Nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo sprawdzić, czy osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim wykorzystuje je zgodnie z przeznaczeniem. Również pracodawcy mogą kontrolować, czy ich pracownicy prawidłowo się leczą.
Pracodawca może sprawdzić, czy jego pracownik wykorzystuje zwolnienie zgodnie z przeznaczeniem, czyli na przykład nie wykonuje czynności, które mogłyby pogorszyć jego stan zdrowia lub przedłużyć czas powrotu do pełni zdrowia.
Jeżeli wysłani przez firmę kontrolerzy stwierdzą, że pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z przeznaczeniem, wówczas sporządzają protokół pokontrolny, w którym przedstawione są wszystkie stwierdzone nieprawidłowości – osoba kontrolowana ma prawo do zapoznania się z protokołem.
Stwierdzone nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnienia pozwalają pracodawcy wstrzymać wypłatę zasiłku chorobowego i zażądać zwrotu wypłaconej części.
Każda firma może również w każdej chwili trwania zwolnienia pracownika sprawdzić, czy jego zwolnienie lekarskie zostało wystawione zasadnie, czyli – mówiąc prościej – czy pracownik rzeczywiście jest chory.
Takiej kontroli może dokonać lekarz zakładowy, a jeśli firma nie ma swojego lekarza – może poprosić o to ZUS. Lekarz-orzecznik sprawdza wówczas, czy są przesłanki medyczne do przebywania pracownika na zwolnieniu lekarskim. Jeśli uzna, że jest zdrowy – wtedy zwolnienie lekarskie jest anulowane, a pracownik wraca do pracy.