

Sporządzanie testamentu to jedna z czynności wykonywana w celu rozdysponowania majątku po śmierci. W polskim prawie dopuszczalne są różne formy testamentu. Między innymi za prawidłowo sporządzony testament uznaje się: testament ustny (w określonych przypadkach), pisemny i notarialny.

Każda z tych form sporządzenia testamentu ma taką samą moc prawną. Jednak w pierwszych dwóch przypadkach istnieje wiele przesłanek do podważenia jego wiarygodności. Dlatego też zaleca się tworzenie, sporządzanie testamentu notarialnego. Pozwala on uniknąć błędów formalnych i zabezpiecza ostatnią wolę spadkodawcy (przed zgubieniem, zawieruszeniem aktu).

Testament notarialny - co to jest i gdzie powstaje?
Testament notarialny jest to forma sporządzenia testamentu w kancelarii notarialnej, lub w obecności notariusza. Ogólnie testament notarialny powinien być sporządzony w kancelarii, ale prawo dopuszcza wyjątki (np. kalectwo czy pobyt w szpitalu), gdzie notariusz może udać się do spadkodawcy.
Sama czynność powstania testamentu notarialnego jest niezwykle prosta. Przede wszystkim osoba sporządzająca testament powinna ustalić, jak chce rozporządzić swoim majątkiem. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na fakt, że w skład spadku wchodzą także długi. Konkretne części majątku należy przypisać odpowiednim osobom, czy to w formie procentowej, czy kwotowej. Wszystkie ustalenia warto spisać na kartce i udać się do notariusza. Finalny testament notarialny sporządzany jest przez notariusza lub jego zastępcę. Wszelkie niejasności wyjaśniane są na tym etapie, tak by spisany testament w pełni odzwierciedlał wolę testatora.
Efektem tych czynności jest powstanie aktu notarialnego, który zostaje odczytany i podpisany przez spadkodawcę w obecności notariusza. Jak wiadomo, z tytułu wykonania takiej czynności konieczne jest uiszczenie odpowiedniej opłaty.
Koszt sporządzenia testamentu notarialnego

Jak każde wykonanie aktu notarialnego wymaga dokonania opłaty. Będą one różne w zależności od rodzaju sporządzanego testamentu:
- testament notarialny zwykły - koszt to około 50 zł netto + VAT,
- testament u notariusza zawierający zapis windykacyjny - koszt około 200 zł netto + VAT,
- testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – koszt około 150 zł netto + VAT,
- odwołanie testamentu - 30 zł netto + VAT,
Każdej osobie, która sporządziła testament, przysługuje prawo do jego wypisu, nieograniczoną ilość razy. Koszt wypisu wynosi około 6 zł netto + VAT za każdą rozpoczętą stronę.
Dodatkowe opłaty pojawiające się przy tworzeniu testamentu notarialnego mogą wynikać z takich zdarzeń jak:
- sporządzenie testamentu poza kancelarią w porze dziennej,
- sporządzenie testamentu poza kancelarią w porze nocnej.
Więcej informacji na temat kosztów sporządzenia testamentu notarialnego można uzyskać bezpośrednio w kancelarii. Notariusz (Kraków) udzieli wszelkich niezbędnych informacji i pomoże przygotować testament notarialny, zapewniając indywidualne podejście do każdej sprawy.
Kancelaria notarialna - co się dalej dzieje z testamentem?

Oryginalne zapisy testamentu ostatniej woli spadkodawcy zostają w kancelarii notarialnej. Notariusz i jego kancelaria notarialna ma obowiązek zadbać o jego przechowywanie przez 10 lat. Po upływie tego czasu są one przekazywane do archiwum właściwego sądu rejonowego.
Można także dodatkowo złożyć wniosek o rejestrację dokumentu w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Pomimo iż nie jest on obowiązkowy warto to zrobić - bardzo ułatwia odnalezienie testamentu w późniejszym czasie. Notarialny Rejestr Testamentów dostępny jest tylko dla notariuszy.
Sporządzenie testamentu u notariusza daję gwarancję niejawności aż do momentu śmierci testatora. Mimo to w każdej chwili osoba spisująca testament ma możliwość jego zmiany (tak samo jak testament własnoręczny) lub odwołania.
Podważenie testamentu notarialnego

Jak każdy dokument urzędowy (akt notarialny) może posiadać błędy, które mogą skutkować nieważnością testamentu. Wady oświadczenia woli dotyczyć mogą jednakowo testamentu notarialnego i własnoręcznego - zalicza się do nich:
- Przesłanka, że testament został sporządzony w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (stan upojenia alkoholowego, choroba psychiczna).
- Pozorność (np. w sytuacji, gdy strony zgadzają się na zawarcie umowy dla pozoru, np. w celu zmylenia osób trzecich).
- Groźba - okoliczność, gdy testament był sporządzony pod przymusem.
- Błąd, w tym podstęp - uzasadniający przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu tej treści.
Do zadań notariusza należy także weryfikacja tożsamości testatora oraz sprawdzenie, czy obecny stan i okoliczności nie wyłączają spadkodawcy ze zdolności do czynności prawnych. Obowiązkiem notariusza jest także zadbanie, by dokument nie posiadał jakichkolwiek wad formalnych czy omyłek pisarskich.
Testament sporządzony w formie notarialnej jest bardzo trudny do podważenia. By tego dokonać, należy posiadać bardzo mocne dowody. Bardzo często próby unieważnienia testamentu pojawiają się w momencie rozpisania spadku na osoby niezwiązane z rodziną.
Podsumowanie
Spisanie testamentu u notariusza daje nam gwarancję na rozdysponowanie majątkiem według naszej woli. Bez względu na to, co uważają inni. Spisanie testamentu w formie aktu notarialnego jest także zabezpieczeniem przed dostaniem się np. naszego domu w niepowołane ręce.
Należy pamiętać, że testament notarialny jest dokumentem, który posiada zgodną z prawem formę i ma prawidłowo sformułowane zapisy, dzięki którym nie ma wątpliwości co do przekazania majątku konkretnej osobie - zwłaszcza jeśli jest ona spoza rodziny.
