Nie przenoście nam pomnika

Władze miasta i firma Arkady chcą przenieść pomnik ku Czci Ofiar Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej. Tam, gdzie teraz stoi, spółka planuje zrobić parking podziemny, postawić galerię handlową, wyremontować budynek dawnej kawiarni oraz dobudować skrzydło do Ratusza. Gdy ujawniono te plany, wybuchła awantura. Po negocjacjach żydowska gmina wyznaniowa z Warszawy rozważa pomysł przeniesienia i ustawienia pomnika obok jesziwy przy ul. Lubartowskiej (wcześniej miasto proponowało również teren pod Zamkiem, w miejscu b. getta – red.). Zdawało się, że porozumienie jest bliskie.
Tymczasem wczoraj przyszła wiadomość, że w pomniku jest urna z ziemią i prochami Żydów z miejsc ich kaźni na Lubelszczyźnie. Umieszczono ją w 1963 roku podczas ustawiania pomnika. Napisał o tym w otwartym liście Morris Wajsbrot, świadek wydarzenia oraz prezes New Lubliner & Vicinity Society, grupującego w USA lubelskich Żydów. Skrytykował pomysł przenosin pomnika.
– Nic nie wiedzieliśmy o prochach. O liście dowiedzieliśmy się od was, czekamy na szczegóły – rozkłada ręce Tomasz Rakowski, rzecznik prasowy prezydenta Lublina.
– Zawsze uważaliśmy, że pomnik jest symbolicznym upamiętnieniem pomordowanych. W dodatku ustawionym w innym miejscu niż chcieli Żydzi – mówi Halina Landecka, wojewódzki konserwator zabytków.
Zdziwiona jest też żydowska gmina wyznaniowa. – Jeśli w pomniku jest urna z prochami, to sytuacja robi się bardzo skomplikowana. Być może zbyt pochopnie chcieliśmy zgodzić się na przeniesienie obelisku. Trzeba sprawdzić, co dokładnie zawiera urna. Generalnie ekshumację robi się w wyjątkowych sytuacjach. Zgodę będzie musiał wydać naczelny rabin Polski – Piotr Rytka-Zandberg z żydowskiej gminy wyznaniowej zapowiada konsultacje m.in. z Żydami z Lubelszczyzny mieszkającymi w Izraelu. Niewykluczone że inwestycja spółki Arkady opóźni się.