Co dziesiąty rodzic żałuje posiadania dziecka. Sami "mieli traumatyczne dzieciństwo"

Mimo, że np. 95 proc. mieszkańców USA, 93 proc. Europejczyków i 95 proc. Europejek deklaruje, że chciałoby mieć dzieci, to bycie rodzicem nie zawsze daje szczęście. Wskazuje na to badanie przeprowadzone przez doktora Konrada Piotrowskiego z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.

1775 rodziców

Według wyników tego badania, nawet aż 13 proc. polskich rodziców nie jest zadowolonych ze swojego wyboru dotyczącego posiadania dziecka. Wcześniejsze projekty badawcze sugerowały już, że w podobnej sytuacji jest nawet 8 proc. rodziców w USA i w Niemczech.

Niewielkie analizy sprawdzały już też powody takich rezultatów, ale brakowało obszernych badań reprezentatywnych dla całego kraju. Psycholog z Poznania przeprowadził tymczasem ankiety wśród 1775 polskich rodziców w wieku od 18 do 40 lat oraz w dodatkowej grupie 1280 mających dzieci osób w wieku 18-30 lat.

Jak ci jest, rodzicu

Badacze pytali ich m.in. o to, czy podjęliby taką samą decyzję dotycząca rodzicielstwa, gdyby mogli cofnąć się w czasie. Uczestnicy odpowiadali też na pytania związane z ich stanem psychicznym, sytuacją społeczną i demograficzną.

W pierwszej grupie 13,6 proc., a w drugiej - 10,7 proc. badanych wyraziło żal, że jest rodzicami. Osoby żałujące decyzji o rodzicielstwie pochodziły z różnych grup społecznych.

- Odkryliśmy, że rodzice, którzy żałują posiadania dzieci częściej mieli traumatyczne dzieciństwo naznaczone przemocą i odrzuceniem, mają wyższy poziom objawów depresyjnych i niepokoju, są wrażliwsi na ocenę i krytykę, a także doświadczają silnego wypalenia. Żal związany z byciem rodzicem wiązał się też z sytuacją finansową. Także wychowywanie dziecka samemu zwiększa prawdopodobieństwo, że rodzic będzie żałował posiadania dziecka - wyjaśnia autor pracy, która ukazała się na łamach pisma „PLOS ONE”.

Żal i destrukcja

Naukowcy podkreślają jednak, że zauważone korelacje niekoniecznie świadczą o związku przyczynowo-skutkowym. Przyszłe badania będą dopiero mogły jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o przyczyny żalu i pogłębić zrozumienie zjawiska, sprawdzając np. jak różne jego nasilenie wpływa na rozwój dzieci.

Naukowcy podejrzewają, że samopoczucie w roli rodzica jest silnie uwarunkowane osobowościowo i co więcej żal może nasilać psychopatologię wśród rodziców oraz wzmacniać destrukcyjne postawy wobec dzieci.

Wyniki wskazują więc na to, że żal związany z byciem rodzicem to ważna społeczna i psychologiczna kwestia, a zdaniem badaczy pomóc mogą odpowiednie działania z zakresu zdrowia publicznego, w tym wsparcie dla rodziców z problemami. Bo jak zwracają uwagę naukowcy, żal za bycie rodzicem obciąża nie tylko dorosłego, ale prawdopodobnie negatywnie oddziałuje na dziecko.

Ryzyko na całe życie

Jak podkreślają specjaliści z Uniwersytetu SWPS rzadko myślimy o tym, że rodzicielstwo wiąże się również z pewnym ryzykiem, gdyż jest to decyzja, której konsekwencje będą towarzyszyć nam do końca życia. Nawet rozwód, czy zerwanie kontaktu z dzieckiem nie zmieniają świadomości bycia rodzicem - zwracają uwagę psycholodzy. Jednocześnie nie da się przewidzieć swojego samopoczucia w nowej roli, zanim się jej w pełni nie podejmie - opieka nad cudzym dzieckiem nie daje pełnego obrazu bycia rodzicem.