Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

11 stycznia 2020 r.
13:50

Naukowcy o górkach czechowskich: cenna enklawa przyrody

Autor: Zdjęcie autora Dominik Smaga
(fot. Katanski)

Kilkaset gatunków roślin, 89 gatunków ptaków, bogactwo motyli, rzadkie i chronione gatunki zwierząt. Taki obraz górek czechowskich wyłania się z raportu naukowców upublicznionego przez Ratusz. Badacze mieli dać odpowiedź na pytanie o to, jak można wykorzystać górki, by ich nie zniszczyć. Ich wnioski rozmijają się z wizją forsowaną przez prezydenta, zatwierdzoną przez radnych i unieważnioną - nieprawomocnie - przez sąd

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Górki czechowskie badał zespół kilkunastu naukowców, każdy w swej dziedzinie.

– Badania prowadzono przez jeden rok – czytamy w raporcie ekspertów, którzy obserwowali teren od początku lipca 2018 r. do końca czerwca 2019. Dzięki temu mieli oko na przyrodę przez cztery pory roku. Podglądali ją także nocą, szukali nawet martwych zwierząt na drogach otaczających górki.

– Pozwoliło to na opracowanie w miarę pełnej listy gatunków roślin i wybranych grup systematycznych zwierząt – piszą naukowcy. – Szczególnie dokładnymi badaniami objęto siedliska przyrodnicze o znaczeniu europejskim, gatunki objęte ochroną prawną oraz gatunki rzadkie zamieszczone na czerwonych listach.

Co stwierdzili badacze? To, że wcale nie trzeba się wybierać na górki, by korzystać z ich dobroczynnego wpływu na miasto.

Zawdzięczamy im tlen

– Górki czechowskie mają istotne znaczenie w dostarczaniu niezanieczyszczonego powietrza do systemu przewietrzającego dużą część miasta z racji swojej znaczącej powierzchni porośniętej roślinnością – czytamy w raporcie naukowców. – Tereny biologicznie czynne dostarczają tlen do atmosfery, a w wyniku fotosyntezy pobierają dwutlenek węgla. Znacząco redukują udział zanieczyszczeń, co jest szczególnie istotne w świetle złej jakości powietrza w Polsce.

Eksperci jednoznacznie stwierdzają, że przez górki wpływa do centrum świeże powietrze spoza Lublina.

– Umożliwiają one dopływ powietrza z terenów niezurbanizowanych do doliny Czechówki, a następnie do doliny Bystrzycy – twierdzą autorzy opracowania. Ubolewają, że przepływ powietrza już został nieco utrudniony przez działalność człowieka. – Niestety, pewnego rodzaju barierę dla powietrza spływającego grawitacyjnie z obszaru górek czechowskich do doliny Czechówki stanowi wiadukt drogowy w al. Solidarności, który znajduje się na połączeniu tych dwóch korytarzy.

Duże bogactwo roślin

Trudno wymienić tu wszystkie wymienione w raporcie rośliny, bo badacze naocznie znaleźli ponad 400 gatunków. Spodziewają się jednak, że może być ich więcej.– Łącznie z danymi z lat wcześniejszych i z literatury, liczbę gatunków znaną z tego terenu można określić na przekraczającą 500 – czytamy w analizie.

Naukowcy odkryli na górkach 29 gatunków roślin uznawanych za rzadkie, 7 gatunków objętych ochroną prawną oraz 6 gatunków zagrożonych. Stwierdzone tutaj rośliny chronione to centuria pospolita, dziewanna fioletowa, dzwonek boloński, kocanki piaskowe, wawrzynek wilczełyko, wiśnia karłowata zwana też wisienką stepową oraz zawilec wielkokwiatowy. Obecne na górkach gatunki roślin zagrożonych wyginięciem (wymienione w tzw. polskiej czerwonej księdze) to: dziewanna fioletowa, dzwonek boloński, fiołek skalny, komosa trójkątna, lepczyca rozesłana oraz wiśnia karłowata.

Podczas rocznych badań eksperci stwierdzili tu około 200 gatunków roślin leczniczych i miododajnych. Znajdziemy tu dziurawiec, szałwię, żywokosty, lebiodkę, świetliki, chmiel czy wiesiołka. Górki to również 74 gatunki drzew i krzewów. Od dębów przez jawory, sosny, osiki, wiązy, jawory, świerki po głogi, grusze i czeremchy. Są też derenie, kaliny, kruszyny, jeżyny, a nawet dziewięć gatunków róż.

Całe mnóstwo motyli

Przez rok na górkach czechowskich udało się stwierdzić obecność aż 42 gatunków motyli dziennych. Dlaczego „aż”? Bo to prawie dwie trzecie spośród wszystkich gatunków obecnych na terenie Lublina, których jest 68. Wśród motyli na górkach czechowskich znaleziono nawet... gości z innego kontynentu. Mowa o rusałce osetniku, wędrownym gatunku, który przylatuje do Polski z pustynnych terenów północnej Afryki. W Polsce rozwija się następne pokolenie, które po sezonie pierwszy raz w życiu leci na południe.

Styl życia osetnika może robić wrażenie, ale w Polsce nie jest to specjalnie rzadki motyl. Badacze znaleźli jednak i takie, które są wpisane na czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych. To dostojka eufrozyna, czerwończyk nieparek, paź królowej, mieniak strużnik oraz rusałka drzewoszek.

Enklawa dla zwierząt

– Dziki należą do najczęściej spotykanych dzikich ssaków – piszą naukowcy w zamówionym przez Ratusz raporcie. Stwierdzają też obecność saren, zajęcy szaraków i borsuków.

Po górkach buszują też chronione chomiki europejskie. W granicach dawnego poligonu stwierdzono ponad 50 chomiczych nor. Liczne są także nory lisów. Podczas spaceru można tu spotkać jeże, ryjówki, łasice, a nawet jenoty. Na osobach mniej obeznanych z przyrodą wzmianka o jenotach może zrobić wrażenie. Przyrodnicy się z tego powodu nie cieszą. To gatunek inwazyjny.

– Badania przeprowadzone w latach 2018-19 wykazały na terenie górek czechowskich obecność trzynastu gatunków zwierząt rzadkich i chronionych – piszą naukowcy w zamówionym przez Ratusz raporcie. Udało im się tu znaleźć chociażby modliszki zwyczajne, które widnieją na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” jako gatunek „krytycznie zagrożony”.
Badacze dostrzegli też ściśle chronione nietoperze z gatunku nocek Naterrara, które do roku 2016 miały tu swoje zimowisko w dawnym schronie. Gdy wejście do schronu zostało rozkopane, zmienił się mikroklimat w jego wnętrzu. Od tamtej pory nietoperze już tu nie zimują.

Wraz z rozwojem miasta, coraz bardziej otaczającego górki czechowskie, stale ubywa tu ptaków. Naukowcy mają co porównywać, bo obserwacje ornitologiczne trwają tu 40 lat. W tym czasie stwierdzono 89 gatunków ptaków. Wielu z nich już nie ma.

– Zdecydowanymi dominantami stały się łozówka, gatunek najbardziej charakterystyczny dla bogatej roślinności zielnej, i cierniówka. Liczebność obu z pewnością przekracza 100 par lęgowych – czytamy w raporcie. Sporo jest bażantów, srok, piegży, słowików, kapturek, pierwiosnków, sójek. Na górkach gniazduje też krogulec, sójka, a nawet myszołów.

Najmniej jest gadów i płazów, zaledwie po jednym gatunku. Gady reprezentuje jaszczurka zwinka, której odpowiadają nasłonecznione murawy, gdzie także się rozmnaża. Jedynym stwierdzonym gatunkiem płazów jest grzebiuszka ziemna, która zawdzięcza nazwę temu, że wygrzebuje sobie norkę w ziemi i spędza w niej dzień. Prowadzi nocny tryb życia, co nie oznacza, że jest towarzyska. Schwytana wydziela silną woń… czosnku. Na górkach grzebiuszka się nie rozmnaża. Romantyczne schadzki uskutecznia w pobliskim Ogrodzie Botanicznym.

Należy to chronić

Naukowcy doszli do wniosku, że roślinność górek czechowskich należy chronić.

– Przy zaniechaniu jakichkolwiek działań ochronnych walory przyrodnicze zostaną utracone – ostrzegają autorzy raportu. Zalecają kontrolowany wypas owiec i wyrywanie inwazyjnej rośliny zwanej nawłocią.

Za największe zagrożenie dla motyli, oprócz wypalania traw, wskazują dopuszczenie zabudowy terenu. Miałoby to też zaszkodzić innym zwierzętom, w tym ptakom.

– Planowana budowa osiedli i możliwe zagospodarowanie terenu doprowadzi do fragmentacji siedlisk, co odbije się negatywnie na populacjach rzadszych gatunków, w tym przede wszystkim gniazdujących nisko, np. świerszczaka i słowika szarego – czytamy w opracowaniu. Mówi ono, że „ewentualna zabudowa górek” powinna być niska, by nie utrudniała przepływu powietrza i stała równolegle do wiatru.

– Budynki położone powinny być jedynie na obrzeżach opisywanego terenu – czytamy w dokumencie.

Naukowcy proponują wyznaczenie na górkach czechowskich „zespołu przyrodniczo-krajobrazowego”, ale nie w postaci parku, tylko „w formie nieprzekształconej”. Wskazują ponadto „obszar proponowany do ochrony” obejmujący przeważającą część górek. Także części tych wysoczyzn, które Rada Miasta (za namową prezydenta i miejskich planistów) przeznaczyła pod zabudowę wielorodzinną i usługową w lipcowej uchwale zatwierdzającej studium przestrzenne.

30 grudnia Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały w części dopuszczającej zabudowę na górkach. Orzekł, że zniszczyłoby to przyrodę. Prezydent Lublina zapowiada już, że zaskarży ten wyrok do wyższej instancji. – Gdyby stał się prawomocny, w praktyce nie byłoby wiadomo, jak należałoby go zastosować – twierdzi Krzysztof Żuk i przekonuje, że sądowe orzeczenie może... zaszkodzić mieszkańcom okolicznych terenów. Do sprawy powrócimy w poniedziałkowym wydaniu.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Skazany przed laty pseudokibic schował się w łóżku

Skazany przed laty pseudokibic schował się w łóżku

Kolejny pseudokibic zatrzymany do sprawy śmiertelnego pobicia. To sprawa z 2016 roku, gdy w wyniku starcia pseudokibiców drużyn z Lublina i Stalowej Woli na drodze w powiecie radomskim śmierć poniósł 33-latek ze Stalowej Woli.

Marcin Romanowski

Zwrot w sprawie Marcina Romanowskiego. Prokuratura nie odpuszcza

Prokuratura wydała Europejski Nakaz Dochodzeniowy wobec posła PiS Marcina Romanowskiego - poinformowała w środę rzeczniczka prokuratora generalnego Anna Adamiak. Treść wniosku nie jest na ten moment znana.

Wymiana drzwi zewnętrznych - praktyczny poradnik

Wymiana drzwi zewnętrznych - praktyczny poradnik

Wymiana drzwi zewnętrznych to inwestycja, która znacząco wpływa na bezpieczeństwo i estetykę domu lub mieszkania. Drzwi wejściowe stanowią nie tylko funkcjonalny element budynku, ale również wizytówkę domu. Właściwy wybór oraz prawidłowy montaż drzwi zewnętrznych pozwoli nam cieszyć się komfortem i bezpieczeństwem przez długie lata. Niezależnie od tego, czy wymieniasz drzwi wejściowe w domu jednorodzinnym, czy w bloku, ten poradnik przeprowadzi Cię przez najważniejsze aspekty tego procesu.

Z Jarosławem Niemcem o kopalni "Bogdanka"
Dzień Wschodzi
film

Z Jarosławem Niemcem o kopalni "Bogdanka"

O przyszłości kopalni „Bogdanka”, wielkim proteście w Lublinie i wielu innych tematach rozmawiamy z Jarosławem Niemcem, związkowcem przewodniczącym Związku Zawodowego „Przeróbka”

Nowy Starbucks znajduje się przy Krakowskim Przedmieściu 12

Pierwszy na Lubelszczyźnie Starbucks otwarty

Starbucks, jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie, otwiera swoją pierwszą kawiarnię w Lublinie. Już od 2 kwietnia będzie można cieszyć się kultowymi napojami w nowoczesnym wnętrzu przy ul. Krakowskie Przedmieście. Na pierwszych gości czeka niespodzianka.

Jak działają systemy bezpieczeństwa w nowoczesnych samochodach?

Jak działają systemy bezpieczeństwa w nowoczesnych samochodach?

Motoryzacja przeszła prawdziwą rewolucję w zakresie bezpieczeństwa kierowcy oraz pasażerów. Pojazdy wyposażone są w zaawansowane technologie elektroniczne i sensory, które nieustannie monitorują otoczenie oraz zachowanie samochodu na drodze. Inteligentne systemy potrafią wykrywać potencjalne zagrożenia na długo przed tym, jak dostrzeże je ludzkie oko, a w razie potrzeby – błyskawicznie interweniują. Dzięki połączeniu nowoczesnych czujników, kamer oraz systemów komputerowych, podróżowanie stało się znacznie bezpieczniejsze niż jeszcze kilkanaście lat temu.

Kolonie letnie 2025 – lato, które zapamiętasz na długo

Kolonie letnie 2025 – lato, które zapamiętasz na długo

Wakacje to wyjątkowy czas, który każde dziecko powinno spędzić aktywnie i w inspirującym towarzystwie. Kolonie letnie 2025 z Kogis to gwarancja niezapomnianych przygód i rozwoju pasji w najpiękniejszych zakątkach Polski. Nasz zespół doświadczonych wychowawców i animatorów przygotował bogaty program, który łączy zabawę z nauką i poznawaniem świata. W nadchodzącym sezonie szczególną popularnością cieszą się wyjazdy nad polskie morze, gdzie dzieci mogą cieszyć się plażowaniem i kąpielami pod okiem ratowników, a także uczestniczyć w fascynujących zajęciach tematycznych. Równie atrakcyjne są pobyty na Mazurach i Kaszubach, gdzie natura i przygoda łączą się w jedną, niepowtarzalną całość.

Stand-up w Domu Kultury LSM – wystąpi Błażej Krajewski
stand-up
10 kwietnia 2025, 19:00

Stand-up w Domu Kultury LSM – wystąpi Błażej Krajewski

Początek kwietnia w Domu Kultury LSM będzie odjazdowy. Przygotujcie się na potężną dawkę humoru w wykonaniu Błażeja Krajewskiego. "Human" to jego nowy program, w którym z dystansem i humorem przygląda się temu, co nas wyróżnia jako ludzi.

Schizofrenię da się wyczytać z oczu? Sprawdzają to lubelscy naukowcy

Schizofrenię da się wyczytać z oczu? Sprawdzają to lubelscy naukowcy

Sztuczna inteligencja pomoże zdiagnozować schizofrenię. Lubelscy naukowcy sprawdzają, czy można tego dokonać za pomocą skanowania siatkówki.

Obywatel Rumunii jechał na Białoruś, ale wpadł w Polsce

Obywatel Rumunii jechał na Białoruś, ale wpadł w Polsce

Co obywatel Rumunii na przejściu granicznym w Terespolu miał? Fałszywe prawo jazdy i kradzione BMW. Miał też spotkanie z funkcjonariuszami z Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej.

Wypadek w Chełmie

Tragiczny wypadek nastolatków. Chełm pożegna Filipa i Mateusza

Chełm pożegna nastolatków, którzy zginęli tragicznie w wypadku samochodowym w niedzielę. Pogrzeby odbędą się w środę i czwartek.

Małopolska Hodowla Roślin i Krajowa Grupa Spożywcza strategicznymi sponsorami KPR Padwa Zamość

Małopolska Hodowla Roślin i Krajowa Grupa Spożywcza strategicznymi sponsorami KPR Padwa Zamość

Zamojska piłka ręczna posiada silne wsparcie ze strony liderów polskiego sektora rolniczego i spożywczego. Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o. oraz Krajowa Grupa Spożywcza S.A. to strategiczni sponsorzy Klubu Piłki Ręcznej Padwa Zamość. To ważny krok dla rozwoju klubu i promocji piłki ręcznej w regionie.

Jan Paweł II na tronie papieskim na dziedzińcu KUL w czasie spotkania ze społecznością akademicką
galeria

Już 20 lat nie ma z nami Jana Pawła II. Miał dużo wspólnego z Lublinem

Dzisiaj przypada 20. rocznica śmierci św. Jana Pawła II – papieża, wykładowcy i profesora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Lubelski ratusz przypomina, że był Honorowym Obywatelem Lublina.

zdjęcie ilustracyjne

Linia 18 pojedzie dzisiaj objazdem

Linia 18 pojedzie dzisiaj objazdem. Ma to związek z przebudową drogi w Elizówce.

Dwie wyjątkowe inwestycje Gęsia 26 i Zielona 5A w ofercie Biura Ciesielczuk Nieruchomości
galeria

Dwie wyjątkowe inwestycje Gęsia 26 i Zielona 5A w ofercie Biura Ciesielczuk Nieruchomości

Biuro Ciesielczuk Nieruchomości oferuje możliwość zakupu mieszkań na rynku pierwotnym w dwóch prestiżowych inwestycjach znajdujących się na mapie Lublina: Gęsia 26 oraz Zielona 5A. Obie propozycje wyróżniają się nowoczesnymi, funkcjonalnymi mieszkaniami, które spełnią różne oczekiwania klientów.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium