Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Biała Podlaska

22 października 2023 r.
6:58

Lubelskie. Archeolodzy szukali synagogi. Co znaleźli?

Autor: Zdjęcie autora Ewelina Burda

Żołnierze Wehrmachtu rozebrali wszystko, nawet fundamenty synagogi. Tak wynika z prowadzonych właśnie badań archeologicznych na placu Szkolny Dwór w Białej Podlaskiej. Ale udało się znaleźć kilka zabytków. Najcenniejszy z nich to fragmenty pisma po hebrajsku, prawdopodobnie Tory.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Od kilku dni archeolog Jacek Tkaczyk przygląda się warstwom ziemi w wykopach na placu Szkolny Dwór w centrum miasta. Nieprzypadkowo w tym miejscu, bo kiedyś stała tu żydowska synagoga, najpierw drewniana, a później murowana.

– Już na samym początku prac okazało się, że synagoga została rozebrana w całości, razem z fundamentami. A cegły mogły być wtórnie wykorzystane przez Niemców. Teren wyrównano później gruzem – przyznaje Tkaczyk.

Chociaż wcześniej liczył, że natrafi tu na wiele pozostałości po kulturze żydowskiej. –To tym bardziej przerażające, że Niemcy chcieli wymazać budynek z tego miejsca, z planów miasta, z historii. Wyniesiono wszystko. Nawet fragmentów talerzy nie ma– zauważa badacz. Ale trzy wykopy pozwalają określić dokładną lokalizację synagogi.

– Wiemy, że frontem była zwrócona do placu Wolności. Miała ponad 21 metrów długości. Przy wejściu był przedsionek, dalej sala modlitewna, nieco niżej, zapewne po schodkach się do niej schodziło. Miała 15 metrów długości–precyzuje Tkaczyk.

Pomimo totalnej rozbiórki, kilka perełek udało się odnaleźć. – W czwartek odkryliśmy fragmenty pisma po hebrajsku, możliwe, że Tory. Pobraliśmy je do konserwacji. Spróbujemy je odczytać i zidentyfikować– zapowiada archeolog. – Mamy też podkówkę pod but wojskowy, niemiecki z II Wojny Światowej. Jest bardzo charakterystyczna – zwraca uwagę Michał Grabowski, numizmatyk, który również pracuje przy tych badaniach. Wydobył z ziemi kilka monet.

– Najstarszy jest szeląg pruski Jerzego Wilhelma z 1633 roku. Są też szelągi Jana Kazimierza i monety rosyjskie– wymienia Grabowski. Jego zdaniem, ciekawym znaleziskiem jest plomba tekstylna. – Prawdopodobnie z XVI wieku. Służyła do przywiązywania pakunków. Świadczy o handlu tekstyliami w mieście– zaznacza.

Archeologów zastanawia skąd przy żydowskiej synagodze znalazł się medalik z Matką Bożą. – Przypuszczamy, że ludność cywilna była przez Niemców zmuszona do prac przy rozbiórce synagogi i zapewne ktoś zgubił– sugeruje Tkaczyk.

Badacze będą na placu Szkolny Dwór jeszcze przez kilka dni. – Później zajmiemy się dokumentacją, sprawozdaniem i opracowaniem zabytków oraz ich konserwacją. Pobraliśmy tez fragmenty tynków do badań– zaznacza archeolog.

Na razie, wiadomo, że pierwszą w tym miejscu drewnianą synagogę Żydzi postawili w II połowie XVII wieku. – Ona była posadowiona na podwalinie kamiennej, do której dotarliśmy. Spłonęła w 1825 roku. Rok później stanęła ta murowana. Miała ciekawy styl architektoniczny, bo nawiązywała do architektury pałacowej. Po bokach były wieże alkierzowe– opisuje nasz rozmówca. Przy okazji badań w tym miejscu, archeolodzy natrafili też na inne warstwy typowo miejskie. – Można więc stwierdzić, że teren był zamieszkały od XVII wieku. Są ślady choćby po innych drewnianych konstrukcjach– precyzuje Tkaczyk.

Prace prowadzone są na zlecenie prywatnego właściciela działki. Kiedyś należała ona do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Dotychczas, był tu dziki parking. Na razie nie wiadomo, jakie plany ma właściciel terenu.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Bogdanka LUK Lublin wygrała na wyjeździe z ZAKSĄ Kędzierzy-Koźle 3:0

Bogdanka LUK Lublin pozostaje w grze o półfinał

W drugim meczu ćwierćfinałowym play-off Bogdanka LUK Lublin pokonała ZAKSĘ Kędzierzyn-Koźle 3:1. Tym samym do wyłonienia półfinalisty konieczne będzie trzecie spotkanie, w niedzielę, w Lubinie. Początek o godzinie 14.45

Przemysław Kusiak to jeden z liderów Matematyki

LNBA: Potrzebne będą trzecie mecze

W sobotę rozegrano drugie mecze półfinałowe w Konferencji A. Zwycięstwa odniosły w nich zespoły Patobasket i Matematyki, co oznacza, że do wyłonienia finalistów będą potrzebne trzecie spotkania.

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie
koncert
5 kwietnia 2025, 19:00

Duch Seattle w Lublinie ! Grunge’owy hołd w Zgrzycie

W lubelskiej Fabryce Kultury Zgrzyt w sobotę, odżyje duch Seattle lat 90. Ze sceny popłyną brudne gitarowe brzmienia i chropowate wokale – zupełnie jak w klubach Seattle sprzed trzech dekad. Znów powrócą wspomnienia przy takich utworach jak: „Smells Like Teen Spirit”, „Would”, „Jeremy”, „Alive”, „Black Hole Sun” i innych. To nie będzie zwykły koncert, lecz muzyczna podróż w czasie: w rocznicę śmierci Kurta Cobaina i Layne’a Staleya Lublin odda im szczególny hołd.

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Moto Session 2025: Samochody, pokazy i goście specjalni

Szybkie, drogie i luksusowe. Przerobione i dopieszczone. Plus pokazy stuntu i driftu, czyli dwa dni z motoryzacją w najlepszym wydaniu. W weekend w Lublinie: Moto Session 2025.

Filip Wójcik to kolejny zawodnik, który zostaje w Motorze na następny sezon

Kolejny piłkarz Motoru Lublin podpisał nowy kontrakt

W ostatnich dniach Motor Lublin przedłużył umowy z trzema piłkarzami. Najpierw nowe kontrakty podpisali: Michał Król i Mathieu Scalet, a we wtorek żółto-biało-niebiescy poinformowali, że w klubie zostaje także Filip Wójcik. Wszyscy związali się z beniaminkiem PKO BP Ekstraklasy na kolejny rok.

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.
foto
galeria

Premiera w Teatrze Osterwy: Niewiarygodna historia Małej S.

Trwają przygotowania do sobotniej premiery „Niewiarygodnej historii Małej S.” w lubelskim Teatrze im. J. Osterwy. Będzie to pierwszy – po dłuższej przerwie – spektakl przeznaczony dla najmłodszej widowni.

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi
ZDJĘCIA

"Najważniejszy egzamin w ich życiu". Przyszli adwokaci mierzą się z zagadnieniami prawnymi

Egzamin jest bardzo długi i trudny - mówi przewodniczący komisji. Po studiach i trzech latach aplikacji przyszedł czas na cztery dni egzaminów z różnych zagadnień prawa. W Lublinie rozpoczął się egzamin adwokacki.

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Koniec negocjacji z wykonawcami pierwszej polskiej elektrowni jądrowej

Zakończono negocjacje umowy pomostowej z wykonawcami pierwszej elektrowni jądrowej – poinformował we wtorek premier Donald Tusk. Obecny plan zakłada, że prąd z pierwszej polskiej elektrowni jądrowej popłynie do sieci w 2036 roku.

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS
ZDJĘCIA
galeria

Jaki zawód na przyszłość? Dzień otwarty w ZSChIPS

Cukiernik, optyk, ratownik medyczny, czy klasa psychologiczno-medyczna. Przed nami egzamin ósmoklasisty, a potem wybór szkoły średniej. Zespół Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego zaprosił swoich potencjalnych, przyszłych uczniów.

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji
ZDJĘCIA
galeria

To nie rzemiosło, to sztuka. Najlepsi młodzi fryzjerzy w akcji

Magia i Fantazja – takie było hasło tegorocznej, XIV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Fryzjerskiego „Najlepszy uczeń w zawodzie fryzjer”. Uczestnicy konkursu puścili wodzę fantazji i swoje wyobrażenia przełożyli na włosy modelek.

Łukowskie PEC

Brakuje milionów i nie mogą ruszyć z budową elektrociepłowni. Będzie wniosek

Łukowskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej nie może ruszyć z budową nowej elektrociepłowni, bo oferty firm są droższe niż założony kosztorys. Miasto szuka nowych możliwości w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie
(Nie)Wyparzona Gęba
film

Pisze dla innych, a teraz opowie swoją historię – Igor Jaszczuk w (Nie)Wyparzonej Gębie

Po 25 latach milczenia Igor Jaszczuk wraca na scenę – bez presji wytwórni, za to z wielką autentycznością. Jego najnowszy singiel „Baobab” to nostalgiczna podróż do czasów młodości, spotkań pod drzewem, które stało się symbolem twórczych początków. Artysta, znany jako autor hitów dla innych, zaśpiewa własnym głosem.

Aleksandra Tomczyk

Aleksandra Tomczyk zostaje w Lublinie

Chociaż od dłuższego czasu nie ma jej w składzie MKS FunFloor, to Paweł Tetelewski nie wahał się przedłużyć umowy z Aleksandrą Tomczyk. 30-letnia rozgrywająca podpisała nowy kontrakt, chociaż na razie musi skupić się na leczeniu kontuzji.

Jedną z atrakcji Dnia otwartego na Politechnice Lubelskiej był tunel aerodynamiczny
galeria

Politechnika Lubelska: Informatyka, innowacje i rekrutacja

Był tunel aerodynamiczny i programowanie robotów. Były długopisy 3D i e-oko w inżynierii. A przede wszystkim: była możliwość lepszego poznania uczelni. Jak wyglądał Dzień Otwarty na Politechnice Lubelskiej?

Inspektor Andrzej Mioduna
KADRY

Komendant Wojewódzki Policji w Lublinie ma nowego zastępcę

Inspektor Andrzej Mioduna był komendantem w Janowie Lubelskim i w Zamościu. Teraz objął stanowisko p.o. Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego Policji w Lublinie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium