W czwartek w miejscowości Kaplonosy Kolonia we włodawskiej gminie Wyryki odsłonięto kamień pamięci w miejscu pochówku zamordowanych w 1943 r. przez hitlerowców około 70 Żydów.
Inicjatorem przedsięwzięcia była warszawska Fundacja „Pamięć, Która Trwa”.
- Z relacji żyjących jeszcze świadków wynika, że to nie byli Żydzi spędzeni na egzekucję z konkretnych miejscowości – mówi Andrzej Ćwirta, wójt gminy Wyryki. – Ukrywali się na bagnach poza ludzkimi siedzibami. Niemcy o tym się dowiedzieli i zarządzili obławę. Zatrzymanych rozstrzelali na skraju bagniska.
Poza szefami Fundacji w uroczystości wziął udział Michael Schudrich, naczelny rabin Polski, ks. biskup Mieczysław Cisło z Archidiecezji Lubelskiej, władze samorządowe powiatu i gminy, mieszkańcy wsi, uczniowie z ZSZ nr 1 i II LO we Włodawie oraz kilkudziesięcioosobowa grupa młodzież z Izraela.
Fundacja została założona, by utrwalać pamięć o wspólnej historii Polaków i Żydów.
- Utworzenie Fundacji “Pamięć, Która Trwa” pozwoliło nam docierać do wielu nieznanych i niemal zapomnianych miejsc i ludzi , świadków Holocaustu – mówi jej prezes Zbigniew Niziński. - Odnajdujemy nieoznakowane groby Żydów pomordowanych podczas II wojny światowej, w tym groby masowe, które upamiętniamy pomnikami. Na bieżąco powstaje dokumentacja tych miejsc. Działania te prowadzimy we współpracy z Komisją Rabiniczną d.s. Cmentarzy Naczelnego Rabina Polski.
Fundacja organizuje też wystawy, prelekcje, ratuje zachowane macewy, oprowadza grupy i organizuje biegi po miejscach pamięci oraz niesie pomoc materialną i emocjonalną coraz większej liczbie osób, których rodziny zginęły za pomoc Żydom podczas Holocaustu.
W ramach tych przedsięwzięć współpracuje z Kancelarią Prezydenta RP, Towarzystwem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata i Stowarzyszeniem “Dzieci Holocaustu“ oraz Izraelskim Instytutem Pamięci Narodowej Yad Vashem.
Tylko na Lubelszczyźnie upamiętniła dziesiątki miejsc pochówku pomordowanych Żydów, między innymi w takich miejscowościach, jak Rozwadówka, Dzierzkowice Podwody, Trzydnik Duży, Liszno, Osowa, Klementowice, Podedwórze, Zakrzówek, Józefów, Andrzejów, czy Urszulin.