Turcja na talerzu. Pomysł na niedzielny obiad

Dużo warzyw, aromatyczne potrawy z rusztu, mięsa z ryżem, ryby, suszone mięsa i kiełbasy czosnkowe to w dużym skrócie kulinarny pejzaż Turcji, z którą Polskę łączą historyczne związki. W dodatku kawowe. Kawa rozpowszechniła się w Turcji już w XVI wieku, zetknęli się z nią najpierw posłowie i kupcy podróżujący do Turcji. Jednym z pierwszych kawoszy był Jan Sobieski, który w 1666 roku napominał żonę, by zawsze miał świeże mleko do kawy.

- Z Turcji dotarły do nas także sorbety - mówi prof. Jarosław Dumanowski. W 1677 roku poseł Jan Gniński pisał, że Turcy częstowali go kawą i sorbetem. Polacy, którzy nastawiali się na mięsną ucztę, musieli być mocno zdezorientowani.

W XVIII i XIX wieku picie kawy było w polskich dworach bardzo popularne, triumfy święciła turecka mokka. Przed wojną istniała na ulicy Świętoduskiej Cukiernia Turecka: „Lublin posiada swoją Cukiernię Turecką mieszczącą się na ulicy Św. Duskiej pod Nr. 10 i zaopatrzoną we wszystkie te znane i lubiane wyroby jak: chleb z rodzynkami, obwarzanki z sezamem, baklawa po turecku lub po sułtańsku itp.

Oprócz tego w Cukierni Tureckiej nabyć można doskonałe pieczywo dostarczane 3 razy dziennie ze świeżego wypieku oraz wszelkie wyroby cukiernicze. Prócz działu sprzedaży Cukiernia Turecka prowadzi również dział konsumpcji na miejscu, gdzie posilić się można dobrą kawą, czekoladą, herbatą lub mlekiem, specjalnością firmy jest aromatyczna kawa przyrządzana na sposób turecki”. (Teatr NN). Częstym gościem był tam poeta Józef Czechowicz, pijąc kawę i zajadając się baklawą. Po takim początku dnia warto pomyśleć o drugim śniadaniu w tureckim stylu.

Chlebek i humus

Z dawien dawna w Turcji wypiekano placki chlebowe, pieczone na okrągłej blasze, zawieszonej nad ogniem. Przypominają polskie podpłomyki. Znakomite z masłem, mięsem i warzywami są proste do wykonania. Oto przepis: 30 g drożdży rozrobić ze szczyptą cukru i letnią wodą. 500 g mąki przesiać do miski, dodać sól, drożdże, wyrobić ciasto, odstawić na 20 minut. Formować okrągłe placki, zanurzyć palce w oliwie i wyciskać w nich dołki. Posmarować żółtkiem rozmieszanym z oliwą i łyżeczką cukru, posypać sezamowym ziarnem, piec 20 minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury 200 stopni.

Jak zrobić tak modny dziś humus?

Będziemy potrzebować 2 puszki cieciorki (może być świeża), którą należy ugotować, 4 łyżki pasty tahini, kilka ząbków czosnku, oliwę, sok z cytryny, sól i pieprz. Do cieciorki dodać pozostałe składniki, zmiksować, skropić wierzch oliwą i odstawić do lodówki.

Zupa pięknej panny młodej

Składniki: 1,5 litra bulionu, 1,5 szklanki czerwonej soczewicy, pół szklanki kaszy bulgur, 2 cebule, 4 ząbki czosnku, 3 łyżki pasty pomidorowej, 2 łyżki pasty paprykowej, 1 łyżeczka płatków wędzonej papryki, suszona mięta na smak, 3 łyżki masła, sól, pieprz, 1 małe opakowanie jogurtu, świeża kolendra.

Wykonanie: wrzucić soczewicę i kaszę do bulionu, dodać cebulę pokrojoną w kostkę oraz posiekany czosnek. Po 30 minutach dodać resztę składników, gotować 15 minut, doprawić solą i pieprzem do smaku. Rozlać do miseczek, dodać po łyżce jogurtu, posypać świeżą kolendrą.

Historia zupy pięknej panny młodej, znanej jako Ezo Gelin Çorbasi ma ponad 100 lat. Na podstawie tej historii nakręcono dwa filmy pod tytułem „Ezo gelin”.

Kebab po turecku

Kebab to jedna z najpopularniejszych tureckich potraw, które zawojowały Polskę. Cienkie, długo marynowane plastry jagnięciny albo baraniny (w Polsce mięso kurczaka) nakłada się warstwami na pionowy rożen, który obraca się przy ogniu. Mięso ścina się ostrym nożem i podaje w tureckich chlebkach z dodatkiem warzyw.

W Turcji jada się jagnięcinę i baraninę, potem cielęcinę i wołowinę oraz drób. Najpopularniejszy sposób przyrządzania mięsa polega na pokrojeniu go na drobną kostkę, nadzianiu na szpadki na przemian z warzywami. Najlepsze kawałki wołowiny smaruje ostrą pastą z przypraw i suszy na powietrzu – cieniutkie plastry tego specjału dostarczają niezapomnianych przeżyć kulinarnych.

Turcy uwielbiają także kofte. To mielone mięso, nadziewane na szpadki i pieczone na ogniu. Z daniem związana jest legenda o wojownikach, koczujących na stepach, którzy przewozili zmielone, ostro doprawione mięso w skórzanych workach, przyczepionych do siodła.

Oto izmir kofte

Do mielonego mięsa dodać posiekaną cebulę, czosnek i pietruszkę, doprawić, uformować kotleciki, obtoczyć w mące, opiec na grillu lub usmażyć na złoto. Do żaroodpornego naczynia włożyć obsmażane ziemniaki, na to paprykę pokrojoną w kostkę i usmażone kotleciki, zapiec.

Niech żyje falafel

A teraz falafel, który można zjeść nawet w dworcowych budkach pod Zamkiem. Ten wegetariański przysmak ma w Lublinie rzesze zwolenników.

Składniki: 30 dag suszonej cieciorki, 2 małe cebule, 4 ząbki czosnku, łyżeczka wędzonej papryki, 1 łyżeczka do kawy sody oczyszczonej, 2 łyżeczki przyprawy zatar (zastąpi turecką mieszankę), 1 łyżka świeżej posiekanej kolendry, 1 łyżeczka świeżej, posiekanej mięty, sól, pieprz.

Wykonanie: cieciorkę namoczyć na noc. Odcedzić. Zmiksować z pozostałymi składnikami. Jak trzeba doprawić do smaku, dodać sodę oczyszczoną. Uformować kotleciki w kształci kuli, smażyć na głębokim oleju na złoto. Osuszyć na papierowym ręczniku. Z czym podać falafel? Z tureckim chlebkiem, humusem i świeżym warzywami. Na talerzu z frytkami z batatów, sosem na bazie pasty sezamowej i surówkami. Bardzo smaczne danie.

Kotleciki wołowe z warzywami

Składniki: 1 kg wołowiny, 6 marchewek, kawałek selera, 3 strąki zielonej papryki, 3 strąki żółtej papryki, 1 cukinia, 6 ząbków czosnku, 2 cebule, 4 ziemniaki, 1 łyżka koperku, 1 łyżka mąki, sól, pieprz, mielona papryka.

Wykonanie: mięso posiekać tasakiem, dodać mielony czosnek, sól, pieprz, wyrobić kotlety, oprószyć mąką, usmażyć na oliwie. Warzywa i ziemniaki pokroić w grube kawałki, obsmażyć na oliwie, dodać czosnek, cebulę, włożyć kotleciki, doprawić solą, pieprzem i papryką, podlać wodą i dusić na bardzo wolnym ogniu przez godzinę. Posypać koperkiem. Podawać z ryżem ugotowanym na sypko albo jako samodzielne danie.

Kotleciki wołowe w warzywnym sosie na drugi dzień nabierają jeszcze lepszego smaku i aromatu. Sos gęstnieje, wystarczy pokroić mięso na małe kawałki, dodać makaron typu kolanka i świetna kolacja gotowa.

Ryż z wątróbką i cukinie w jogurcie

Najpierw trzeba zalać ryż gorącą, posoloną wodą, ostudzić, odcedzić. Na maśle podsmażyć cebulkę, dodać 150 g wątróbki drobiowej, pokrojonej w kostkę, usmażyć, posolić, popieprzyć. W garnku roztopić masło, dodać 30 g rodzynek i kminek (w oryginale rzymski kmin), podlać bulionem, doprowadzić do wrzenia, dodać ryż, następnie wątróbkę. Posypać koperkiem i odstawić na 10 minut.

Turcy zajadają się kabaczkami, cukinią, bakłażanami i w ich przyrządzaniu są mistrzami. Oto znakomity sposób na cukinie: Należy przekroić je na pół, połówki wzdłuż na plastry grubości 5 mm, posolić i odstawić, by puściły sok. Z mąki i piwa zrobić gładkie ciasto, obtaczać w nim cukinie, usmażyć w oliwie. Do tak sporządzonych cukinii podajemy w miseczkach jogurt zaprawiony solą z roztartym czosnkiem.

Marynowany czosnek do wszystkiego

Składniki: 5 dużych główek czosnku podzielonych na ząbki, 1 szklanka wody, pół szklanki octu spirytusowego, 1 łyżka soli kamiennej, 1 łyżeczka ziaren gorczycy, ziele anielskie, listek laurowy, pieprz w ziarnach, 1 łyżeczka tureckiej papryki w płatkach, cukier na smak.

Wykonanie: Czosnek przelać wrzątkiem, obrać z łupin, wrzucić do wrzątku z przyprawami. Gotować 2 minuty. Przełożyć wraz z marynatą do wyparzonych słoiczków. Zakręcić i postawi do góry dnem.

Maestro Jean Bos

Deser turecki. Turban czekoladowy z kremem z bryndzy i zabajone na kruszonce.

Składniki: 2 zielone jabłka, 0,3 dag pudru wasabi, 10 dag masła, 10 dag białej czekolady, 25 dag bryndzy, 15 dag ciastek Biscoff, 35 dag czarnej czekolady, skórka z 1 limonki, 20 dag żurawiny, 9 jaj, 250 ml likieru karmelowego z solą morską, 20 dag cukru.

Wykonanie: Rozpuścić czekoladę, uformować rurki. Schłodzić. Rozpuścić bryndzę, białą czekoladę i masło, dodać wasabi. Ciasteczka pokruszyć, dodać odrobinę masła, wymieszać. Oddzielić białka od żółtek. Żółtka połączyć z likierem i cukrem, utrzeć na gorąco. Skomponować deser.