Na Depresję zwaną „chorobą duszy” narażeni są w szczególności ludzie młodzi. Co trzeci nastolatek ma stany depresyjne, nie widzi sensu nauki czy jakiejkolwiek innej aktywności. Ma problemy z koncentracją, normalnym funkcjonowaniem, często izoluje się od otoczenia.
Młodzież rzadko potrafi precyzyjnie określić objawy i nazwać przeżywane emocje. Często podświadomie, słownie komunikuje poczucie odrzucenia „nikt mnie nie kocha, „nikomu na mnie nie zależy”. Przedstawia ujemny obraz własnej osoby „nie dam rady, jestem do niczego”, „nic mi się nie udaje”. W tych wołających o pomoc komunikatach nastolatków, więcej zwykle jest poczucia krzywdy niż poczucia winy.
Trwałe poczucie zmęczenia, ociężałości, smutku, przygnębienia, rezygnacji. Utrata energii, zainteresowań, wewnętrzne napięcie, niepokój, brak apetytu. Rezygnacja z kontaktów ze znajomymi, izolacja, wypowiadanie myśli o braku sensu życia…
to sygnały, których osoby z najbliższego otoczenia nie mogą lekceważyć.
Wychodząc naprzeciw tym powtarzającym się i narastającym sygnałom występowania zjawiska depresji młodzieńczej na terenie Lubelszczyzny, Samorząd Województwa Lubelskiego podjął działania profilaktyczne, wdrażając do realizacji Program Zdrowotny „Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16-17 lat”, jako jeden ze sposobów dotarcia do szerokiego grona i zdiagnozowania uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu województwa lubelskiego.
Podstawowym celem programu było wczesne wykrywanie wśród młodzieży zaburzeń depresyjnych, wzrost umiejętności radzenia sobie ze stresem, upowszechnienie skutecznych metod diagnozowania depresji w grupach ryzyka (młodzież 16-17 lat).
Koordynatorem Programu Zdrowotnego na terenie Województwa Lubelskiego w 2015 roku był Niepubliczny Ośrodek Zdrowia Psychicznego DIALOG, którego zespół terapeutyczny znający problematykę zaburzeń dotykających młodzież w okresie adolescencji: lekarz psychiatra, psychoterapeuta, psychologowie, pedagodzy, pielęgniarki psychiatryczne, dostosował metody i techniki pracy do potrzeb młodego człowieka.
Program zdrowotny ,,Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16-17 lat”, został objęty Honorowym Patronatem Lubelskiego Kuratora Oświaty.
W programie udział wzięli uczniowie ze szkół ponadgimnazjalnych w Chełmie, Okszowie, Włodawie, Krasnymstawie, Zamościu, Hrubieszowie, Tomaszowie Lubelskim, Biłgoraju, Janowie Lubelskim, Białej Podlaskiej, Międzyrzecu Podlaskim, Łukowie, Radzyniu Podlaskim, Parczewie.
Na terenie Chełmszczyzny przebadano 243 uczniów, z czego 119 skierowano
do pogłębionej diagnozy, na terenie Zamojszczyzny 235, z czego do pogłębionej diagnozy skierowano 73, na terenie Białej Podlaskiej 422 uczniów, w tym do pogłębionej diagnozy skierowano 138 uczniów. Wszystkie etapy Programu ukończyło 900 uczniów, biorąc udział w pełnej ścieżce wsparcia edukacyjnego i terapeutycznego.
Informacja o realizacji Programu Zdrowotnego odbiła się szerokim echem w lokalnych środowiskach szkolnych i pedagogicznych.
Dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Chełmie Barbara Baluk oraz pedagog szkolny Iwona Sobieszczuk stwierdziły, iż uczestnictwo uczniów z ich placówki w programie przełożyło się na konstruktywne radzenie sobie młodzieży w sytuacjach problemowych zarówno w środowisku rodzinnym jak i szkolnym.
Decyzję o przystąpieniu uczniów do programu pozytywnie oceniają dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Zamościu Renata Chyrchała oraz pedagog Aneta Antczak podkreślając, że zmiana dotychczasowego funkcjonowania uczniów klas pierwszych czyli przejście z gimnazjum do szkoły ponadgimnazjalnej może być dla dorastającego człowieka trudne a wyposażenie młodych ludzi w wiedzę na temat rozpoznawania niepokojących symptomów pozwoli przeciwdziałać mogącym pojawiać się stanom depresyjnym, minimalizując ich skutki.
Dyrektor Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Międzyrzecu Podlaskich Arkadiusz Stefaniuk oraz psycholog Ewa Bernatowicz stwierdzili, że dzięki przeprowadzonym zajęciom, uczniowie nabyli umiejętności niezbędne do radzenia sobie z obniżonym nastrojem i trudnymi emocjami, które często towarzyszą młodzieży w okresie adolescencji.
Prowadzone w ramach programu zajęcia terapeutyczne, realizowane były przez zespół specjalistów, którzy w pierwszym etapie programu dokonali diagnozy poziomu problemów psychoemocjonalnych, natężenia stresu, symptomów depresyjnych u poszczególnych uczniów. Na podstawie analizy testów psychologicznych zostały sporządzone indywidualne dla każdego ucznia opinie psychologiczne. W drugim etapie programu zespoły terapeutyczne prowadziły zajęcia warsztatowe z uczniami poświęcone depresji.
Uczniowie mieli również możliwość skorzystania z indywidualnych konsultacji ze specjalistą lekarzem psychiatrą.
Młodzież pozytywnie oceniła udział w programie. Doceniła pozyskaną wiedzę jako przydatną nie tylko w okresie dorastania, ale także w życiu dorosłym. Wyraziła zadowolenie z pozyskanych materiałów edukacyjnych oraz drobnych upominków/gadzetów przypominający o udziale w zajęciach.
Kadra prowadząca badania oraz zajęcia w sposób szczególny dziękują młodzieży, rodzicom oraz kadrze pedagogicznej szkół za udział oraz zaangażowanie w realizację programu ,,Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16-17 lat” w roku 2015.
Każdy nastolatek doświadcza w swoim życiu poczucia przygnębienia czy zmęczenia. Często potocznie określa ten stan słowem "depresja". Zdarza się jednak, że są to objawy choroby, zwanej zaburzeniami depresyjnymi, które należą obecnie do najbardziej powszechnych problemów zdrowotnych.
Depresja polega na zmianach nastroju oraz zaburzeniu funkcji biologicznych organizmu człowieka oraz zaburzeniach w sferze myślenia, zachowania i relacji. Choroba ta może mieć podłoże genetyczne lub pojawić się na skutek doświadczenia straty. Kolejne epizody choroby powstają na skutek nagromadzenia stresu, który uaktywnia podatność na chorobę. Stres życiowy jest wtedy podtrzymywany przez depresyjne myśli i działania. Układ nerwowy człowieka działa „na zwolnionych obrotach” zakłócając sen, odbierając apetyt
i energię. Spowolnienie prowadzi do depresyjnych nastrojów
Depresja to choroba. Podobnie jak cukrzyca, czy nadciśnienie tętnicze. Na depresję może zachorować każdy bez względu na wykształcenie, religię czy status materialny. To stan, który wymaga leczenia i nie powinien być przyczyną obwiniania się czy wstydu.
Objawy depresji:
- poczucie ciągłego zmęczenia, ociężałość, utrata energii,
- smutek, przygnębienie, płaczliwość,
- utrata zainteresowań, "nic Cię nie cieszy",
- niechęć do szkoły, wykonywania, codziennych czynności,
- brak zadowolenia z siebie, niechęć do życia,
- pogorszenie pamięci, trudności ze skupieniem uwagi przy czytaniu, oglądaniu telewizji,
- zamartwianie się (o dzień dzisiejszy,
o przyszłość), - unikanie spotkań ze znajomymi,
- uczucie wewnętrznego napięcia, niepokoju,
- wczesne budzenie się, płytki sen lub odwrotnie, trudności z porannym wstawaniem,
- złe samopoczucie rano,
- brak apetytu, chudnięcie,
- zaparcia, zasychanie w ustach,
- bóle głowy,
- bóle różnych grup mięśni,
- myśli samobójcze.
Depresję leczy psychiatra (tak jak kardiolog leczy nadciśnienie). Zgłoś się do lekarza. Jeśli poprosisz
o pomoc szybciej powinna wrócić radość z życia oraz zwyczajna aktywność, którą do tej pory prowadziłeś.
Depresja i co dalej?
Jedną z form leczenia depresji jest farmakoterapia, czyli leczenie lekami. Wykorzystywane jest do regulacji snu i apetytu oraz zwiększania zasobów energii. Energia ta jest niezbędna, aby przezwyciężyć depresję.
Równolegle do leczenia lekami prowadzona jest psychoterapia. Należy nauczyć się kontrolować
i zmieniać wzorce myślenia, działania i tworzenia relacji. Procesy myślowe, rutynowe zachowania
i sposoby utrzymywania związków, które podtrzymują nastrój depresyjny, pozostają pod świadomą kontrolą, dlatego zadaniem terapii jest przekazać nastolatkowi umiejętności zmiany tych czynników.
JAK RADZIĆ SOBIE SOBIE ZE STANAMI depresyjnymi
- Jeśli uważasz, ze zadanie jest niewykonalne podziel je na etapy.
- Planuj przyjemne wydarzenia, które sprawiają Ci przyjemność.
- Codziennie wieczorem przypominaj sobie o przyjemnych doświadczeniach, których doświadczyłeś w ciągu dnia.
- Zaakceptuj to, że nie wszystko musisz umieć zrobić od razu i nie wszystko musisz robić idealnie.
- Staraj się skupiać na pozytywnych aspektach sytuacji, którą uważasz na trudną.
- Często chwal samego siebie za to, co zrobiłeś dobrze.
- Uprawiaj sport – regularne ćwiczenia np. aerobik poprawiają samopoczucie. Zdrowo się odżywiaj. To, co jesz ma wpływ na to jak się czujesz.
- Wykorzystuj metody relaksacyjne bądź wizualizacje, wyobrażając sobie relaksującą sytuację zawsze wtedy, gdy czujesz się spięty.
Depresję leczy psychiatra (tak jak kardiolog leczy nadciśnienie). Zgłoś się do lekarza. Jeśli poprosisz
o pomoc szybciej powinna wrócić radość z życia oraz zwyczajna aktywność, którą do tej pory prowadziłeś.
Depresja i co dalej?
Jedną z form leczenia depresji jest farmakoterapia, czyli leczenie lekami. Wykorzystywane jest do regulacji snu i apetytu oraz zwiększania zasobów energii. Energia ta jest niezbędna, aby przezwyciężyć depresję.
Równolegle do leczenia lekami prowadzona jest psychoterapia. Należy nauczyć się kontrolować
i zmieniać wzorce myślenia, działania i tworzenia relacji. Procesy myślowe, rutynowe zachowania
i sposoby utrzymywania związków, które podtrzymują nastrój depresyjny, pozostają pod świadomą kontrolą, dlatego zadaniem terapii jest przekazać nastolatkowi umiejętności zmiany tych czynników.
,,Profilaktyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży w wieku 16-17 lat” Finansowane ze środków Samorządu Województwa Lubelskiego