Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Historia

23 lutego 2025 r.
20:05

Kinematografia w Lublinie. Gdzie nasi rodzice chodzili oglądać filmy

Autor: Zdjęcie autora MG

W szczytowym okresie (lata 60. XX w.) w Lublinie funkcjonowało 16 kin. Do kultowych, które pamiętają całe pokolenia należą nie istniejące już: „Kosmos”, „Robotnik”, „Wyzwolenie” czy „Staromiejskie”. Zobaczmy, jak wyglądały te legendarne miejsca.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Pierwsza pokaz filmowy w Lublinie odbył się w styczniu 1899 roku w gmachu Teatru Wielkiego (dzisiejszy Teatr im. Juliusza Osterwy) przy ulicy Narutowicza. Nowa rozrywka bardzo przypadła do gustu lublinianom. Do legendarnych kin tego okresu należą: Rialto, Corso i Apollo.

Na przełomie lat 50. i 60. swój drugi okres świetności przeżywało przedwojenne kino Apollo, któremu nadano nową nazwę – Wyzwolenie. Stało się ono nieoficjalnym salonem kulturalnym miasta. Na widowni regularnie pojawiała się lubelska elita: znani lekarze, dziennikarze, aktorzy, literaci, a na scenie zaś gościły najatrakcyjniejsze zespoły rozrywkowe. W repertuarze kina znajdowały się najnowsze i najlepsze filmy, zwłaszcza dzieła odkrywanej wówczas w Polsce kinematografii francuskiej czy twory włoskiego neorealizmu.

Pod koniec lat 50. rozpoczęto budowę kina Kosmos, które miało stać się wizytówką Lublina. Kosmos był kinem dosyć nowoczesnym, posiadał największą liczbę miejsc, która w szczytowym okresie wynosiła 800 foteli.

Inne z przedwojennych kin, które wyświetlały filmy także i po wojnie, to kina Robotnik (przy ul. 1 Maja 31, przemianowane z Venus) i Gwiazda. To ostatnie zyskawszy status ,,kina szkolnego” serwowało uczniom liczne filmy oświatowe.  Zdarzało się jednak, że wyświetlano w Gwieździe – nie objęte oficjalną dystrybucją – przedwojenne perełki polskiego filmu z Jadwigą Smosarską, Hanką Ordonówną, Eugeniuszem Bodo czy Mieczysławą Ćwiklińską w rolach głównych.

Niewielkie kino mieściło się także przy placu Łokietka, w sali konferencyjnej ratusza, przez co nosiło nazwę Ratusz. Kameralna atmosfera tego miejsca przyciągała głównie osoby starsze, zwłaszcza ze środowiska inteligenckiego, które żywo uczestniczyły w dysputach działającego tu dyskusyjnego klubu filmowego.

Kino powstało także na nowo wybudowanym osiedlu Mickiewicza. Grażyna – tak nazwano nowy przybytek X Muzy – pierwotnie była barakiem, w którym mieściła się stołówka i świetlica ekip budowlanych. Kinem kierował operator Mieczysław Gruszczyński, który wcześniej przez kilka lat wędrował po Lubelszczyźnie z przenośnym aparatem projekcyjnym.

Istniało w Lublinie także kilka tzw. kin zakładowych (prowadzonych przez zakłady pracy). Takie kino miała lubelska cukrownia przy ul. Krochmalnej oraz Fabryka Samochodów Ciężarowych (FSC). Pierwsze nazywało się Kryształ, drugie – Przyjaźń, a łączył je dzielnicowy charakter – miejscowa publiczność niechętnie odnosiła się do kinomanów z innych części miasta.

Trzy kina zakładowe mieściły się w Śródmieściu. Niewielkie kino Lex, rezydujące w sali konferencyjnej Prokuratury Wojewódzkiej przy ul. Okopowej, popularnie zwane „przy prokuraturze”, kino Gwardia w gmachu Komendy Wojewódzkiej MO przy ul. Narutowicza oraz kino Grunwald w sali widowiskowej Domu Żołnierza przy ul. Żwirki i Wigury.

Jedynym kinem z szerokim, panoramicznym ekranem było kino Koziołek, które mieścił o się w dzisiejszym budynku Lubelskiej Spółdzielni Spożywców Społem na rogu Lubartowskiej i al. Tysiąclecia.

Oprócz stałych kin istniały w Lublinie dwa letnie. Pierwsze powstało w miejsce kina Lex, a zajmowało dziedziniec na tyłach gmachu prokuratury przy ul. Okopowej.Drugie kino letnie o nazwie Ryś znajdowało się na tyłach Sądu Rejonowego. Drewniane ławki stały tu na trawie wśród modrzewi, ekran i kabina projekcyjna usytuowane były od strony budynku Izby Skarbowej (wykorzystywano tutaj technikę tylnej projekcji, przy której aparat projekcyjny znajduje się z tyłu ekranu).
źródło: Kinematografia w Lublinie (1945 – 1989), Joanna Stachyra.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

A ja palę faję…
Giełda Staroci w Lublinie
galeria

A ja palę faję…

…a konkretnie Popularne  i Giewonty, a nawet radzieckie papierosy Orbita. Tak, to nieprawdopodobne, ale na jednym ze stoisk sprzedawczyni oferowała stare polskie i radzieckie papierosy, w oryginalnych, zamkniętych opakowaniach.

Wielkie serce, puste konto

Wielkie serce, puste konto

66-latka z gminy Milanów straciła ponad 11 tys. złotych po tym, jak wypełniła formularz zgłoszeniowy dotyczący inwestycji finansowej, która miała pomóc ludziom potrzebującym. Kobieta dokonała wpłaty i oczekiwała na weryfikację.

Prawie komplet kibiców obejrzał porażkę Motoru z Cracovią
ZDJĘCIA KIBICÓW
galeria

Prawie komplet kibiców obejrzał porażkę Motoru z Cracovią

Czwarty raz z rzędu wszystkie bilety na domowy mecz Motoru zostały wyprzedane. Tym razem 14777 osób obejrzało spotkanie beniaminka z Lublina przeciwko Cracovii. Niestety, tym razem kibice opuszczali stadion rozczarowani, bo punkty pojechały do Krakowa. Sprawdźcie nasze fotki z meczu.

Każda seria ma swój koniec. Górnik Łęczna zaledwie zremisował w Opolu z Odrą

Każda seria ma swój koniec. Górnik Łęczna zaledwie zremisował w Opolu z Odrą

Koniec zwycięskiej passy Górnika Łęczna. W niedzielę podopieczni trenera Pavola Stano nie zdołali strzelić gola Odrze Opole na jej terenie i wracają na Lubelszczyznę bogatsi o tylko jeden punkt

Pola zwyciężyła w międzynarodowym konkursie skierowanym dla dzieci z implantacją ślimakową

Pola z Lublina udoskonala implanty ślimakowe – i zdobywa świat

Dla 9-letniej Poli z Lublina implanty ślimakowe nie mają żadnych tajemnic. W ostatnim czasie dziewczynka wymyśliła jak je ulepszyć, przez co zdobyła uznanie w międzynarodowym konkursie.

ilustracyjne

Czeka nas kolejna noc przymrozków

W nocy z sobotę na niedzielę na termometrach można było zobaczyć temperatury na minusie. Niestety, dzisiaj może być podobnie.

zdjęcie ilustracyjne

Policjant po służbie zatrzymał złodzieja alkoholu. 33-latek zapłacił mandat

Nerwowe zachowanie 33-latka zwróciło uwagę policjanta z wydziału kryminalnego, który po służbie zauważył mężczyznę ukrywającego alkohol. Okazało się, że towar został skradziony ze sklepu. Sprawca został ukarany mandatem w wysokości 500 złotych.

Pobił i okradł kolegę. Może posiedzieć 15 lat

Pobił i okradł kolegę. Może posiedzieć 15 lat

64-letni mieszkaniec gminy Biłgoraj padł ofiarą brutalnego rozboju. Sprawcą okazał się jego 50-letni znajomy, który w przeszłości był już karany za podobne przestępstwa. Mężczyzna został zatrzymany przez policję i tymczasowo aresztowany.

Zana robi mały krok do przodu. Jest decyzja środowiskowa, kiedy ruszą prace?

Zana robi mały krok do przodu. Jest decyzja środowiskowa, kiedy ruszą prace?

Ulica Tomasza Zana w Lublinie od lat domaga się remontu. Właśnie została wydana pozytywna decyzja środowiskowa. To oznacza, że już niedługo może ruszyć cały proces przebudowy. Kiedy dokładnie?

Wielkie testowanie w Helium Club
Foto
galeria

Wielkie testowanie w Helium Club

Co tydzień w Helium Club odbywają się imprezy, które przyciągają tłumy. Kusi ich dobra muzyka, atmosfera i temat przewodni imprezy. Ostatnio odbyła się impreza - Taste The Music. Jak zwykle była to niezapomniana noc. Jeśli nie wierzycie, to zapraszamy do naszej fotogalerii. Zobaczcie, jak się bawi Lublin.

Czy Trybunał Koronny w Lublinie odzyska dawny blask? Historia Trybunału na zdjęciach
Foto
galeria

Czy Trybunał Koronny w Lublinie odzyska dawny blask? Historia Trybunału na zdjęciach

Wiele ostatnio się mówi o przywróceniu blasku Trybunałowi Koronnemu w Lublinie, który jest symbolem Starego Miasta i jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków w Lublinie. Zobaczmy, jak na przestrzeni lat zmieniał się wygląd Trybunału Koronnego w Lublinie.

Nowa inwestycja przy Nałęczowskiej zmieni obraz dzielnicy? Temat wróci do Rady Miasta, bo 20 miejsc parkingowych to za mało

Nowa inwestycja przy Nałęczowskiej zmieni obraz dzielnicy? Temat wróci do Rady Miasta, bo 20 miejsc parkingowych to za mało

Ulica Nałęczowska w Lublinie czeka na duże zmiany. W rejonie skrzyżowania z Aleją Kraśnicką planowana jest budowa nowoczesnego kompleksu z wysokimi wieżowcami, przestrzeniami usługowymi i placem miejskim. Inwestorzy podkreślają, że projekt odpowiada na realne potrzeby miasta i będzie korzystny dla jego rozwoju. Decydować będzie Rada Miasta.

Z Lublina na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Z Lublina na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Sławosz Uznański-Wiśniewski to drugi Polak, który poleci w kosmos i pierwszy, który trafi na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Co tam będzie robił? A na przykład testował specjalny hełm do sterowania komputerem za pomocą myśli. Hełm, który powstał w Lublinie. – Dziś nasz sprzęt znajduje się na stałym wyposażeniu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a my jesteśmy w trakcie realizacji naszego pierwszego, w pełni samodzielnego eksperymentu w ramach polskiej misji IGNIS – mówi dr Dariusz Zapała z firmy Cortivision, która stworzyła innowacyjny hełm dla polskiego astronauty

Remis byłby najuczciwszy - ocenia mecz z Cracovią trener Motoru

Mateusz Stolarski (Motor Lublin): Nie wygrywa się spotkania za to, że ma się piłkę

Motor w sobotni wieczór musiał uznać wyższość Cracovii. „Pasy” wygrały w Lublinie 1:0. Jak szkoleniowcy obu drużyn oceniają spotkanie?

Kopalnia w Bogdance wydobywa węgiel najtaniej w kraju

Węgiel z Bogdanki na Ukrainę, czyli co dalej z lubelską kopalnią

– Po zakończeniu wydobycia węgla chcemy nadal być silnym przedsiębiorstwem przemysłowo-energetycznym – mówił na Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach wiceprezes ds. rozwoju Lubelskiego Węgla „Bogdanka” Sławomir Krenczyk. Sporą szansą na zbyt węgla z Bogdanki może być rynek ukraiński.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium