To jedyny sposób na opanowanie pandemii

Pierwsze szczepienia przeciwko Covid-19 zaczęły się w Polsce (podobnie jak w większości państw Unii Europejskiej) już w niedzielę.

Na razie korzysta z nich tzw. grupa zero, czyli pracownicy ochrony zdrowia, a także domów pomocy społecznej. Na zapisy na tzw. szczepienia populacyjne trzeba natomiast poczekać do 15 stycznia.

Ozdrowieńcy też powinni się zaszczepić

W niedzielę pierwsze dawki szczepionki wyprodukowanej przez Pfizer i BioNTech trafiły do sześciu szpitali w naszym województwie: * w Lublinie (SPSK1 i szpital przy al. Kraśnickiej) *  Puławach * Zamościu * Chełmie * Białej Podlaskiej. Tego samego dnia zaszczepili się się pierwsi medycy.

– Wiele osób ma wątpliwości, bo wierzy w niesprawdzone informacje, które przeczytają w internecie. Musimy walczyć z wieloma fake newsami. Dlatego jako pierwsi poddaliśmy się szczepieniom, żeby pokazać, że faktycznie myślimy tak, jak mówimy, kiedy zachęcamy do szczepień – mówił dr hab. n.med. Krzysztof Tomasiewicz, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych SPSK1, który zaszczepił się jako jeden z pierwszych. Podkreślił, że szczepić powinni się także ozdrowieńcy. – Około trzech miesięcy po przebyciu zakażenia możemy udowodnić, że jest odporność. Być może będzie to dłużej, ale idea, nie tylko w Polsce, ale także w Europie i na świecie, jest taka, żeby zaszczepić wszystkich, również ozdrowieńców. Mając doświadczenia z innych infekcji koronawirusowych wiemy, że dosyć znaczna część osób, które przebyły zakażenie może nie rozwinąć odporności, albo jeśli ją rozwinie, to może ją szybko utracić – tłumaczył dr Tomasiewicz. – Dlatego mając do dyspozycji bezpieczną szczepionkę, lepiej jest się zaszczepić i uzyskać dłuższą odporność.

Alternatywy nie ma

– Cały czas zmagamy się i myślę, że jeszcze będziemy się zmagać z najcięższymi postaciami choroby Covid-19. Jeżeli akcja szczepień nie będzie przeprowadzona szybko i sprawnie to tragicznych sytuacji, które często kończą się zgonem pacjenta nadal będzie dużo – zaznaczył dr hab. n.med. Mirosław Czuczwar, kierownik II Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii SPSK1 w Lublinie, który również zaszczepił się w niedzielę. – Nie ma aktualnie żadnej alternatywy, a choroba zabija. Szczepienia są najprostszym, najbardziej dostępnym i najbezpieczniejszym sposobem, żeby uchronić siebie i bliskich.

Chodzi też o poprawę sytuacji pacjentów niezakażonych, którzy ze względu na pandemię mają znacznie utrudniony dostęp do leczenia.

– Pacjenci, którzy byli zapisani na zabiegi planowe, nie mogą z nich skorzystać, bo część oddziałów jest wyłączona z pracy. Nadmierne odwlekanie takiego leczenia może być jednak bardzo niekorzystne. Obserwuję to jako neurochirurg, ale dotyczy to też wielu innych dziedzin medycyny – tłumaczy prof. Tomasz Trojanowski z Kliniki Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej SPSK4 w Lublinie, który zaszczepił się wczoraj.

Bez obaw

Prof. Trojanowski przekonywał również osoby z chorobami współistniejącymi, które są bardziej narażone na cięższy przebieg Covid-19, ale często mają wątpliwości czy ze względu na inne schorzenia powinny się zaszczepić.

– Takie osoby tym bardziej powinny się zaszczepić, bo nawet jeśli zachorują, to przebieg choroby będzie łagodny – zaznacza neurochirurg.

Potwierdza to także prof. Konrad Rejdak, kierownik Kliniki Neurologii SPSK4 w Lublinie w odniesieniu do pacjentów z chorobami neurologicznymi: – Choroby neurologiczne znacznie pogarszają rokowania i są czynnikiem niekorzystnym dla osób z infekcją SARS-CoV-2. Przede wszystkim chodzi o choroby neurozwyrodnieniowe, np. otępienia czy Chorobę Parkinsona, ale też stany po udarze czy stwardnienie rozsiane – wyjaśnia prof. Rejdak. – Szczepienie jest bardzo ważnym czynnikiem chroniącym przed infekcją, a nie jest obciążeniem dla osób z chorobami neurologicznymi. Cząsteczka mRNA (którą zwiera szczepionka – przyp. aut.) jest rozkładana, więc obawy, że może się gdzieś osadzić czy wbudować w komórkę są totalnie nieuzasadnione – przekonuje neurolog.

Bezpieczna i skuteczna

Działanie szczepionki przeciwko Covid-19 wyjaśnia na swojej stronie internetowej Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

– Szczepionka zawiera cząsteczkę zwaną mRNA z instrukcjami tworzenia białka „spike”. To białko znajdujące się na powierzchni wirusa SARS-CoV-2. Wirus potrzebuje go, aby dostać się do komórek organizmu – wyjaśnia urząd. Podkreśla, że szczepionka „nie zawiera samego wirusa i nie może powodować Covid-19”.

W momencie otrzymania szczepionki, niektóre komórki odczytują instrukcje mRNA i tymczasowo wytwarzają białko „spike”.

– Układ odpornościowy zaszczepionej osoby rozpozna wtedy to białko jako obce i wyprodukuje przeciwciała oraz aktywuje limfocyty T, które mają za zadanie zwalczać wirusa – tłumaczy urząd. Jeśli później zaszczepiony będzie miał kontakt z wirusem SARS-CoV-2, jego układ odpornościowy rozpozna go i będzie gotowy do obrony organizmu.

Jak przekonuje dr n.med. Marek Majewski, zastępca dyrektora ds. medycznych SPSK1 w Lublinie, szczepionka jest „absolutnie bezpieczna”.

– Główne wątpliwości dotyczą możliwości odczynu anafilaktycznego po szczepieniu, ale szansa na to jest znikoma. Biorąc pod uwagę doświadczenia amerykańskie, na 270 tysięcy zaszczepionych osób, w tej chwili tylko u 6 wystąpiła taka ciężka reakcja – tłumaczy dr Majewski. Dodaje, że pierwsza odporność pojawi się po 12 dniach, a docelowa po 7 dniach od drugiej dawki (podawanej 21 dni po pierwszym szczepieniu).

Zapisy na szczepienia populacyjne (po tzw. etapie zero) ruszą 15 stycznia, a procedura ma być bardzo prosta. Pierwszy krok rejestracja – online: przez infolinię, u lekarza POZ lub poprzez Internetowe Konto Pacjenta. Następnie - zgłoszenie do punktu szczepień i kwalifikacja przez lekarza, szczepienie oraz obserwacja pacjenta po szczepieniu (do ok. 15 minut). Po upływie 21 dni podaje się drugą dawkę (bez konieczności ponownej rejestracji). Jeszcze w tym tygodniu ma się pojawi pełna lista placówek medycznych, które będą realizować szczepienia. Szczegółowe informacje dotyczące szczepień można znaleźć na stronie www.gov.pl.