Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Zamość

1 czerwca 2020 r.
6:53

Sochy. Tu 1 czerwca jest dniem zmarłych

Autor: Zdjęcie autora agdy
(fot. Ryszard Molas)

Dla mieszkańców niewielkiej miejscowość koło Zwierzyńca 1 czerwca jest jak dzień Wszystkich Świętych. Nie ma rodziny, by nie pamiętali o kimś pochowanym na wojennym cmentarzu. Jednego dnia Niemcy zamordowali tu blisko 200 osób.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Wiele osób mówi, że historia ich miejscowości dzieli się na tą  sprzed 1 czerwca 1943 i po tym dniu. Gdy zapytać wyszukiwarkę internetową o „Sochy” podpowie natychmiast „pacyfikacja wsi Sochy”. Lament dzieci, jęki rannych, wycie psów. Kłęby dymu z palących się gospodarstw i bardzo czerwone wstające słońce. Od tragedii w gminie Zwierzyniec na Zamojszczyźnie minęło 77 lat a świadkowie nadal widzą te obrazy.

Z relacji wynika, że Niemcy otoczyli wieś i mordowali mieszkańców bez względu na wiek czy płeć, a drewniane zabudowania podpalali. Ginęły całe rodziny. Później nadleciały samoloty, które zbombardowały i ostrzelały z broni maszynowej zarówno wieś, jak i pobliskie pola, gdzie ukrywali się mieszkańcy, którym udało się przeżyć pierwszą fazę masakry. Jak komentują historycy, był to pierwszy w okupowanej Polsce przypadek wykorzystania lotnictwa podczas pacyfikacji wsi.

– Dopiero później się okazało, że chodziło o pomoc partyzantom. Niemcy chcieli przeszkodzić ruchowi oporu, żeby mieszkańcy Soch nie pomagali ludziom z lasu. Straciłam ojca, zginęli ojca bracia i członkowie dalszej rodziny. Z rodziny mojego męża zginęło szesnaście osób. Z naocznych świadków, którzy przeżyli jest nas może jeszcze z ośmioro, może mniej – mówi pani Danuta Socha, która wówczas była 6-letnim dzieckiem. Z mamą i rodzeństwem siedziała w zbożu, patrząc na koszmarne sceny. Dzieci tulące się do zwłok rodziców. Dziadków błagających o litość dla wnuków. Rannych, którzy ginęli w płomieniach.

- Dawniej na Wszystkich Świętych i w rocznicę wydarzenia wyczytywano w kościele nazwiska zamordowanych, teraz już tego nie ma. Każdy to jakoś wspomina. Ale kto nie przeżył tylko o tym słyszy, to go nie uraża. Ci co przeżyli, wiedzą, że trudno to opowiedzieć. O stworzeniu cmentarza na końcu wsi zdecydował ówczesny wójt. Ludzie oddelegowani z okolicznych wiosek kopali doły. Nie wystarczyło trumien, nawet takich  zbijanych z kilku desek. Żeby się piach nie sypał na twarze nakrywano ich płótnem, płaszczami, co tam było. Ciała dzieci kładli na ciałach matek – wspomina pani Danuta i dodaje, że od pierwszych powojennych lat były uroczystości upamiętniające pomordowanych, których pochowano tam gdzie żyli i pracowali.

Kobieta po pacyfikacji ukrywała się w lesie, później trafiła do obozu przejściowego w Zwierzyńcu, zwierzynieckiej ochronki i domu dziecka w Zamościu. Uważa, że o historii Soch, do których wróciła po wyzwoleniu i o ofiarach powinno się mówić jak najwięcej. Swoje wspomnienia publikowała w lokalnej prasie, jej relacje można znaleźć w książkach poświęconych tragicznym wydarzeniom z 1 czerwca 1943 roku.

Sochy na Zamojszczyźnie, cmentarz ofiar z 1943 roku

Cmentarz w Sochach

Jak informuje tablica, to miejsce pochówku 167 osób. Nekropolia na bramie której wisi napis „Nie zabijaj” jest w dokumentach Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim, bo to cmentarz wojenny.

Co ciekawej jest jednym z nielicznych jakie znajdują się na prywatnym gruncie. Było to przedmiotem interpelacji radnego z Soch. Ryszard Maciejewski dopytywał o to kiedy gmina Zwierzyniec przejmie ten teren od właścicieli. Zwracał przy tym uwagę, że stan cmentarza i znajdującego się na nim pomnika jest coraz gorszy.

- Umowa jeszcze nie jest podpisana ale są wiążące uzgodnienia, że gmina wynajmie i opłaci geodetę a właściciele nieruchomości przekażą  gminie wydzieloną działkę z cmentarzem – mówi Edyta Wolanin, sekretarz Zwierzyńca.  Urszula Kolman, burmistrz Zwierzyńca w odpowiedzi na interpelację tłumaczyła, że gmina nie uchyla się od przejęcia i opieki nad cmentarzem. Na przestrzeni ostatnich lat trwały jedynie rozmowy o rozwiązaniu problemu, a pani burmistrz chce by wszystkie uregulowania i ustalenia miały formę pisemną.

Zobacz także: Pacyfikacja wsi Sochy

Wideo: Ryszard Molas

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Ważna ulica w Lublinie gotowa do przebudowy. Powstaną nowe mosty

Ważna ulica w Lublinie gotowa do przebudowy. Powstaną nowe mosty

To już pewne. Za chwilę ruszy przebudowa al. Unii Lubelskiej w Lublinie. Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Lubartów wygrało przetarg i ma 2 lata na inwestycję.

Działki leżą w pobliżu bazy MZK przy ulicy Brzegowej

Batalia o zgodę radnych na sprzedaż tych działek miała 21 prób. Przetarg: nie ma chętnych

O zielone światło na sprzedaż tych działek prezydent Białej Podlaskiej wnioskował do rady aż 20 razy. Dopiero, gdy nastąpiła zmiana układu sił, za 21. razem radni zgodzili się na zbycie terenu przy ulicy Brzegowej. Ale wyniki przetargu nie są zadowalające.

Nowe piosenki, nowe historie, nowa płyta – Kaśka Sochacka w CSK
Koncert
21 maja 2025, 20:00

Nowe piosenki, nowe historie, nowa płyta – Kaśka Sochacka w CSK

Kaśka Sochacka to drobna blondynka z niskim zachrypniętym głosem, która jest najciekawszym damskim głosem w polskiej muzyce, a jednocześnie jednym z najciekawszych zjawisk ostatnich lat. Artystka wystąpi w 21 i 22 maja w lubelskim CSK.

Marita Alban Juarez Quartet – odkryj peruwiańskie rytmy na koncercie w Klubie Muzycznym CSK
Koncert
8 maja 2025, 19:00

Marita Alban Juarez Quartet – odkryj peruwiańskie rytmy na koncercie w Klubie Muzycznym CSK

Jeszcze nie opadł kurz po sobotnim – jubileuszowym – koncercie Piotra Wojtasika, a już 8 maja w Klubie Muzycznym CSK odbędzie się kolejne muzyczne wydarzenie, obok którego nie można przejść obojętnie. Tego dnia wystąpi Marita Alban Juarez Quartet, w składzie którego występują najlepsi obecni polscy jazzmani młodego pokolenia jak np. Dominik Wania czy Andrzej Święs.

Polsko-francuski Lumpeks zagra 29 maja o godzinie 18
galeria

KODY 2025: Pięć dni z muzycznymi eksperymentami (program)

Pięć dni i 16 koncertów, czyli Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY w Lublinie po raz 17. Kto i kiedy wystąpi?

Robbi Ryan przenosi się do Polskiego Cukru AZS UMCS Lublin

Robbi Ryan przenosi się do Polskiego Cukru AZS UMCS Lublin

To duży transfer, bo Amerykanka była najlepszą koszykarką sezonu zasadniczego Orlen Basket Ligi Kobiet.

„Świąteczny Miś” przyniósł radość i nowy sprzęt do Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Lublinie

„Świąteczny Miś” przyniósł radość i nowy sprzęt do Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Lublinie

Wielkie serca, ogromne zaangażowanie i konkretna pomoc – tak w skrócie można opisać działania studentów IFMSA-Poland Oddział Lublin, którzy w piątek przekazali Uniwersyteckiemu Szpitalowi Dziecięcemu nowy sprzęt medyczny wart ponad 3 500 złotych.

Krzysztof Gralewski zastąpił na stanowisku prezesa LZPN Zbigniewa Bartnika

Lubelski Związek Piłki Nożnej ma nowego prezesa

W poniedziałek Lubelski Związek Piłki Nożnej wybierał nowego prezesa na kolejną, czteroletnią kadencję. W szranki stanęli: obecny szef związku Zbigniew Bartnik oraz Krzysztof Gralewski. Wygrał ten drugi, co oznacza, że w LZPN dojdzie do zmiany na szczycie po... 13 latach.

Centrum Historii Sportu w Lublinie już w nowej siedzibie
ZDJĘCIA
galeria

Centrum Historii Sportu w Lublinie już w nowej siedzibie

Są też nowe eksponaty i takie, których wcześniej nie prezentowano publicznie. Jest też dużo pomysłów na to, co w Centrum Historii Sportu ma się dziać. A przez cały maj Centrum można zwiedzać za darmo.

Skrzynia na ziemniaki to nie jest dobra kryjówka przed policjantami

Skrzynia na ziemniaki to nie jest dobra kryjówka przed policjantami

Policjanci w Kurowie pojechali doi jednej z miejscowości w gminie Żyrzyn, po poszukiwanego przez sąd 26-latka. Ten, widząc radiowóz, postanowił się schować. Ale nie wybrał najlepszego schowka.

Noc Kultury 2025: Kto chce być wolontariuszem?

Noc Kultury 2025: Kto chce być wolontariuszem?

7 i 8 czerwca Lublin przyciągnie tysiące widzów, którzy będą mogli zobaczyć już 19 edycję Nocy Kultury. Wielu z nich przyda się pomoc i podpowiedź, gdzie i co zobaczyć. Tu potrzebni będą wolontariusze.

Strażacy w Lublinie mają nowego komendanta. Już oficjalnie
ZDJĘCIA
galeria

Strażacy w Lublinie mają nowego komendanta. Już oficjalnie

Jest strażakiem już 25 lat, a teraz został komendantem komendy miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie.

"Zawsze jest ciężko kiedy przyjeżdżamy do Wrocławia" czyli opinie po wygranej Orlen Oil Motoru nad Betard Spartą

"Zawsze jest ciężko kiedy przyjeżdżamy do Wrocławia" czyli opinie po wygranej Orlen Oil Motoru nad Betard Spartą

Orlen Oil Motor Lublin stoczył zacięty wyjazdowy pojedynek z Betard Spartą Wrocław zakończony zwycięstwem. Jak niedzielne spotkanie podsumowali reprezentanci trzykrotnych mistrzów Polski?

Pavol Stano (Górnik Łęczna): Mieliśmy dużo szczęścia przy nieuznanej bramce dla rywali

Pavol Stano (Górnik Łęczna): Mieliśmy dużo szczęścia przy nieuznanej bramce dla rywali

Górnik Łęczna w niedzielę bezbramkowo zremisował w Opolu z tamtejszą Odrą i zakończył serię zwycięstw na pięciu spotkaniach. Jak starcie podsumowali trenerzy obu drużyn?

Zwłoki w Bugu. Prokuratura czeka na opinie biegłych

Zwłoki w Bugu. Prokuratura czeka na opinie biegłych

W ostatnich tygodniach z Bugu w gminie Janów Podlaski wyłowiono zwłoki pięciu osób. Straż Graniczna podejrzewa, że to migranci. A prokuratura prowadzi pięć postępowań w sprawie „nieumyślnego spowodowania śmierci”.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium