Renta wypadkowa należy się ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy z powodu skutków wypadku w pracy, w drodze do pracy lub z pracy albo z powodu choroby zawodowej.
Renta wypadkowa może być przyznana również wtedy, gdy wypadek przy pracy miał miejsce np. pierwszego dnia ubezpieczenia lub, gdy niezdolność do pracy związana z tym wypadkiem ujawniła się po kilku latach od zajścia zdarzenia. Istotnym warunkiem wymaganym do uzyskania renty wypadkowej jest pozostawanie w ubezpieczeniu wypadkowym w dniu wypadku przy pracy.
Podstawy wymiaru renty
z tytułu niezdolności do pracy i renty szkoleniowej ustala się od przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe lub na ubezpieczenie społeczne. Podstawową różnicą pomiędzy rentą z ogólnego stanu zdrowia a rentą wypadkową jest to, że nie ogranicza się wysokości podstawy wymiaru tej renty do 250 proc.
Dwa warianty
- ZUS wybiera wyliczenie korzystniejsze dla przyszłego świadczeniobiorcy – informuje Małgorzata Korba, rzecznik oddziału ZUS w Lublinie. Renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową wynosi:
● 24 proc. kwoty bazowej,
● po 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
● po 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych,
● po 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista ukończyłby 60 lat, tzw. staż hipotetyczny.
Renty spowodowane wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową zachowują preferencyjny sposób ustalania ich wysokości i nie mogą być niższe niż:
– 60 procent podstawy wymiaru renty dla osoby częściowo niezdolnej do pracy, czyli takiej, która miała dawną III grupę inwalidzką,
– 80 procent podstawy wymiaru renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, czyli takiej, która miała dawną II grupę inwalidzką oraz
– 100 procent podstawy wymiaru renty dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.
W zależności od stopnia orzeczonej niezdolności do pracy związanej z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ZUS może przyznać rentę z tytułu częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. Może to być renta stała (przy trwałej niezdolności do pracy) lub okresowa (przy okresowej niezdolności do pracy).
Jak uzyskać rentę?
Wniosek o rentę wypadkową może złożyć sam zainteresowany lub jego pełnomocnik za pośrednictwem płatnika składek lub bezpośrednio do organu rentowego.
Do wniosku trzeba dołączyć kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6), dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość zarobków, zaświadczenie o stanie zdrowia na druku ZUS N-9, wywiad zawodowy – druk N-10 oraz:
• protokół ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku przy pracy – jeżeli wypadkowi przy pracy uległ pracownik,
• kartę wypadku – jeśli wypadkowi uległ ubezpieczony inny niż pracownik,
• decyzję właściwego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu choroby zawodowej – gdy o rentę ubiega się osoba, u której stwierdzono chorobę zawodową.
Jeśli wnioskodawca nie przedstawi protokołu powypadkowego, karty wypadku lub decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej, to organ rentowy nie przyzna renty z funduszu wypadkowego.
Renta wypadkowa nie przysługuje także, gdy w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej lub gdy te dokumenty zawierają stwierdzenia bezpodstawne.
Jeśli natomiast w dokumentach występują braki formalne, ZUS niezwłocznie zwraca protokół lub kartę w celu ich uzupełnienia. O niezdolności do pracy i jej związku z wypadkiem orzeka lekarz orzecznik ZUS.
Brak prawa do renty
Nie przysługuje również w sytuacji, gdy ubezpieczony będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.