Kalafior na widelcu. Najciekawsze przepisy

18 kwietnia 1518 roku w Krakowie odbył się ślub włoskiej księżniczki Bony z polskim królem Zygmuntem Starym. Kapryśna księżniczka sprowadziła włoskich kucharzy, którzy łapali się za głowy na widok Polaków objadających się mięsem. Nuncjusz papieski napisał, że Polak zjada mięsa za pięciu Włochów. Mikołaj Rej z przerażeniem patrzył na kaprysy księżniczki w postaci kalafiorów, karczochów, kasztanów i melonów. „Z tych dziwnych wymysłów jeno sprośna utrata, a potem łakomstwo, a potem różność wrzodów a przypadków szkodliwych, a rozlicznych” – narzekał ojciec literatury polskiej.

Kaulifiora i Trybunał Koronny

Na nic bojkot, skoro we wspomnianej książce „Zbiór dla kuchmistrza” z 1757 roku, w rozdziale „Pamięć od księdza Padlewskiego” czytamy: „Kaulifiory nie mieliśmy, ale jej mieć szałatę ro[z]sadę sadzić, jako inszę kapustę, a w jesieni będzie się godziła jeść, tejże kapusty może z główkami przed samymi mrozami nasadzić do lochu, tedy może jeść kaulifiory i o Bożym Narodzeniu”.

Co ciekawe, prof. Jarosław Dumanowski z UMK w Toruniu wyjaśnia, że może chodzić tu o Franciszka Padlewskiego, autora „Mowy przy pożegnaniu Trybunał Koronnego Lubelskiego 20 grudnia, Lublin 1762. Skoro księżniczka Bona jadała kalafiory na zamku w Janowcu nad Wisłą, skoro zalecał je sadzić Franciszek Padlewski, skoro są bardzo zdrowe, bo zawierają dużo potasu, błonnika oraz substancje mogące zwalczać komórki nowotworowe, jedzmy kalafiory co najmniej dwa razy w tygodniu.

Dip i kalafior

Do surowego kalafiora pasują różnorakie dipy na bazie jogurtu, które podaje się w małych miseczkach. Jogurtowe smakołyki mogą mieć rozmaite charaktery: pikantne, ziołowe, warzywne. Muszą mieć natomiast jedną wspólna cechę: mają być gęste. Do dipów sprawdzą się warzywa pokrojone w słupki: marchewka, pietruszka, seler. Oraz różyczki z brokuła i kalafioru.

Z kilku rodzajów dipów, które szykuję, jak przyjdą goście, największym wzięciem cieszy się dip na bazie rokpolu lub gorgonzoli. Jak go zrobić? Małe opakowanie rokpolu pokroić na kawałki, zmiksować z dużym opakowanie jogurtu i łyżką soki z cytryny. Doprawić do smaku solą, pieprzem i szczyptą cukru.

Sałatka Marioli

Składniki: 25 dag kalafiora, 20 dag sera żółtego, kubeczek jogurtu, 2 łyżki orzeszków piniowych, sól, pieprz.

Wykonanie: kalafior sparzyć, podzielić na różyczki, większe pokroić na mniejsze cząstki. Ser zetrzeć na grubej tarce. Orzeszki piniowe uprażyć na suchej patelni. Do miski z kalafiorem wrzucić ser, dobrze wymieszać, dodać jogurt, doprawić solą z pieprzem, ozdobić orzeszkami pionowymi. Kto lubi czosnek, może do sałatki zetrzeć kilka ząbków.

Kalafior po chińsku

Składniki: 1 kalafior, 2 łyżeczki sosu sojowego, 1 łyżeczka imbiru w proszku, 4 łyżeczki bulionu warzywnego, 1 łyżeczka dżemu śliwkowego, 1 łyżeczka octu, 2-3 łyżki oleju, sól, 1 łyżka masła.

Wykonanie: kalafiora podzielić na różyczki i smażymy na mocno rozgrzanym oleju przez 2 minuty. Dodać sos sojowy. Dżem śliwkowy wymieszać z łyżeczką octu, posolić i dodać do sosu. Wlać trochę rosołu, wymieszać, doprawić imbirem, dusić 3 minuty, doprawić do smaku masłem. Podawać z ryżem na sypko.

Kalafior po grecku

Składniki: 1 kalafior, pół kg młodej cebulki, 1 pęczek koperku, przecier pomidorowy, oliwa, oregano, sól, pieprz, ocet winny.

Wykonanie: umyty i podzielony na kawałki kalafior podsmażyć na niewielkiej ilości oliwy. Dodać posiekaną cebulkę i koper, dusić kilka minut, dodać 3 łyżki przecieru pomidorowego, oregano, sól i pieprz do smaku. Podlać niewielką ilością wody. Kiedy kalafior będzie miękki, a sos gęsty, doprawić danie octem winnym.

Kalafior po sułtańsku

Składniki: 1 kalafior, po 5 dag orzeszków ziemnych i rodzynek, pół szklanki jogurtu, 2 łyżki soku z cytryny, cukier, sól i pieprz do smaku, natka pietruszki.

Wykonanie: kalafior oczyścić, starannie opłukać i ugotować al dente w lekko osolonej i ocukrzonej wodzie. Odcedzić, wystudzić i podzielić na różyczki. Wymieszać ze sparzonymi rodzynkami, orzeszkami i majonezem. Przyprawić sokiem z cytryny, cukrem, solą i pieprzem. Posypać natką.

Kalafior po trybunalsku

Składniki: duży kalafior, 1 szklanka młodego groszku, kilka młodych ziemniaków, 1 pęczek koperku, 3 łyżki majonezu (lub jogurtu), 4 ząbki czosnku, sól, pieprz, szczypta cukru.

Wykonanie: Kalafior ugotować al dente i odcedzić. Ziemniaki podobnie. Kalafior podzielić na różyczki, ziemniaki na połówki. Młody groszek ugotować z dodatkiem cukru. Ostudzone ziemniaki i różyczki kalafiora wrzucić do salaterki, dodać drobno posiekany koperek i ugotowany groszek.

Po dokładnym wymieszaniu dodać majonez i roztarty czosnek, doprawić solą z pieprzem.

Kotleciki z kalafiora

Składniki: 1 kalafior, 2 cebule, kilka ząbków czosnku, pęczek świeżego koperku, 2 szklanki kaszy jaglanej, pół szklanki mąki ziemniaczanej, 4 łyżki dobrego sosu sojowego, sól, pieprz ziołowy, pieprz czarny, wędzona papryka, szczypta cukru, pół szklanki oleju rzepakowego.

Wykonanie: kaszę jaglaną ugotować al dente. Kalafior zetrzeć na tarce. Cebulę pokroić w kostkę, przesmażyć na oleju. W misce wymieszać kalafior, kaszę i cebulę. Dodać mąkę ziemniaczaną, olej, drobno posiekany koperek, doprawić do smaku, wyrobić. Zwilżyć dłonie, formować małe kotleciki, układać na blaszce, wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni Celsjusza, piec 25 minut, otworzyć piekarnik, ostrożnie obrócić kotleciki, dopiec przez kilka minut. Podawać z kaszą gryczaną na sypko i pieczarkami z patelni.

Stek z kalafiora z młodymi ziemniakami i ogórkami małosolnymi

Składniki: 2 średnie kalafiory, 4 łyżki dobrej oliwy, sól, świeżo mielony pieprz, 1 kg młodych ziemniaków, świeży koperek, 3 łyżki masła, kawałek zmrożonego masła czosnkowego, po 2 małosolne ogórki na osobę, olej na smażenie.

Wykonanie: z kalafiorów wykroić 4 steki o grubości 2 centymetry. Natrzeć oliwą, solą i grubo mielonym pieprzem, odstawić na pół godziny. Wstawić ziemniaki. Rozgrzać dużą patelnię grillową, wlać olej, wrzucić różyczkę kalafiora na próbę. Jeśli szybko się zarumieni, pojedynczo smażyć steki po kilka minut z każdej strony. Kartofle odcedzić, wrzucić masło i posiekany koperek, wymieszać. Steki wykładać na talerze, na każdym położyć po kawałeczku czosnkowego masła, posypać odrobiną świeżo zmielonego pieprzu, podać z młodymi ziemniakami i ogórkami małosolnymi.

Zupa kalafiorowa po belwedersku

Składniki: 1 średni kalafior, 25 dag małych pieczarek, 4 szklanki bulionu warzywnego, 2 szklanki mleka kokosowego, 2 żółtka, mąka, sól, pieprz, sok z cytryny, natka pietruszki, 2 łyżki tartego sera Bursztyn.

Wykonanie: kalafior umyć, podzielić na różyczki, zalać bulionem, ugotować. Pieczarki przekroić na połówki, krótko i mocno przesmażyć na maśle, dodać do zupy, wlać mleko kokosowe, gotować 3 minuty. Na maśle zrobić zasmażkę z mąki, dodać do zupy. Żółtka rozmieszać z kilkoma łyżkami zupy, wlać do garnka. Doprawić do smaku solą, pieprzem i sokiem z cytryny, na talerzu posypać startym serem Bursztyn i natką pietruszki.