Bramboraki, deruny i plyndze czyli placki ziemniaczane na różne sposoby. 13 listopada obchodziliśmy Dzień
Placków Ziemniaczanych, więc podrzucamy kilka sprawdzonych receptur.
Dzień Placków Ziemniaczanych świętowałem w rodzinnej Dębicy. Z dzieciństwa pamiętam placki ziemniaczane pieczone bezpośrednio na blachach węglowej kuchni. Były grubsze niż te z patelni, ciemniejsze, z mocno przypieczoną skórką. Jadło się je z masłem, kwaśną śmietaną i cukrem. Te z patelni były bardziej złociste, chrupiące, jadaliśmy je na przykład z serkiem śmietanowym i koperkiem, z wołowiną (po zbójnicku) a nawet z delikatną potrawką z kury w sosie śmietanowym. Ale jadało się także placki zrobione pół na pół z ziemniaków i słodkiej kapusty. Nasz przegląd receptur zaczynamy od czeskich bramboraków.
Bramboraki
SKŁADNIKI: 1 kg ziemniaków, 2 jajka, 4 łyżki mąki, 1 szklanka mleka, kilka ząbków czosnku, majeranek, sól, pieprz, smalec na smażenie.
WYKONANIE: ziemniaki zetrzeć, odcedzić z soku, dodać jajka, mleko, roztarty czosnek, majeranek. Wymieszać i stopniowo dodawać mąkę. Doprawić solą i pieprzem. Na patelni roztopić smalec, mocno rozgrzać, smażyć okrągłe placuszki na złoty kolor. Odsączać na bibule i układać na talerzu. A teraz przepis na ukraińskie deruny.
Deruny
SKŁADNIKI: 1 kg ziemniaków, 1 jajko, 1 łyżka mąki, 1 cebula, sól, pieprz, olej.
WYKONANIE: ziemniaki zetrzeć na tarce na grubszych oczkach. Odcedzić nadmiar soku. Cebulę zetrzeć, dodać do ziemniaków, dosypać mąki, wyrobić, dodać roztrzepane jajko, sól, pieprz, dobrze wymieszać. Nabierać łyżka masę ziemniaczaną, smażyć małe placuszki na rumiano. A teraz przepis na galicyjską wersję placków ziemniaczanych.
Galicjyjaki
SKŁADNIKI: 6 ziemniaków, 1 mała główka kapusty, 2 cebule, kilka łyżek mąki, smalec, sól, pieprz.
WYKONANIE: ziemniaki zetrzeć, odcedzić sok. Kapustę drobno poszatkować. Na patelni rozpuścić smalec, podsmażyć posiekaną cebulę, dodać kapustę, smażyć kilka minut na ostrym ogniu, wystudzić. Dodać do startych ziemniaków, dosypać mąki, dodać jajka, wymieszać, doprawić solą z pieprzem. Smażyć podłużne placki na rumiano.
Placki po węgiersku
Najlepsze placki ziemniaczane po węgiersku jadłem wiele razy w krakowskiej restauracji „Balaton”. I choć kulinarni krytycy odsądzają je od czci i wiary twierdząc, że Węgrzy placków po węgiersku nie znają i to polski wymysł, to sam pomysł, żeby połączyć w sobie smakowitość polskich placków ziemniaczanych i węgierskiego gulaszu bardzo mi się podoba.
W trakcie wizyt w „Balatonie” udało mi się podpytać o patent na domowe placki po węgiersku i od tamtego czasu udaje się je w domu zrobić.
Najważniejszy jest gulasz.
Kawał wołowiny z udźca należy pokroić na centymetrowe kawałki, obsmażyć na smalcu. Kiedy mięso złapie kolor i będzie z wierzchu chrupiące, należy zalać je dobrym bulionem, dodać pokrojoną cebulę i czerwoną paprykę. Dusić kilka minut, dodać starte pieczarki, posiekany czosnek, sól, pieprz i niech się „pyrkoli” z pół godziny.
Na finał „wykończyć” gulasz węgierską papryką w proszku (1 łyżka słodkiej, 1 łyżeczka do kawy ostrej), dodać kwaśnej śmietany, wymieszać i zostawić w garnku pod przykryciem na godzinę, żeby papryka oddała smak.
Teraz placki.
Zetrzeć ziemniaki na tarce w cienkie słupki. Odcisnąć z soku, dodać jajka, sól, pieprz, mąkę, wyrobić masę. Smażyć na smalcu duże placki na złoty kolor. Wyłożyć placek na talerz, na połowie placka ułożyć podgrzany gulasz, złożyć na pół, na to znowu porcja gulaszu, kleks kwaśnej śmietany i posiekana zielona pietruszka. A teraz przepis na placki ziemniaczane inspirowane żydowską kuchnią. Doskonałe podaje lubelska restauracja „Mandragora”.
Ziemniaczane z cebulą
SKŁADNIKI: 1 kg ziemniaków, 4 jaja, 2 cebule, 20 dag mąki, sól, pieprz, 1 kubeczek dobrej śmietany, olej.
WYKONANIE: ziemniaki obrać, wypłukać, zetrzeć na tarce z 1 cebulą. Dodać jaja, mąkę, sól i pieprz. Wymieszać. Nakładać porcje na rozgrzany olej. Smażyć na złoto z obu stron. Ułożyć na półmisku, polać śmietaną, obłożyć krążkami cebuli.
Ziemniaczane z Jabłecznej
SKŁADNIKI: 1 kg ziemniaków, 1 cebula, 2 jajka, 2 łyżki mąki, sól, pieprz. Nadzienie: 25 dag wołowiny, 25 dag wieprzowiny, 1 jajko, 2 ząbki czosnku, pieprz ziołowy, sól.
WYKONANIE: ziemniaki zetrzeć, dodać jaja, mąkę, przyprawy. Mięso zmielić, doprawić. Kłaść łyżką masę ziemniaczaną na gorący tłuszcz (olej plus smalec), na to porcję mięsa, przykryć porcją masy ziemniaczanej. Smażyć na złoto z o b u s t r o n . Po d a w a ć z sosem paprykowym lub ze śmietaną.
Ziemniaczane z papryką
SKŁADNIKI: 5 ziemniaków, 5 małych czerwonych papryk, 1 cebula, 2 jajka, mąka, sól, pieprz.
WYKONANIE: ziemniaki zetrzeć, odsączyć mąkę, jajka, drobno posiekaną paprykę. Wyrobić, doprawić masę solą z pieprzem. Smażyć na oleju na złoty kolor, odsączyć na bibule. Podawać ze słonym jogurtem. Paprykę można zastąpić innymi warzywami: startą marchewką, porem, selerem. Smacznie i zdrowo.
Placki ziemniaczane z leśnymi grzybami
SKŁADNIKI: 50 dag ziemniaków, 10 dag masła, 20 dag świeżych podgrzybków, 15 dag cebuli, 1 starty ziemniak, 2 jaja, bułka tarta, mąka, sól, pieprz, olej.
WYKONANIE: Ziemniaki obrać, ugotować, ugnieść z masłem. Grzyby przesmażyć z cebulą, dodać starty, surowy ziemniak, wymieszać z przyprawami. Dodać do masy ziemniaczanej, wyrobić. Formować placki, panierować w mące, jajku i bułce tartej, smażyć na złoto. Smacznego.