Kiedy w spiżarni kończyły się zapasy, na lubelskich talerzach pojawiały się proste dania, które zapowiadały nadchodzący post. Lemieszka, pazibroda, śledź z pieczonym ziemniakiem, żur z grzybami skłaniały ku ascezie, ale pozwoliły rozkoszować się wybornym smakiem. Były dowodem na to, że mniej znaczy więcej także na talerzu. Oto 10 słynnych dań regionalnych, które najlepiej smakują na przednówku
Przednówek w lubelskiej kuchni zwiastował nadchodzący post. Powoli kończyły się zapasy ziemniaków i warzyw, z mięs w spiżarce wisiała słonina. Do gry wchodziła mąka i kasze, suszone grzyby oraz kiszona kapusta, ogórki, jabłka. Proste dania potrafiły zachwycić smakiem. Chleb smakował jak chleb, kapusta jak kapusta, śledź jak śledź, ziemniaki jak ziemniaki.
Babka ziemniaczana
Składniki: 1,5 kg ziemniaków, 30 dag cebuli, 20 dag boczku, 3 jaja, 3 łyżki mąki, 4 łyżki oleju, bułka tarta, majeranek, kminek, sól, pieprz.
Wykonanie: obrać ziemniaki. Połowę zmiksować, połowę zetrzeć na drobne wiórki, włożyć do dużej miski i wymieszać. Posiekaną cebulę, boczek i drobno pokrojone pieczarki udusić na oleju. Do ziemniaków wbić jaja, wsypać 3 czubate łyżki mąki i wymieszać. Na koniec dodać uduszone pieczarki, łyżkę majeranku, sól, pieprz i ewentualnie inne przyprawy. Dużą formę wysmarować tłuszczem, obficie obsypać tartą bułką i wypełnić masą ziemniaczaną. Piec 2 godziny w temp. około 150°C.
Gołąbki z tartych ziemniaków
Składniki: główka kapusty, 2 kg ziemniaków, 1 cebula, 2 łyżki masła lub smalcu, 1 jajko, 200 g kaszy jęczmiennej drobnej, 200 g kaszy manny, 1 łyżka soli, 1 łyżeczka pieprzu.
Wykonanie: sparzyć główkę kapusty, ziemniaki zetrzeć na tarce, wcześniej zaparzyć kaszę. Do starych ziemniaków dodać jajko, cebulę, sól, pieprz i zaparzoną kaszę. Wyrobić ciasto. Przygotowane ciasto zawijamy w liście kapusty i układamy w garnku. Zalewamy wrzącą wodą. Gotujemy 1,5 godz. na wolnym ogniu. Gołąbki podawać z tłuszczem lub sosem grzybowym.
Lemieszka
Składniki: kilogram ziemniaków, 10 dag mąki, sól, pieprz, 15 dag słoniny, 1 cebula.
Wykonanie: ziemniaki obrać, ugotować, odlać wodę do drugiego naczynia. Wlać do ziemniaków 2 szklanki. Powoli sypać mąkę ubijając ziemniaki, wstawić na mały ogień, prażyć kilka minut. Na patelni stopić słoninę, podsmażyć z cebulą, doprawić solą z pieprzem. Wyłożyć lemieszkę na półmisek, na środku zrobić chochlą dołek, wlać omastę. Nabierać łyżką lemieszką, maczać w omaście. Można popijać śmietaną.
Pazibroda
Składniki: 10 ziemniaków (średnich), 1 główka kapusty, 3 łyżki smalcu, 3 łyżki mąki, 40 dag boczku (skwarki), 1 cebula, pół litra śmietany wiejskiej lub 22%, ulubione przyprawy do smaku.
Wykonanie: ziemniaki z kapustą podzieloną na części gotować do miękkości, lekko posolić. Odlać wodę, dodać zasmażkę przygotowaną ze smalcu i mąki, utłuc na ogniu.
Na patelni podsmażyć 3 łyżki śmietany z drobno pokrojoną cebulą, dodać do ziemniaków z kapustą. Dodać resztę śmietany i skwarki usmażone z boczku, wszystko wymieszać. Dodać soli i przypraw do smaku. Należy pilnować, aby potrawa się nie przypaliła. Podawać bardzo gorącą.
Placki z kaszy gryczanej
Składniki: 25 dag kaszy gryczanej 1,5 l wody, sól, 1 łyżka oleju, 3 jajka, 4 ząbki czosnku, 20 dag suszonych grzybów, 10 dag masła, sól, pieprz, olej.
Wykonanie: ugotowaną kaszę ostudzić. Wymieszać z jajkami, przyprawić do smaku solą i pieprzem. Formować placki i usmażyć na gorącym oleju. Grzyby namoczyć, posiekać, obsmażyć na maśle z czosnkiem. Przyprawić solą i pieprzem, ułożyć na gorących plackach.
Placki z kapusty i ziemniaków
Składniki: 1 główka białej kapusty, kilka ziemniaków, 1 cebula, kilka łyżek bułki tartej, olej, sól, pieprz, olej na smażenie.
Wykonanie: kapustę ugotować i zemleć. Ugotowane ziemniaki utłuc w garnku, dodać zeszkloną cebulę i kapustę. Dokładnie wymieszać, doprawić solą z pieprzem. Formować okrągłe placki, obtaczać w bułce tartej i smażyć na rumiano z obu stron.
Placki z lemieszki
Składniki: kilogram kartofli, 1 1/2 szklanki mąki pszennej, po pół łyżeczki suszonej natki pietruszki, liści selera, bazylii, sól i pieprz.
Wykonanie: obrane kartofle zalać wrzącą wodą, posolić, ugotować i odcedzić. Gorące posypać przyprawami, równomiernie przesypać mąką. Potem dokładnie wytłuc tłuczkiem drewnianym, aż tłuczek będzie się umywał do czysta. Po przestudzeniu formować placuszki, smażyć na rozgrzanym smalcu z obu stron na rumiany kolor.
Smażone śledzie marynowane
Składniki: 75 dag świeżych śledzi, sól, cebula, mąka, olej do smażenia. Na marynatę: szklanka octu winnego, 3 plasterki świeżego imbiru, 2 listki laurowe, 5 goździków, 5 ziaren ziela angielskiego, 10 ziaren gorczycy, sól, pieprz.
Wykonanie: odfiletowane śledzie oprószyć solą i pieprzem. Cebulę pokroić w cienkie plasterki. Filety obtaczać w mące, smażyć z obu stron na złoty kolor. Ocet zagotować ze szklanką wody i przyprawami. Śledzie układać warstwami w szklanej salaterce, przekładając je cebulą. Zalać gorącą zalewą. Wystudzić. Podawać z gorącymi kartoflami.
Zalewajka
Składniki: kilogram ziemniaków, 15 dag słoniny, 1 łyżka oleju, 2 duże cebule, 6 ząbków czosnku, 6 suszonych prawdziwków, butelka białego barszczu, majeranek, pieprz, sól, świeży korzeń chrzanu.
Wykonanie: na patelni stopić słoninę z posiekaną cebulą. Do garnka wlać 1, 5 litra wody, wrzucić pokrojone ziemniaki, ugotować, dodać słoninę z cebulą, starty chrzan, namoczone grzyby i przyprawy, wlać biały barszcz. Po 10 minutach zastrugać chrzanu.
Żur grzybowy
Składniki: 2 szklanki zakwasu, 6 suszonych podgrzybków lub borowików, 1,5 litra wody, 1 listek laurowy, 3 ziarna ziela angielskiego, 6 ziaren pieprzu, 1 cebula.
Wykonanie: grzyby namoczyć na noc. Następnego dnia pokroić na kawałki, wrzucić do garnka, zalać wodą, dodać przyprawy. Gotować pół godziny. Wlać zakwas, zagotować. Rozlać do talerzy, do każdej porcji wlać łyżkę oleju. Można omaścić podsmażoną cebulką.