Chodnik, ściana, wystawa. 10 lat Otwartej Pracowni w Lublinie

26 lat temu Bill Gates zaprezentował system operacyjny Windows 95. Dziś otwarcie kolejnej edycji projektu Windows 21, realizowanego przez lubelskie stowarzyszenie artystyczne Otwarta Pracownia z okazji 10-lecia jej utworzenia.

Marta Ryczkowska: – Jak zakładaliśmy Otwartą Pracownię, to wyobrażaliśmy sobie, że to będzie kolektyw, który będzie łączył teoretyków i praktyków sztuki. I będziemy wspólnie tworzyć takie miejsce pracy twórczej. Okazało się, że rzeczywistość jest trudniejsza.

Aniela Mroczek: – Ale zaadaptowaliśmy się do niej.

MR: – Przekuliśmy tę formułę na taką romantyczną, otwartą pracownię, które działa w różnych miejscach i działa w sposób efemeryczny, bo nie mamy swojej przestrzeni, chociaż cały czas jej szukamy.

Zamknięty świat

MR: – Projekt polega na tym, że chcieliśmy zrobić wystawy, które będą dostępne dla ludzi podczas pandemii. Bo w momencie kiedy go wymyślaliśmy, świat był zamknięty.

Rozpoczęły się poszukiwania okna odpowiedniego na projekt. Okazało się, że to nie takie proste. Jedna z upatrzonych witryn w znanym hotelu ostatecznie okazała się niedostępna. W końcu artystów przyjął Jacek Delmata z Kodaka.

MR: – Jest naszym wspaniałym gospodarzem, bardzo przychylnym. Od razu się zgodził na umieszczenie wystawy.

Projekt ruszył w marcu. Od tamtego czasu swoje prace pokazało już kilku artystów. Byli malarze, był wideoperformer. Jeszcze wczoraj osoby wychodzące na przykład z pobliskiego baru witał obraz Sławomira Tomana „DONBAS”. – Znam wiele Ukrainek i Ukraińców mieszkających w Polsce i wiem, jak jest to dla nich ważny temat. Obraz jest rodzajem hołdu dla ofiar tej dziwnej wojny – tłumaczył artysta.

Żużlowiec i Brama Krakowska

AM: – To co umieszczamy w tej gablocie jest bardzo efektowne. Widzę to po reakcjach, prace przyciągają spojrzenia, ludzie podchodzą bliżej.

Na otwarcie jednej z wystaw przyjechał były żużlowiec Motoru Lublin, 81-letni Andrzej Mazur. Bo praca Kamila Zaleskiego była poświęcona właśnie jemu.

AM: – Kamil Zaleski zwraca uwagę na osoby związane z miejscem realizacji, ale nie związane ze sztuką. Te dwa światy ze sobą spaja.

MR: – Nasi artyści często się odnoszą do Lublina i lublinian. Michał Mroczka, jeden z naszych malarzy, przygotował obraz przedstawiający zarośniętą roślinnością wieżę Bramy Krakowskiej. Krajobraz apokaliptyczny, z czasu jak już nas zeżre przyroda.

W jakim kierunku idzie Windows 21?

MR: – Myślę, że tam zostaniemy. Już się pojawiają głosy, że różni artyści chcieli by się tam dalej wystawiać.

AM: – Nie tylko z Lublina i naszego stowarzyszenia. Z różnych miast. Dochodzą do nas głosy, że ta formuła im odpowiada.

MR: – Nami chyba kierował od początku rodzaj takiego nonkonformizmu, nie związania z jakimiś miejscem instytucjonalnym. A z drugiej strony nomadyczność. Przylepiamy się do różnych sytuacji i obiektów.

Rozpajęczeni nomadzi

Ale Windows 21 to nie wszystko. Bo obchodząca 10 urodziny Otwarta Pracownia wystawia też w tradycyjnych pomieszczeniach. 7 października zaplanowano wystawę performerską w Pałacu Lubomirskich.

MR: – Do tej pory rozpajęczaliśmy się w różne miejsca. Będziemy dalej tak działać. Coś będzie w witrynie, coś będzie gdzieś w pomieszczeniu. Bardzo mocno wchodzimy w to, co się dzieje w rzeczywistości. Ta witryna będzie częścią spojrzenia na sztukę, która jest blisko człowieka.

MR: – Przez te 10 lat bardzo mocno trzyma nas też edukacja. W momencie, kiedy nie robiliśmy wystaw, to bardzo intensywnie pracowaliśmy warsztatowo. Pracujemy z dziećmi ze szkół, szpitali, z dzieciakami, które mają specjalne wymagania.

AM: – To jest obszar, gdzie dostaje się dużą energię zwrotną. To jest coś, co w pewnych momentach bardzo nas niosło.

Niespodzianka

W piątek 17 września o godzinie 20 kolejna wystawa w witrynie przy Staszica 2.

MR: – Teraz będzie wystawa Piotra Korola, który nic nie chciał nam o niej powiedzieć oprócz tego, że to jest jakaś wariacja malarska.