Zapalenie jamy ustnej u dzieci – jak długo trwa i jak je leczyć?

Dlaczego dzieci mają zapalenie jamy ustnej?

Przyczyny zapalenia jamy ustnej u dzieci mogą tkwić zarówno w infekcjach, jak i w czynnikach mechanicznych. Należy pamiętać, że środowisko jamy ustnej jest bezpośrednio narażone na kontakt z różnymi patogenami. Kiedy dziecko włoży do ust brudne palce, zabawkę lub zje nieumyty owoc, przenosi bakterie, wirusy i grzyby, które mogą wywołać zapalenie [1]. Patogeny te mogą również atakować przy osłabionej odporności organizmu. Często dzieci chore na cukrzycę doświadczają zakażenia jamy ustnej. Również zbyt mała ilość składników odżywczych dostarczanych z dietą, w tym witamin i składników mineralnych, niekorzystnie wpływa na układ odpornościowy i sprzyja powstawaniu zapaleń w buzi [1].

Poza tym w jamie ustnej może dojść do podrażnień spowodowanych przez urazy mechaniczne. Dziecko może nie tylko skaleczyć błonę śluzową zabawką, ale także przygryźć np. policzek lub oparzyć się podczas spożywania gorącego pokarmu. Wówczas na miejscu powstałej ranki może rozwinąć się stan zapalny [2]. Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz nieleczona próchnica zębów i choroby przyzębia również sprzyjają powstawaniu zakażenia w jamie ustnej [1].

Jakie są objawy stanu zapalnego jamy ustnej u dzieci?

Najczęściej zapalenie jamy ustnej u dziecka rozpoznaje się, gdy na podrażnionej błonie śluzowej jamy ustnej pojawiają się obrzęk i zaczerwienienie śluzówki oraz nalot włóknikowy. Z ust dziecka może wydobywać się nieprzyjemny zapach, a sam maluch płacze z powodu bólu i pieczenia. Te dolegliwości utrudniają spożywanie pokarmów oraz mówienie [1]. W bardzo ostrych stanach zapalnych może pojawić się gorączka, powiększenie węzłów chłonnych szyjnych oraz ogólnie złe samopoczucie jak przy przeziębieniu [2].

Jak długo trwa zapalenie jamy ustnej u dzieci?

Czas trwania stanu zapalnego jamy ustnej u dzieci zależy od czynnika, który doprowadził do powstania zmian. Zazwyczaj ranki goją się i objawy choroby ustępują w ciągu 7-14 dni. Problemem może być sytuacja aft nawracających, które pojawiają się często i utrzymują ok. 10 dni. Zawsze warto ustalić, co jest powodem powstania stanu zapalnego. Odpowiednio dobrane leczenie może przyspieszyć znikanie zmian i zapobiec ich nawrotom.

Jak leczyć stany zapalne jamy ustnej u dziecka?

Podstawą leczenia zapalenia jamy ustnej jest zwalczanie objawów stanu zapalnego. Takie postępowanie ma poprawić komfort życia dziecka i nie dopuścić do powikłań lub odwodnienia. Dlatego, gdy przy zapaleniu występują objawy infekcji, lekarz może przepisać leki odpowiednie dla rodzaju patogenu, który ją wywołał, np. przeciwgrzybicze lub antybiotyki. Poza tym wskazane może być podawanie dziecku środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych [2].

Jeżeli nie ma konieczności stosowania specjalistycznych leków, wystarczy sięgnąć po dostępne w aptekach bez recepty preparaty do miejscowego stosowania. Mają one właściwości odkażające, przeciwzapalne i uśmierzające ból [2]. Najlepiej wybrać taki, którego aplikacja nie sprawi problemu, np. w formie aerozolu.

Poza tym wskazane jest kontrolowanie higieny jamy ustnej u dziecka. Zaleca się mycie zębów po każdym posiłku oraz płukanie ust płynem odkażającym, który przyspiesza gojenie się podrażnień. Należy wykluczyć z diety pokarmy, które mogłyby zaogniać stan zapalny, czyli produkty słone, kwaśne, pikantne i gorące. Koniecznie trzeba też dbać o to, by organizm dziecka nie uległ odwodnieniu.

By nie dopuścić do nawrotów zapalenia jamy ustnej u dziecka, istotna jest profilaktyka. O prawidłową higienę jamy ustnej należy dbać nawet u niemowląt. Warto również wspierać odporność malucha, podając mu posiłki bogate w witaminę C i witaminy z grupy B. Zbyt mała ilość tych składników odżywczych w organizmie sprzyja powstawaniu bolesnych zmian w jamie ustnej.

Jeżeli stan zapalny jamy ustnej u dziecka ma ciężki przebieg, należy niezwłocznie skonsultować się z pediatrą.

Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb

Bibliografia:

[1] Zagor M. i in., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 18.04.2024)).

[2] Wypych A. i in., Zapalenia jamy ustnej u dzieci, z uwzględnieniem pacjentów w trakcie terapii przeciwnowotworowej. Nowa Medycyna 2007; 1: 13–17.