Przez 524 lata, od 1346 do 1870 roku, Wąwolnica była miastem. Prawa miejskie, jak wiele innych miejscowości, straciła na skutek dekretu carskiego podczas zaborów. Władze gminy zamierzają wrócić do dawnej tradycji i odzyskać prawa.
W ostatnich latach tylko na Lubelszczyźnie prawa miejskie odzyskały: Kamionka w powiecie lubartowskim, Izbica, Goraj, Józefów nad Wisłą i Rejowiec. Ta sztuka nie udała się natomiast Końskowoli, której radni, mimo pozytywnego wyniku konsultacji, złożenie wniosku odłożyli w czasie. Fiaskiem zakończyła się także próba odzyskania praw przez Janowiec, gdzie do podjętej inicjatywy nie byli przekonani sami mieszkańcy gminy.
W związku z tym, że w tym roku będziemy obchodzili okrągłą, 160 rocznicę Powstania Styczniowego, władze wojewódzkie zachęcają lokalne samorządy do ubiegania się o odzyskanie lub nadanie praw miejskich. Gminy otrzymały nawet wstępną ocenę spełnienia wyznaczonych kryteriów. Część z nich postanowiła skorzystać z tej podpowiedzi i wszcząć właściwą procedurę. Na taki krok zdecydowały się choćby władze Wąwolnicy.
– Rozpoczynamy proces odzyskania praw miejskich, które utraciliśmy w 1870 roku. Zawiadomiliśmy już wojewodę, który nasza starania popiera. Przygotowujemy się już do konsultacji społecznych. Myślę, że całą procedurę uda nam się przeprowadzić sprawnie. Zakończy ją złożenie wniosku do MSWiA – mówi Marcin Łaguna, wójt gminy Wąwolnica.
– Wszystkich mieszkańców, którzy obawiają się konsekwencji tej zmiany chciałbym uspokoić. Nie będzie wiązała się ona z żadnymi dodatkowymi obowiązkami po stronie mieszkańców.
Nie musimy zmieniać dowodów osobistych, adresów itp. Prawa miejskie nie oznaczają również wzrostu obciążeń podatkowych – zapewnia wójt.
Jeśli mieszkańcy gminy opowiedzą się za przywróceniem praw dla Wąwolnicy, rozpoczęte przez wójta starania poprą radni, a całość zakończy akceptacja władz centralnych, stolica gminy na mapę miast może wrócić już 1 stycznia 2024 roku. Obecnie Wąwolnicę zamieszkuje ok. 950 mieszkańców, co plasuje ją na 14 miejscu wśród największych miejscowości powiatu puławskiego. Pod względem populacji niewiele ustępuje Janowcowi.
Przypominamy, że Wąwolnica, którą historycznie nazywano Wawelnicą, miastem była przez ponad pół tysiąca lat. Prawa miejskie nadał jej król Kazimierz Wielki w 1346 roku, a odebrał rosyjski car w 1870 roku. Degradacja była karą za poparcie Powstania Styczniowego.