Katarzynki kiedyś były świętowane na równi z Andrzejkami. Wraz z postępem, święto zostało wyparte i w kalendarzach znane jest tylko to drugie. Czym są Katarzynki i czy warto je świętować?
Katarzynki obchodzone były w nocy z 24 na 25 listopada. Podczas gdy w Andrzejki to panny wróżyły sobie imię przyszłego męża, tak w Katarzynki to kawalerowie szukali odpowiedzi na pytanie jak będzie mieć na imię ta jedyna.
Nazwa święta nie jest przypadkowa. Pochodzi od świętej Katarzyny, która jest patronką cnotliwych kawalerów, chcących zmienić stan cywilny. Największa kulminacja obchodów tego święta przypadała na średniowiecze.
Katarzynkowe zwyczaje
Podobnie jak w Andrzejki, w Katarzynki kawalerowie wróżyli sobie imię przyszłej wybranki. Przed każdą z wróżb wypowiadawiadane były słowa:
Hej! Kasiu, Katarzynko
Gdzie szukać cię dziewczynko
Wróżby o ciebie zapytam
Czekaj – wkrótce zawitam
Bawmy się więc w Katarzyny
Szukajcie chłopaki dziewczyny
Zapytać więc trzeba wróżby
A nuż potrzebne już drużby
Przed snem kawalerowie wkładali pod poduszkę karteczki z imionami kobiet. Rano po przebudzeniu kawaler losował karteczkę. Taką jaką wylosował, przepowiadało imię przyszłej małżonki.
W innej wróżbie, kawalerowie kładli na stole kilka przemiotów i zakrywali je kubkami. Mieszano je, a kawaler losował jedną rzecz. Jeśli wylosował obrączkę oznaczało to ożenek, pieniądz oznaczał bogactwo, kłos zboża - dobrą pracę i plony, natomiast laleczka - dziecko.
Zwyczajem było także ścinanie wiśniowej gałązki i włożenie jej do wody. Jeśli gałązka wypuściła pąki i zakwitła do świąt Bożego Narodzenia, oznaczało to, że kawaler znajdzie pannę o dobrym sercu.
W nocy z 24 na 25 listopada ważne były sny. Wierzono, że z nich można się dowiedzieć jaka będzie przyszła wybranka. Tą przepowiednią miały być ptaki. W zależności jaki kawalerowi się przyśnił, taka będzie jego przyszła wybranka:
- Kogut - nie będzie się umiał zdecydować na jedną
- Biała kura - młoda panienka
- Czarna kura - wdowa
- Kura z kurczętami - wdowa z dziećmi
- Paw - kobieta wyniosła, próżna i dumna
- Sowa - żona mądra, chociaż nieurodziwa lub niesympatyczna
- Gołąb - kobieta ładna i miła, ale ograniczona
- Kaczka - żona gaduła
- Kukułka - żona, która nie dba o potomstwo
- Siwy koń zamiast ptaka – starokawalerstwo