Od 1 kwietnia 2016 roku będzie można składać wnioski o wypłatę pieniędzy z programu Rodzina 500 plus.
Kto otrzyma świadczenie?
Program „Rodzina 500 plus” zakłada, że świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł na drugie i kolejne dziecko otrzyma każda rodzina, bez względu na dochody.
W przypadku rodzin z jednym dzieckiem trzeba będzie spełnić kryterium dochodowe – 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł w przypadku dzieci z niepełnosprawnością.
Świadczenie na dzieci niepełnosprawne wypłacane będzie do ukończenia przez nie 25. roku życia. Wliczane też będą dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności – w sytuacjach, gdy w związku z nią przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna.
Świadczenie będzie wypłacane do ukończenia przez dziecko 18 lat. Wniosek będzie trzeba składać raz w roku, w miejscu zamieszkania.
Czy kryterium dochodowe ulegnie zmianom?
Pierwsza weryfikacja, podczas której kryterium zostanie zwiększone, planowana jest na 1 października 2019 r. Być może jeszcze wcześniej zmieniona zostanie kwota samego świadczenia, którą Rada Ministrów będzie mogła podnosić w oparciu o wskaźniki wzrostu inflacji.
Czy świadczenie będzie opodatkowane?
Nie będzie ono podlegać opodatkowaniu. Nie będzie też wliczane do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego, świadczeń rodzinnych czy dodatków mieszkaniowych.
Kto może pobierać świadczenie?
Świadczenie pobierać będą rodzice (jeśli dziećmi opiekują się oboje rodzice, świadczenie otrzyma tylko jedno z nich), opiekunowie prawni lub opiekunowie faktyczni dziecka. Jeśli rodzice są po rozwodzie lub mieszkają oddzielnie, pieniądze otrzyma to, które z dzieckiem zamieszkuje i na którego utrzymaniu dziecko się znajduje.
500 zł otrzymywać będą także rodziny dzieci adoptowanych – na takich samych zasadach, jak w przypadku dzieci biologicznych.
Kto otrzyma świadczenie, jeśli rodzice dziecka rozwiedli się i mają prawo do opieki naprzemiennej?
Świadczenia zostaną podzielone na rodziców. Jeśli każde z rodziców zajmuje się dzieckiem przez dwa tygodnie w miesiącu, świadczenie zostanie podzielone na pół. W innym przypadku gotówka będzie dzielona proporcjonalnie do czasu opieki nad dzieckiem.
Co stanie się, gdy pierwsze dziecko osiągnie pełnoletność?
Dziecko do 25. roku życia mieszkające z rodzicami będzie uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Młodsze rodzeństwo w takim przypadku będzie mogło otrzymać 500 zł tylko wtedy, gdy dochód na osobę nie przekroczy 800 zł (1200 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego).
Czy świadczenia będą pobierać rodziny patchworkowe?
Jeżeli rodzina mieszka z dziećmi kobiety/mężczyzny z poprzedniego związku i posiada wspólne dziecko z nowym mężem/żoną, do składu rodziny wliczane będą wszystkie dzieci. Jeśli dzieci z poprzednich związków nie mieszkają z tą rodziną, wspólne dziecko będzie liczone jako jedyne.
Czy świadczenie otrzymają cudzoziemcy?
Świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwać rodzinom, które pobierają analogiczne świadczenie za granicą. Pieniądze będą mogli za to otrzymywać cudzoziemcy, którzy przebywają w Polsce w oparciu o zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie, gdzie konieczne są wysokie kwalifikacje oraz osoby legitymujące się kartą pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. W ich przypadku warunkiem przyznania świadczenia jest jednak fakt mieszkania w Polsce wraz z rodziną.
Czy świadczenie otrzyma samotny mężczyzna, ojciec kilkorga dzieci z różnymi kobietami?
Otrzyma tylko w przypadku, gdy sprawuje opiekę nad dziećmi (na pierwsze, jeśli spełnia kryteria dochodowe, na kolejne – bez względu na dochody). Jeśli dzieci mieszkają ze swoimi matkami, to one będą uprawnione do pobierania świadczeń.
Czy świadczenie otrzyma samotna kobieta, matka dzieci z różnymi mężczyznami?
Otrzyma, ale tylko w przypadku, gdy sprawuje opiekę nad dziećmi (na pierwsze, jeśli spełnia kryteria dochodowe, na kolejne – bez względu na dochody). Jeśli dzieci mieszkają ze swoimi ojcami, kobieta nie będzie uprawniona do pobierania świadczeń.
Kiedy pieniądze otrzyma para żyjąca w związku nieformalnym?
Ustawodawca uważa, że ma wtedy do czynienia z dwoma rodzinami. Jeśli z taką rodziną mieszka dwoje dzieci partnera z poprzednich związków i dwoje dzieci partnerki, to nie mogą oni pobierać świadczenia na czworo dzieci. Ojciec dzieci może pobierać świadczenie na drugie swoje dziecko i na pierwsze, o ile umożliwia mu kryterium dochodowe. Analogiczna sytuacja dotyczy matki dzieci.
Co jeśli niepełnoletnie dziecko zawarło już ślub?
Rodzice, których dziecko zawarło już związek małżeński (może to zrobić w wieku 17 lat lub wcześniej, jeśli zgodzi się na to sąd) nie otrzymają świadczenia z programu 500 plus. Świadczenia nie otrzyma też rodzina, jeśli dziecko samo jest uprawnione do świadczenia na własne dziecko.
Czy samotna matka otrzymam świadczenie na pierwsze dziecko?
Świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko osobie samotnej nie zostanie przyznane, jeśli na rzecz dziecka nie zostały ustalone alimenty, chyba że drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone lub sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
Co jeśli dziecko mieszka w internacie?
Świadczenie nie przysługuje na dziecko mieszkające w instytucji zapewniającej mu całodobowe utrzymanie, czyli np. w szkole wojskowej, szkole z internatem, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, młodzieżowym ośrodku wychowawczym.
W jaki sposób będą wypłacane świadczenia?
Świadczenie będzie można odbierać osobiście, ale przede wszystkim przekazywane będzie ono przelewem na konto lub przekazem pocztowym.
Jak często będzie trzeba składać wnioski o przyznanie świadczenia?
Wnioski będzie trzeba składać raz w roku. Po złożeniu wniosku rodzice otrzymają prawo do pobierania świadczeń przez rok liczony od 1 października do 30 września. Dotyczy to jednak tylko wniosków kolejnych. Pierwsze przyznane świadczenie (czyli to, o które będzie można aplikować od 1 kwietnia) będzie ważne dłużej, bo aż do 30 września 2017 roku. Dzięki temu rodzice nie będą musieli składać dwóch wniosków w przyszłym roku, kiedy program wejdzie w życie.
Kiedy ruszy wypłata świadczeń?
Nabór wniosków ruszy 1 kwietnia. Osoby, które złożą je w ciągu pierwszych trzech miesięcy, otrzymają świadczenie od 1 kwietnia. Przykładowo: osoba, która złoży wniosek 15 czerwca otrzyma pieniądze z wyrównaniem za kwiecień, maj i czerwiec.
Do programu 500 plus będzie jednak można dołączyć w każdej chwili. W przypadku wniosków złożonych po 1 lipca 2016 r. świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym rodzice złożyli wniosek.
Czy sposób wydawania pieniędzy będzie kontrolowany?
Jeśli urzędnicy otrzymają informacje o tym, że pobierane świadczenia są marnotrawione będą oni mogli przeprowadzić wywiad środowiskowy. Jeśli informacja się potwierdzi, urzędnicy pomocy społecznej mogą zadecydować o zamianie gotówki na pomoc rzeczową (np. jedzenie, ubrania, lekarstwa) lub na formę opłacania usług (np. za przedszkole, naukę języków obcych, czy wakacyjne wyjazdy). (opr. ask)
Rodzina 500 plus. Jak wypełnić wniosek
Najprostsze jest na pewno wypełnienie wniosku na świadczenia na drugie i kolejne dziecko. Musimy wpisać w nim dane osobowe rodzica (m.in. imię, nazwisko, adres zamieszkania, obywatelstwo, numer telefonu) oraz dziecka/dzieci (m.in. imiona i nazwiska, numery PESEL. Jeśli nie został nadany numer dokumentu tożsamości - datę i miejsce narodzin, obywatelstwo i stan cywilny).
Wymienić trzeba będzie też pozostałych członków rodziny: małżonka/partnera, pełnoletnie rodzeństwo do osiągnięcia 25. roku życia (w przypadku niepełnosprawnych dzieci legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności także powyżej tej granicy wiekowej).
Podać należy także, gdzie osoba ubiegająca się o świadczenie opłaca składki zdrowotne (ZUS, KRUS czy inny z systemów np. system wojskowy).
Znacznie więcej informacji podać muszą osoby starające się o otrzymanie świadczenia na pierwsze dziecko. Oprócz właściwego urzędu skarbowego każdego z członków rodziny odpowiedzieć będą oni musieli na pytania dotyczące m.in. tego, czy dochody rodziny wzrosły lub spadły (np. utrata pracy sprawiła, że zmieniły się dochody rodziny, i kryterium dochodowe za ostatnie miesiące uprawnia do pobierania świadczenia na pierwsze dziecko).
Osoby starające się o przyznanie świadczenia muszą też oświadczyć, że wiedzą, komu i na jakich zasadach przysługuje świadczenie (poinformować, czy dziecko nie mieszka poza granicami Polski) oraz potwierdzić, że w przypadku zmiany stanu finansowego czy niepoinformowania urzędu o miejscu zamieszkania pobrane świadczenie będą musiały być zwrócone z odsetkami, a za składanie fałszywych oświadczeń grozi odpowiedzialność karna.
W przypadku ubiegania się o świadczenie na pierwsze dziecko do wniosku trzeba dołączać też oświadczenia o dochodach otrzymywanych z prowadzonego przez rodzinę gospodarstwa rolnego, renty, emerytury i zasiłków kombatanckich, pieniądzach zarobionych poza Polską, alimentach, dietach, ekwiwalentach za deputaty węglowe, pomocy socjalnej, stypendiach (studenckie, doktoranckie, sportowe, szkolne).
Oświadczenia to nie wszystko. Konieczne będzie także dołączenie do wniosku zaświadczeń o dochodach. Nie obowiązują one jedynie osób składających w urzędach skarbowych roczne rozliczenia podatkowe. Osobne dokumenty złożyć będą musiały jednak rolnicy (oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego) oraz rozliczający się zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Dodatkowe dokumenty muszą złożyć także osoby samotnie wychowujące dziecko (o wysokości zasądzonych alimentów), cudzoziemcy (zezwolenia na pobyt i pracę w Polsce) oraz rodzice adopcyjni (dokumenty dotyczące przysposobienia).
Wnioski już dostępne są w internecie, wkrótce udostępniać będą je gminy. Druczki można wypełniać już teraz, ale ich przyjmowanie zacznie się 1 kwietnia.
(opr. ask)