Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kraj Świat

22 października 2017 r.
15:55

Czy zmiana czasu wpływa na stan zdrowia człowieka? Rozmowa z psychiatrą

Naukowcy: Trudno jednoznacznie stwierdzić, jak zmiana czasu wpływa na stan zdrowia człowieka; wyniki badań wykluczają się

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Niedawno sejmowa komisja administracji i spraw wewnętrznych poparła jednogłośnie projekt ustawy autorstwa PSL, który zakłada brak zmiany czasu na letni i zimowy. Czas letni miałby obowiązywać cały rok, od 1 października 2018 r. O wpływie zmiany czasu na nas mówi Dorota Wołyńczyk-Gmaj psychiatra, specjalista ds. zaburzeń snu.

• Co nauka mówi o wpływie zmiany czasu na stan zdrowia człowieka? 

- Jeżeli ktoś oczekuje tu jednoznacznej odpowiedzi, to muszę go zmartwić: wyniki badań są sprzeczne lub wykluczające się. Wynika to z faktu, że badania są prowadzone na różnych grupach, w różnych krajach leżących na różnych szerokościach geograficznych, i różne są metodologie tych badań. Trudno zatem jednoznacznie stwierdzić, jak zmiana wpływa na stan zdrowia człowieka. Przedmiotem takich badań może być np. wpływ zmiany czasu na ryzyko zawału serca.

Duże narodowe badania tego rodzaju przeprowadzała Finlandia w latach 2001-2009. Były to bardzo duże badania: ponad 6000 osób badano wiosną, ponad 8000 podczas jesiennej zmiany czasu. Okazało się, że kilka dni po zmianie czasu następował wzrost liczby zawałów, przy czym przy zmianie wiosennej chodziło o środę, zaś przy zmianie jesiennej to czwartek okazywał się dniem tygodnia z największą liczbą zawałów.

Analiza całego tygodnia po zmianie czasu nie wskazywała jednak, by następował istotnie większy wzrost incydentów wieńcowych. Do podobnych wniosków prowadziła analiza przeprowadzana pod kątem liczby udarów mózgu. Finowie zajmowali się tą sprawą w latach 2004-2013. A jednak we wnioskach wystąpiła pewna różnica, bowiem wzrost udarów – w dwa dni po zmianie czasu zarówno jesienią, jak i wiosną – występował wyłącznie u mężczyzn. Jeśli chodzi o statystykę w ujęciu całego tygodnia, to podobnie jak w przypadku zawałów, nie obserwowano tu istotnego wzrostu. Znane są badania amerykańskie, które straszyły dużo większą zapadalnością zarówno na incydenty wieńcowe, jak i mózgowe. Były jednak prowadzone na mniejszych grupach, przez co ich wyniki pozostają wątpliwe.

• Zawał czy udar to poważne incydenty zdrowotne, czy jednak zmiana czasu może negatywnie wpłynąć na życie teoretycznie zdrowego człowieka?

- Bez wątpienia wpływa ona na jakość snu. W przypadku zmiany jesiennej cierpimy z powodu utrudnionego zasypiania, zaś w przypadku zmiany wiosennej – z powodu krótszego o godzinę snu. Standardowo jednak ludzie w ciągu kilku dni adaptują się do nowej sytuacji. Gorzej wygląda to wśród osób, które generalnie mają już jakieś problemy ze snem. Jako jednostki bardzo na tym punkcie wrażliwe, reagują na zmianę czasu bardzo dużym stresem. Jak wynika z badań, dotyczy to przede wszystkim jednostek neurotycznych, ekstrawertycznych. Osoby te, bardzo wyczulone na punkcie snu, źle znoszą też pracę zmianową. Na zmianę czasu gorzej mogą reagować osoby o bardzo wyraźnych chronotypach, czyli wybitne „skowronki” albo „sowy”. Ci ostatni bardzo źle znoszą wczesne wstawanie wiosną, ci pierwsi gorzej radzą sobie jesienią, bo i tak wcześnie wstają.

• Czy takie czynniki, jak nastrój i zdolności poznawcze również podlegają badaniu?

- Owszem, i okazuje się, że zmiana jesienna, czyli wydłużenie czasu snu wiąże się krótkotrwałą poprawą nastroju i funkcji poznawczych. Acz inna sprawa, że to wydłużenie czasu snu nie jest takie wyraźne, bo ludziom trudno jest wcześniej zasnąć. Przeprowadzono badania, które pokazały, że po zmianie jesiennej dzieci w poniedziałek i wtorek lepiej rozwiązywały zadania matematyczne i miały lepszy humor.

• Skoro zmiana czasu może mieć wpływ na nasz stan zdrowia, czy stan mentalny, to czy może wpływać w jakiś sposób na bezpieczeństwo w szerszym wymiarze społecznym?

- Badano na przykład wątek wpływu zmiany czasu na statystykę wypadków samochodowych. I tak badania brytyjskie i kanadyjskie dowodziły związku zmiany czasu ze wzrostem liczby takich zdarzeń, ale tylko w przypadku zmiany wiosennej. Z badań tych wynikało także, że ma znaczenie, kiedy ta zmiana czasu jest przeprowadzona. Im bliżej była 22 marca, czyli równonocy, tym lepiej ludzie radzili sobie ze skutkami zmiany czasu. Związane to było z faktem, że im wcześniej zmiana czasu była robiona, tym gorsze, statystycznie, były warunki na drodze. Im bliżej świąt – tym większy był ruch drogowy, co też miało odzwierciedlenie w statystyce. To trudny obszar badań, i ze względu na mnogość różnych czynników niełatwo tu wyciągać generalne wnioski. Za to w przypadku zmiany jesiennej żadnych negatywnych skutków nie obserwowano, ba, były nawet badania, które dowodziły, że po tej zmianie wypadków jest mniej. Tu także trzeba wszakże pamiętać o losowym czynniku pogody w okresie badań.

• A co z samobójstwami? Skoro dla części osób zmiana czasu to czynnik stresogenny, to czy nie może ona przyczyniać się do targnięcia się na własne życie?

- Wiarygodne badania nie potwierdzały ani zwiększonej liczby samobójstw, ani przyjęć do szpitali psychiatrycznych. Warto pamiętać, że zmiana czasu z letniego na zimowy czy odwrotnie to nic w porównaniu z „jetlagiem” (pokonaniem kilku stref czasowych po locie samolotem – red.). Tutaj nie ma cienia wątpliwości, że efekty tego zjawiska są bardzo niekorzystne dla zdrowia.

• Nauka nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o zasadność istnienia dwóch czasów w kontekście zdrowia. Jednak politycy, którzy stanowią prawo, muszą podejmować w tym zakresie decyzje, a wiedza naukowa może i musi być tu kluczową wskazówką. Mamy wskazanie na sensowność czy bezsens istnienia czasu letniego i zimowego w Polsce?

- Wprowadzenie zmiany czasu miało kiedyś korzystne znaczenie ekonomiczne. Dzisiaj jest to już chyba znacznie mniej istotne. Jeśli chodzi o wpływ na zdrowie, to nie ma jednoznacznych dowodów, że zmiana czasu szkodzi, ale skoro są wątpliwości, chyba nie warto ryzykować.

Czasy dwa

Rozróżnienie na czas zimowy i letni stosuje się w blisko 70 krajach na całym świecie. Obowiązuje we wszystkich krajach europejskich z wyjątkiem Islandii i Białorusi. W 2014 r. na stałe na czas zimowy przeszła Rosja. W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946-1949 i 1957-1964; obecnie obowiązuje nieprzerwanie od 1977 r.
(PAP)

Czytaj więcej o:

Pozostałe informacje

Służby pracują na terenie obiektu w Komornikach pod Poznaniem, gdzie w środę, 19 lutego, pracownicy znaleźli fragment rakiety Falcon 9

Szczątki amerykańskiej rakiety nad Polską. Znaleziono drugi element

W podpoznańskich Wirach znaleziono kolejny niezidentyfikowany obiekt – informuje wielkopolska PSP. Wcześniej pracownicy jednej z firm w Komornikach znaleźli na terenie zakładu przedmiot przypominający zbiornik. – W środę rano nad terytorium naszego kraju doszło do niekontrolowanego wejścia w atmosferę szczątków członu rakiety nośnej Falcon 9 – potwierdziła Polska Agencja Kosmiczna.

Azoty przepłacały za gaz? Chodzi o co najmniej 932 miliony złotych

Azoty przepłacały za gaz? Chodzi o co najmniej 932 miliony złotych

Zarząd Grupy Azoty S.A. odkrył, że w latach 2022-2023 gaz kontraktowany dla chemicznego koncernu był droższy, niż wynikało z dziennych cen spot na europejskim rynku. Spółka miała przepłacić za surowiec co najmniej 932 mln zł. Czy jej ówczesne władze złamały prawo?

Piotr Schmidt oraz Wojciech Myrczek

Był Komeda i Stańko, teraz jest Młynarski i jazz

Nie można się bać nawiązywania do kultowych projektów czy artystów i ich twórczości – wywiad z Piotrem Schmidtem, trębaczem, kompozytorem, liderem i producentem muzycznym. Pod koniec minionego roku ukazała się płyta „Młynarski. Bynajmniej”. Za jej produkcję, jak i partie solowe trąbki odpowiada właśnie nasz rozmówca

ChKS Chełm musiał uznać wyższość broniącej Tauron Pucharu Polski drużyny Aluron CMC Warta Zawiercie

W ćwierćfinale Tauron Pucharu Polski ChKS Chełm musiał uznać wyższość faworyta, obrońcy trofeum i ćwierćfinalisty Ligi Mistrzów Aluron CMC Warty Zawiercie

W spotkaniu ćwierćfinałowym Tauron Pucharu Polski ChKS Chełm przegrał z obrońcą trofeum Aluron CMC Wartą Zawiercie 0:3. Tym samym goście awansowali do Final 4

Rodzinne ferie jak z bajki: warsztaty zielarskie w Herbapolu
ZDJĘCIA
galeria

Rodzinne ferie jak z bajki: warsztaty zielarskie w Herbapolu

Co tak naprawdę kryje się w kubku z herbatą i czy można założyć ziołowy ogród na balkonie. W ramach programu "Rodzinne ferie jak z bajki" najmłodsi odwiedzili dziś Herbapol.

Już nie będą robić nielegalnych papierosów

Już nie będą robić nielegalnych papierosów

Owijarki, pakowarka i prawie 700 tys. sztuk nielegalnie wyprodukowanych papierosów. Zatrzymano 8 osób. 5 obywateli Armenii i 3 obywateli Ukrainy.

Motor Lublin Arena

Motor Lublin Arena. Taka nazwa przynajmniej do końca 2027

Stadion, na którym swoje mecze ekstraklasy rozgrywają piłkarze Motoru Lublin zyskuje sponsora tytularnego i zmienia nazwę.

Klasyczne kontrasty. Koncert symfoniczny w Filharmonii Lubelskiej
foto
21 lutego 2025, 19:00

Klasyczne kontrasty. Koncert symfoniczny w Filharmonii Lubelskiej

Piątkowy wieczór (21 lutego) w Filharmonii Lubelskiej rozpocznie się jednym z najbardziej relaksujących utworów muzycznych, jakie kiedykolwiek powstały – „Pawaną op. 50” Gabriela Faurégo. Na zakończenie wieczoru zabrzmi monumentalna II Symfonia D-dur op. 43 Jeana Sibeliusa. Jako gość wystąpi grecki flecista Stathis Karapanos.

Zderzenie wojskowej ciężarówki i osobówki. Sprawcą nietrzeźwy kierowca

Zderzenie wojskowej ciężarówki i osobówki. Sprawcą nietrzeźwy kierowca

We wtorek (18 lutego) doszło do zderzenia samochodu osobowego z samochodem ciężarowym na drodze krajowej numer 17 w miejscowości Wał. Dwie osoby zostały przewiezione do szpitala, a sprawcą zdarzenia okazał się nietrzeźwy kierowca.

Średnia cena samochodów w 2024 roku osiągnęła poziom 35 025 złotych, a tempo wzrostu cen na rynku wtórnym znacznie przy-śpieszyło, głównie za sprawą większej liczby prawie nowych samochodów w ofercie.

Te używane auta straciły najwięcej na wartości

Volkswagen Passat tańszy o ponad 7 tysięcy, a Audi A6 o ponad 10 tysięcy złotych. Jakie jeszcze modele znajdziemy na liście najpopularniejszych samochodów na wtórnym rynku, które straciły na wartości w 2024 roku?

Szymon Hołownia w Lublinie: trzeba powołać fundusz wsparcia lokatorów
WYBORY PREZYDENCKIE

Szymon Hołownia w Lublinie: trzeba powołać fundusz wsparcia lokatorów

W środę przed południem marszałek Sejmu Szymon Hołownia odwiedził Lublin. Kampanijne spotkanie z dziennikarzami stało pod znakiem komentowania polityki krajowej i negocjacji dotyczących przyszłości Ukrainy bez udziału Ukrainy. Dla mieszkańców Lublina nie to jednak z całego spotkania było najważniejszą informacją.

Służby pracują na terenie obiektu w Komornikach pod Poznaniem, gdzie w środę, 19 lutego, pracownicy znaleźli fragment rakiety Falcon 9

Szczątki amerykańskiej rakiety nad Polską. Jest potwierdzenie

W środę rano nad terytorium naszego kraju doszło do niekontrolowanego wejścia w atmosferę szczątków członu rakiety nośnej Falcon 9 – potwierdziła Polska Agencja Kosmiczna. Agencja zbada razem z firmą SpaceX, czy znaleziony w Komornikach zbiornik jest częścią tej rakiety.

Dozór i zakaz zbliżania. 71-latek odpowie za usiłowanie rozboju

Dozór i zakaz zbliżania. 71-latek odpowie za usiłowanie rozboju

Policjanci zatrzymali 71-latka w sprawie usiłowania rozboju. Mężczyźnie grozi kara do 15 lat pozbawienia wolności.

Trzech zawodników Orlen Oil Motoru Lublin wystąpi w Indywidualnych Międzynarodowych Mistrzostwach Ekstraligi

Trzech zawodników Orlen Oil Motoru Lublin wystąpi w Indywidualnych Międzynarodowych Mistrzostwach Ekstraligi

Trzech zawodników Orlen Oil Motoru Lublin wystąpi w Indywidualnych Międzynarodowych Mistrzostwach Ekstraligi im. Zenona Plecha 2025 w Łodzi

Po alkoholu uderzył w drzewo i trafił do szpitala

Po alkoholu uderzył w drzewo i trafił do szpitala

Stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na pobocze i uderzył w drzewo.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium