitologiczną perłą Polski.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium