Możesz dorabiać, ale kontroluj przychody

Chodzi o to, by nie przekroczyć pewnych zasad i dozwolonych kwot.

• Otrzymuję zasiłek przedemerytalny. Nadarzyła mi się okazja, by zarobić parę złotych, ale nie wiem, czy mogę. Boję się, że trochę zarobię, a ZUS zabierze mi świadczenie i potem w ogóle zostanę bez żadnych dochodów. Napiszcie, ile mogą dorobić osoby będące w takiej sytuacji jak ja - prosi pani Justyna z Puław.

Przy kwalifikowaniu, komu należy się zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, pod uwagę brane są przychody z tych samych źródeł, co w przypadku emerytur i rent, tzn. z pracy, służby, działalności pozarolniczej, także zagranicznej - podlegające ubezpieczeniu społecznemu. Wpływy z umowy o dzieło, praw i honorariów autorskich można mieć dowolnie wysokie.

Średnia z 2007 r. wciąż ważna

Odniesieniem do obliczeń jest średnia krajowa w roku poprzedzającym waloryzację. W bieżącym roku i do końca lutego 2009 r. jest to kwota 2691,03 zł, bo średnio tyle zarabialiśmy co miesiąc w 2007 r.

Dla osób otrzymujących zasiłek lub świadczenie przedemerytalne istotne znaczenie mają dwie pochodne tej kwoty:

• dopuszczalna przychodu - 50 proc. tej kwoty, czyli 1345,60 zł,

• graniczna kwota przychodu - 70 proc. tej kwoty, czyli 1883,80 zł.

Jeśli suma świadczenia (zasiłku) przedemerytalnego i przychodu przekracza miesięcznie 50 proc. średniej, a przychód nie jest wyższy niż 70 proc. średniej, to świadczenie zmniejsza się o kwotę przekroczenia (pomniejszoną o składki na ZUS). Tak czy inaczej, świadczenie nie może być niższe niż 335 zł.

Jeśli natomiast przychód przekracza graniczną kwotę przychodu, to świadczenie zawiesza się. Jeśli wartość świadczenia jest wyższa od dopuszczalnej kwoty przychodu, to się je zawiesza, niezależnie od uzyskiwanego przychodu. Jest to możliwe, dlatego że świadczenia przyznane do 31 lipca 2004 r. są na ogół wyższe, bo stanowią procent własnej emerytury.

Rok od marca do lutego

Przychód uważa się za osiągnięty w miesiącu, w którym został on wypłacony. Rozliczasz się po zakończeniu roku "obrachunkowego”, który trwa od 1 marca do ostatniego dnia lutego roku następnego.

Aby ustalić, czy są powody do zmniejszenia bądź zawieszenia świadczenia przedemerytalnego, ZUS porównuje:

1) łączną kwotę owego świadczenia i przychodu uzyskaną w roku rozliczeniowym z roczną dopuszczalną kwotą przychodu,

2) kwotę przychodu uzyskanego w roku rozliczeniowym z roczną graniczną kwotą przychodu.

Musisz powiadomić ZUS o tym, że masz przychody i w jakiej wysokości, a po zakończeniu roku rozliczeniowego, w terminie do 31 maja roku następnego - o przychodzie osiągniętym w całym tym roku.

Prezes ZUS wyznacza progi

Wszystkie kwoty konieczne do rozliczeń ogłasza prezes ZUS. Od 1 marca 2008 do 28 lutego 2009 r. wynoszą one:

• dopuszczalna kwota przychodu - 50 proc. średniej krajowej w 2007 r., tj. 1345,60 zł,

• graniczna kwota przychodu - 70 proc. tej średniej, czyli 1883,80 zł,

• roczna dopuszczalna kwota przychodu - 16 147,20 zł,

• roczna graniczna kwota przychodu - 22 605,60 zł.

Obwieszczenie o tych wskaźnikach znajduje się w Monitorze Polskim z 2008 r. nr 18, poz. 196